“Cánh chuồn ngủ quên” là tập thơ mà Nguyễn Đình Xuân "lặng lẽ sáng tác để dành cho tuổi mình, tuổi áo trắng sân trường, để lắng nhớ về một thời đầy ước mơ, hoài bão" (lời tự bạch của tác giả).
Quả thật, đọc gần 70 bài thơ, có nhiều bài sáng tác khi tác giả còn là học sinh Trường THPT Nam Sách cách đây trên 20 năm, ta cảm nhận được cái hồn nhiên, trong sáng của lứa tuổi mới lớn. Nhiều bài thơ nói về quê hương thật ngộ nghĩnh. "Quê hương là chiều đông nhiều gió/Lũ trẻ chăn trâu đi sắm hỏa lò/Nhặt quả phi lao khô/Đốt lửa/Ho sặc sụa vì khói/Củ khoai nướng đỡ khi bụng đói/Miệng hát nghêu ngao" (Quê hương). Những vần thơ giàu xúc cảm về mái trường xưa:
Em lớn lên từ mái trường này
Ngày trở lại lòng bồi hồi, rộn rã
Em có gì tặng thầy cô đâu
Em chưa làm được gì nhiều cả (Viết trong ngày hội trường)
Về một lớp học ngày nào: Lớp học xưa, tiếng thầy vang vọng mãi/Bài giảng tình thầy, cội nguồn chúng em đi. Về một mái trường luôn luôn sống động: "Mái trường như lớp sóng xô/Bao năm gối bước học trò sang ngang...
Phần sâu đậm nhất của Cánh chuồn ngủ quên là tình bạn, tình yêu lứa tuổi học trò đầy mộng mơ, lãng mạn. Đó là khoảnh khắc "Mưa dùng dằng trong nắng/Lăn giọt nước mắt cây/Gió còn nghiêng lá vẫy/Em như vừa qua đây" (Chia tay mùa hạ). Đó là vật kỷ niệm “Em tặng tôi bông cỏ mùa thu/Và câu thơ tuổi học trò bối rối/Trang giấy trắng dòng chữ nghiêng viết vội/Hình như em sợ ai bắt gặp mình?". Có những chi tiết chẳng thể nào quên: Con chuồn chuồn lạc vào lớp học/Đậu chênh vênh trên vành nón treo tường (Cánh chuồn ngủ quên), Gọi nhau không "cái" với "thằng"/Xưng "mình" và gọi bằng "đằng ấy" thôi (Thơ cho tuổi 17)... Người đọc bắt gặp nhiều hương vị mùa hạ lẫn mùa thu, của quả bàng và hoa phượng, tiếng ve và cánh hoa, tất cả cứ ríu ran đôi lứa. Cho đến nay, đã xa rồi mà đọng mãi:
Xa rồi một thuở vu vơ
Sân trường thành chuyện ngày xưa chúng mình. (Cho một người xa)
Cũng có lúc buồn man mác "Anh ngược chiều lá rụng/Thấy se lòng vu quy" (Chia tay mùa hạ), "Phượng chói chang thả buồn vào khoảng vắng/Mưa giăng hồng đan nỗi nhớ lòng tôi" (Bâng khuâng). Nhưng đó chỉ là những phút giây đáng yêu, đáng trân trọng của lứa tuổi hoa niên.
Cánh chuồn ngủ quên (Nhà xuất bản Văn hóa - Văn nghệ TP Hồ Chí Minh) là một đóng góp mới của Nguyễn Đình Xuân cho mảng văn học thiếu nhi hiện nay đang còn để ngỏ.
VƯƠNG BẠCH
