Đánh giá, xác định tiềm năng sản phẩm OCOP là việc quan trọng cần triển khai đối với chủ thể nhằm đánh giá tính khả thi của sản phẩm so với yêu cầu của chương trình.
Chủ thể cần dựa vào các cơ sở sau để đánh giá tiềm năng sản phẩm:
1. Tính độc đáo của sản phẩm
Cần xác định về các yếu tố để có thể hình thành nên sự độc đáo, đặc sắc của sản phẩm dự kiến tham gia OCOP. Trong đó cần làm rõ các yếu tố:
- Chất lượng: Thể hiện những giá trị sử dụng mà sản phẩm có thể mang lại, đặc biệt quan tâm đến chất lượng các sản phẩm đặc sản, truyền thống mang tính địa phương, được hình thành với sự tham gia của cộng đồng. Đối với sản phẩm đã hình thành thì yếu tố này dễ dàng đánh giá, nhưng đối với sản phẩm mới thì cần lưu ý lựa chọn những sản phẩm có chất lượng, được chế biến từ nguyên liệu địa phương (mà nguyên liệu đó đã là sản phẩm đặc trưng).
- Văn hóa, truyền thống: Thể hiện ở những giá trị do cộng đồng tạo dựng, đặc biệt là từ lợi thế về: đất đai, điều kiện thời tiết, kỹ năng - kỹ xảo của người dân.
- Sự độc đáo của sản phẩm: Yếu tố này đặc biệt cần quan tâm đối với các sản phẩm xuất phát từ ý tưởng mới. Sản phẩm của mình có khác với các sản phẩm cùng loại khác không? Những khác biệt vượt trội so với sản phẩm cùng loại như thế nào?
2. Nguyên liệu
Nguyên liệu cần xác định trên hai yếu tố: nguyên liệu mang những yếu tố đặc trưng, là sản phẩm có lợi thế của địa phương; khả năng để đáp ứng yêu cầu sử dụng nguyên liệu địa phương.
3. Công nghệ sản xuất
Công nghệ áp dụng vào sản xuất là yếu tố cần được quan tâm đánh giá, công nghệ có 2 nhóm:
- Quy trình kỹ thuật áp dụng (sản xuất theo hướng hữu cơ, VietGAP, GlobalGAP…)
- Công nghệ về máy móc, thiết bị… Lưu ý là các kỹ thuật, công nghệ truyền thống cần được lưu giữ và bảo tồn.
4. Thị trường
Đánh giá tiềm năng về thị trường, đặc biệt là nhu cầu của người tiêu dùng gắn với đặc tính của sản phẩm (sản phẩm tiêu dùng thường xuyên hay sản phẩm không thường xuyên, mang tính thời điểm (lễ Tết, quà biếu…). Cùng với đó là đánh giá về tính cạnh tranh của sản phẩm.
5. Tiềm năng sáng tạo
Cần xác định rõ và định hướng cụ thể về tiềm năng sáng tạo đối với sản phẩm, dựa trên nhiều yếu tố:
- Phát triển sản phẩm dựa vào nguồn nguyên liệu địa phương, khai thác lợi thế về chất lượng của nguyên liệu.
- Nâng cao chất lượng sử dụng trên các yếu tố về: công nghệ, an toàn thực phẩm, quy trình kỹ thuật...
- Tiếp cận khách hàng: Dựa trên yếu tố về giá trị sản phẩm: quà tặng, quà biếu, đẳng cấp…
- Tổ chức thị trường: Gắn với các khía cạnh như: du lịch, kênh hàng (cao cấp, đại trà...).
TH(tổng hợp)