Bước tiến mới trong tầm soát, điều trị ung thư phổi ở Hải Dương

Ứng dụng trí tuệ nhân tạo

Sáng 11/12, bệnh nhân Lê Văn Hùng (60 tuổi) đến Bệnh viện Phổi Hải Dương khám bệnh với các triệu chứng như ho kéo dài, cơ thể mệt mỏi... Ông được đưa xuống Khoa Chẩn đoán hình ảnh để chụp X-quang kết hợp công nghệ trí thông minh nhân tạo (AI). Chưa tới 1 phút tính từ khi chụp, kỹ thuật viên Phạm Tuấn Hải đã chỉ tay lên màn hình máy tính nói với tôi: "Trí tuệ nhân tạo xác định phổi trái của ông Hùng bị sơ ở đỉnh hạ đòn, 97% bị lao phổi. Cái hay của công nghệ này là ngay sau khi chụp sẽ hiện lên hình ảnh phổi của bệnh nhân, xác định được vị trí tổn thương, mô tả và kết luận tổn thương đó là ung thư hay không. Tất nhiên, kết luận của máy chỉ mang tính tham khảo, các bác sĩ phải thực hiện thêm biện pháp xét nghiệm tầm soát khác để khẳng định. Tuy nhiên, việc áp dụng trí tuệ nhân tạo vào công việc này đã mang lại những tiến bộ, hiệu quả rõ nét trong tầm soát, điều trị ung thư phổi".

Khi chưa ứng dụng các kỹ thuật y tế hiện đại, việc tầm soát, chẩn đoán ung thư phổi ở Bệnh viện Phổi Hải Dương chủ yếu dựa vào kết quả chụp X-quang thông thường, gặp rất nhiều khó khăn, mất thời gian. Các bác sĩ chủ yếu nhìn bằng mắt thường để chẩn đoán những vùng tổn thương của phổi trên phim chụp, sau đó phải chuyển lên Bệnh viện Phổi Trung ương xét nghiệm và xét nghiệm khẳng định. Việc chụp X-quang phổi thông thường cũng chỉ phát hiện được những vùng tổn thương lớn, khó phát hiện được những vị trí tổn thương nhỏ. Nay đã khác, việc áp dụng công nghệ chẩn đoán hình ảnh hiện đại kết hợp công nghệ chụp cắt lớp vi tính phân giải cao, lớp mỏng, ứng dụng trí tuệ nhân tạo... giúp các bác sĩ Bệnh viện Phổi Hải Dương dễ dàng phát hiện ra những nốt tổn thương nhỏ trong phổi chỉ 3 mm và xác định được chính xác vị trí bị tổn thương. Từ đây, các bác sĩ dùng kim y tế đưa vào vị trí phổi bị tổn thương lấy mảnh tế bào, mô bệnh học để xét nghiệm khẳng định tại chỗ bằng hệ thống máy xét nghiệm giải phẫu.

Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Văn Lưu, Giám đốc Bệnh viện Phổi Hải Dương cho biết thời gian gần đây bệnh viện còn trang bị cả máy nội soi màng phổi, nội phế quản. Với những khối u nằm sâu bên trong phổi, phế quản, các bác sĩ sẽ dùng máy nội soi để xem hình ảnh trực tiếp, có đánh giá chính xác và sử dụng kỹ thuật lấy mẫu xét nghiệm chẩn đoán phù hợp, hạn chế thấp nhất việc làm tổn thương tới bệnh nhân. "Căn cứ vào kết quả xét nghiệm tại chỗ, các bác sĩ sẽ tư vấn cho bệnh nhân biện pháp điều trị hoặc can thiệp giảm nhẹ hiệu quả nhất", bác sĩ Lưu thông tin.

Trong điều trị ung thư phổi ở Bệnh viện Phổi Hải Dương, các bác sĩ hiện đã áp dụng biện pháp điều trị đích, tức là dùng thuốc điều trị đúng vào gen đột biến gây ung thư. Một biện pháp khác nữa là điều trị miễn dịch nhưng chưa triển khai vì cần kinh phí lớn. Nhìn chung, hầu hết các tiến bộ kỹ thuật trong chẩn đoán, điều trị ung thư phổi đã và đang được các bác sĩ ở đây làm chủ. Điều này góp phần giảm tải đáng kể lượng bệnh nhân phải chuyển tuyến Trung ương.

Định hướng thành lập Khoa Ngoại

Bác sĩ Lưu cho biết cái thua lớn nhất hiện nay của Bệnh viện Phổi Hải Dương so với tuyến Trung ương trong điều trị ung thư phổi là chưa triển khai thành lập được Khoa Ngoại (điều trị ung thư bằng biện pháp phẫu thuật). Do đó, các bệnh nhân thuộc diện chỉ định mổ để cắt bỏ khối u hiện vẫn phải chuyển lên tuyến trên.

Nhiều năm nay, Bệnh viện Phổi Hải Dương đã có định hướng thành lập khoa trên nhằm đáp ứng toàn diện công tác tầm soát, điều trị bệnh nhân ung thư phổi. Định hướng này hoàn toàn đúng đắn khi số lượng bệnh nhân mắc ung thư nói chung, ung thư phổi nói riêng đang ngày càng tăng. Có thể trong tương lai bệnh viện sẽ có Khoa Ngoại nhưng ở thời điểm này rất khó khăn. Để thành lập được khoa này cần xây dựng thêm cơ sở vật chất, mua sắm các trang thiết bị, máy móc và đặc biệt là phải tuyển được các bác sĩ chuyên khoa ngoại, chuyên khoa gây mê, phẫu thuật lồng ngực có trình độ, kinh nghiệm. Từ khi thực hiện tự chủ tài chính, Bệnh viện Phổi Hải Dương gặp nhiều khó khăn, nguồn thu chủ yếu phục vụ con người, kinh phí mua sắm máy móc, trang thiết bị y tế rất ít. Một số loại máy móc hiện đại bệnh viện đang có là do Chương trình phòng chống lao quốc gia hỗ trợ.

Thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Công Đại, Phó Trưởng Khoa Ung bướu Bệnh viện Phổi Hải Dương cho biết đội ngũ nhân viên y tế bệnh viện luôn tích cực học tập, nâng cao trình độ, tiếp cận các kỹ thuật y tế hiện đại. Tuy nhiên, việc thiếu trang thiết bị, máy móc là một rào cản lớn khiến đội ngũ nhân viên khó phát huy được năng lực, sở trường, chưa yên tâm công tác... Điều này sẽ ảnh hưởng tới chiến lược phòng chống ung thư ở hiện tại và có thể cả trong tương lai.