Bộ Y tế: Rà soát lại các kịch bản chuẩn bị tình hình dịch phức tạp hơn

Nhân viên y tế tiêm phòng vaccine phòng COVID-19

Đợt dịch COVID-19 lần này sẽ kéo dài hơn trước, gây tác động trên diện rộng. Nguyên nhân là do biến chủng Delta lây lan nhanh, tốc độ tấn công tăng gấp 2-3 lần so với các đợt dịch trước.

Tại hội nghị giao ban trực tuyến phòng chống dịch COVID-19 với 63 tỉnh, thành phố, diễn ra sáng 16.7, Bộ trưởng Y tế đề nghị các địa phương đánh giá rà soát lại các kịch bản đã đưa ra, chuẩn bị cho tình hình dịch phức tạp hơn.

Kéo dài và tác động trên diện rộng

Theo thống kê của Bộ Y tế, tính từ 27.4 tới sáng nay, số lượng ca mắc mới ghi nhận trong nước là 38.726 ca tại 58 tỉnh, thành phố; riêng TP Hồ Chí Minh có gần 22.000 ca bệnh.

Các địa phương, đặc biệt là TP Hồ Chí Minh, các tỉnh Đông Nam bộ, Tây Nam bộ, đang đối mặt với sự bùng phát rất phức tạp, có thể gia tăng nhiều trường hợp mắc và tử vong trong thời gian tới.

Bộ trưởng Y tế nhận định đợt dịch này sẽ kéo dài hơn so với các đợt dịch trước, gây tác động trên diện rất rộng, ảnh hưởng rất nghiêm trọng đến đời sống, phát triển kinh tế xã hội nhất là các tỉnh, thành phố khu vực miền Nam.

Theo Bộ trưởng Y tế, các đợt dịch trước chỉ một đến một tháng rưỡi là kết thúc. Biến chủng Delta lây lan nhanh, tốc độ tấn công tăng gấp 2-3 lần so với các đợt dịch trước, do tốc độ bám dính đối với tế bào vật chủ, khả năng nhân lên nhanh với số lượng lớn trong tế bào dẫn đến việc phá huỷ tế bào, phát tán mầm bệnh ra môi trường xung quanh trong thời gian ngắn. Chu kỳ lây nhiễm hiện nay chỉ còn 2 ngày chứ không phải 5 ngày như trước đây. Vì vậy, các địa phương cần triển khai quyết liệt, rất cố gắng nhưng kết quả chưa được như mong muốn.

Bộ trưởng Y tế cũng dẫn chứng việc thực hiện Chỉ thị 16 tại một số nơi ở một số địa phương thực hiện chưa nghiêm túc, chưa đầy dủ, chưa quyết liệt nhiều khi còn chần chừ, nấn ná.

“Nhiều nơi người dân đi lại vẫn nhộn nhịp, cửa hàng siêu thị vẫn mở dù Chỉ thị 16 quy định chỉ mở các dịch vụ thiếu yếu như thực phảm, thuốc men. Chợ vẫn họp đông thì không thể chấm dứt chuỗi lây nhiễm được. Các khu công nghiệp cũng chưa thực hiện nghiêm túc chỉ đạo của Bộ Y tế. Đặc biệt, tâm thế chuẩn bị cho tình huống dịch lan rộng, kéo dài, phức tạp, chúng ta một số nơi còn lần chần. Một số nơi dù quan điểm của Bộ Chính trị, Ban Bí thư đưa ra quan điểm '4 tại chỗ' nhưng vẫn trông chờ, ỉ lại, ngại mua sắm…" - Bộ trưởng Y tế thẳng thắn.

Vì thế, Bộ trưởng đề nghị các địa phương đánh giá rà soát lại các kịch bản đã đưa ra, chuẩn bị cho tình hình dịch phức tạp hơn.

Nhiều thay đổi chiến lược

Trước bối cảnh tình hình dịch phức tạp, lan rộng, số ca mắc tăng rất nhanh, Bộ Y tế đã có một số thay đổi cơ bản trong cách ly như giảm thời gian cách ly tập trung xuống còn 14 ngày; thí điểm cách ly F1 tại nhà. Theo đó, Bộ Y tế đề nghị các tỉnh, thành có thể áp dụng theo hướng dẫn nếu đảm bảo đủ tiêu chí, chuẩn và điều kiện.

Ngoài ra, Bộ Y tế cũng thay đổi chiến lược về xét nghiệm tại các vùng có nguy cơ cao. Theo đó, trước đây thực hiện Realtime RT-PCR là chính, nay thực hiện test nhanh là chính. Điều này giúp giảm thời gian, tối ưu hóa xét nghiệm, trả kết quả nhanh để nhanh chóng tách được F0 ra khỏi cộng đồng.

Việc thay đổi này đã được chứng minh qua thực tiễn ở TP Hồ Chí Minh, độ nhạy, độ đặc hiệu của test nhanh gần tương đương với xét nghiệm RT-PCR mẫu đơn.

Bộ trưởng Y tế phân tích: "Với tốc độ lây lan nhanh của biến chủng, trong đợt dịch này, chỉ 1 người trong nhà nhiễm là hầu như các thành viên trong gia đình nhiễm”.

Để đảm bảo tiết kiệm và đẩy tốc độ trong sử dụng test nhanh, Bộ Y tế chính thức cho phép gộp mẫu trong test nhanh ở những nơi có tỷ lệ lây nhiễm cao. Bộ Y tế cho phép các địa phương có thể gộp mẫu 3, 5 trong 1 lần test nhanh, tuỳ vào điều kiện, kỹ thuật lấy mẫu.

Bộ trưởng nhấn mạnh: “Đây là sự thay đổi rất căn bản, quan trọng trong xét nghiệm. Chúng ta cách ly những vùng lõi, phong toả, vùng nguy cơ rất cao, thực hiện test nhanh 3-5 ngày/lần, khi phát hiện ca nghi nhiễm là lấy mẫu làm ngay RT-PCR khẳng định. Mục tiêu của chiến lược này là làm sao trả kết quả xét nghiệm càng nhanh càng tốt để giảm tốc độ lây nhiễm với cộng đồng”.

Đàm phán thành công 170 triệu liều vaccine

Liên quan đến công tác tiêm chủng vaccine phòng COVID-19, ông Nguyễn Thanh Long cho biết hiện nay, Việt Nam đã đàm phán thành công được khoảng 170 triệu liều vaccine phòng COVID-19 từ các nguồn khác nhau.

Tuy nhiên, do mức độ khan hiếm của vaccine toàn cầu, nên dù đã có những hợp đồng mua từ tháng 11.2020, có những cam kết thoả thuận từ tháng 9/2020 nhưng đến nay mới có vaccine về, tình trạng này sẽ tiếp tục kéo dài đến tháng 9.2021.

“Do đó, trước mắt chúng tôi ưu tiên phân bổ vaccine cho các tỉnh, thành phố có dịch, các đầu tàu phát triển kinh tế xã hội để đảm bảo đạt được mục tiêu vừa chống dịch vừa phát triển kinh tế xã hội. Khi có vaccine về, các tỉnh, thành phố phải triển khai ngay kế hoạch tiêm chủng, lựa chọn tiêm theo đúng đối tượng trong Nghị quyết 21, lựa chọn các đối tượng tuỳ theo quyết định của UBND tỉnh; thành”, Bộ trưởng Y tế nhấn mạnh.

Theo Vietnam+