Chiều 6/11, trả lời chất vấn của đại biểu về tình hình tai nạn giao thông, Bộ trưởng Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng nói "90% nguyên nhân đến từ ý thức của người tham gia điều khiển phương tiện giao thông".
90% nguyên nhân tai nạn giao thông là ý thức của người lái
Trả lời câu hỏi của đại biểu Trần Đình Gia về tai nạn giao thông và nguyên nhân, giải pháp, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho hay tai nạn giao thông có được kéo giảm nhưng vẫn có rất nhiều vụ tai nạn giao thông rất thương tâm, rất nghiêm trọng.
Theo ông Thắng, "90% nguyên nhân đến từ ý thức của người tham gia điều khiển phương tiện giao thông". Bên cạnh đó là hiệu lực thực thi pháp luật giao thông ở một số đơn vị còn hạn chế. Một số địa phương chưa quyết liệt trong bảo đảm trật tự bảo an toàn giao thông.
Ngoài ra, việc ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, điều khiển phương tiện chưa theo kịp. Cùng với đó, kết cấu hạ tầng giao thông chưa đồng bộ, chưa hoàn thiện.
Về các giải pháp, ông Thắng nói cần hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách quy định liên quan đến bảo đảm bảo an toàn giao thông như sẽ trình Quốc hội xem xét Luật Đường bộ, Luật Trật tự An toàn giao thông đường bộ. Kiên trì xây dựng văn hóa giao thông. Tăng cường thanh tra, kiểm tra xử lý nghiêm vi phạm…
Đồng thời, theo ông Thắng cần tái cơ cấu vận tải, nâng cao thị phần đường sắt, đường thủy, tránh phụ thuộc quá nhiều vào đường bộ, để giảm tai nạn giao thông.
Phân kỳ đầu tư dự án cao tốc 2 làn, 4 làn chưa có làn dừng khẩn cấp
Trả lời đại biểu Nguyễn Văn Mạnh về phân kỳ đầu tư các dự án cao tốc 2 làn xe, 4 xe chưa có làn dừng khẩn cấp liên tục, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết trong nhiệm kỳ này đã dành trên 375.000 tỉ đồng để triển khai xây dựng, phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng, trong đó, chủ yếu là xây dựng cao tốc. Tuy nhiên, mới đáp ứng được 75% nhu cầu. Do đó, việc đầu tư hoàn chỉnh tuyến đường cao tốc trong bối cảnh nguồn lực có hạn rất khó khả thi.
Ông Thắng dẫn chứng nhiều nước phát triển như Mỹ, Hàn Quốc… cũng phải phân kỳ đầu tư cao tốc. Bộ trên cơ sở học hỏi các nước đã báo cáo các cơ quan có thẩm quyền về phân kỳ đầu tư theo những nguyên tắc để đảm bảo yêu cầu trong bối cảnh nguồn lực có hạn, tạo tiền đề, thuận lợi, cho giai đoạn sau khi có nguồn lực nâng cấp.
Nguyên tắc đầu tiên là ưu tiên đầu tư hoàn chỉnh các đoạn, tuyến có nhu cầu vận tải lớn, như Hà Nội - Hải Phòng, Phan Thiết - Dầu Giây…
Nguyên tắc thứ 2 là phân kỳ đầu tư với các đoạn, tuyến có nhu cầu chưa cao trong giai đoạn đầu khi đưa vào khai thác.
Nguyên tắc thứ 3 chỉ phân kỳ mặt cắt còn tất cả các yếu tố kỹ thuật để khi nâng cấp phải đảm bảo.
Nguyên tắc thứ 4 là phải giải phóng mặt bằng một lần. Thực tế, tất cả các dự án được Quốc hội phê duyệt đều thực hiện.
Ông Thắng cho biết đã phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư để tham mưu báo cáo Quốc hội, Chính phủ xem xét bổ sung danh mục, nguồn vốn tăng thu ngân sách 2022 để mở rộng 2 tuyến đoạn Cao Bồ - Mai Sơn, Na Sơn - Hoàn Liên. Đây là 2 dự án chưa được đầu tư hoàn chỉnh. Thời gian tới sẽ phối hợp với các bộ, ngành, địa phương tham mưu với Chính phủ để hoàn thiện các đoạn, tuyến còn lại.
Xử lý nghiêm khắc trách nhiệm
Trả lời chất vấn của đại biểu Lê Hoàng Anh (Gia Lai) về trách nhiệm trong việc trình không chính xác dự án giao thông vận tải, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết trong kỳ trung hạn 2021-2025, Bộ Giao thông vận tải được giao 64 dự án với số vốn hơn 300.000 tỉ đồng, đến nay đã phê duyệt 60 dự án và đang triển khai. Về cơ bản các dự án tương đối tốt, không tăng tổng mức đầu tư, nếu có rất ít.
Tuy nhiên có 3 dự án ở khu vực đồng bằng sông Cửu Long tăng tổng mức đầu tư cao là dự án cầu Rạch Miễu 2 nối Bến Tre - Tiền Giang, dự án đường cao tốc Mỹ An - Cao Lãnh, và dự án đường cao tốc An Hữu - Cao Lãnh. Nguyên nhân là thời gian khảo sát thiết kế dự án đúng giai đoạn dịch bệnh 2020-2021 nên chưa triệt để, đơn giá đền bù giải phóng mặt bằng của địa phương khi khảo sát khác với khi triển khai chính thức.
Trước tình hình đó, Bộ đã nghiêm túc xem xét trách nhiệm, có văn bản gửi cá cơ quan chức năng, bộ ngành liên quan thanh tra, kiểm tra, thanh tra, xử lý trách nhiệm và xử phạt nhà thầu, ban quản lý dự án, chủ đầu tư, kể cả các cơ quan thẩm định của Bộ.
"Bộ thực hiện rất nghiêm túc và hiện vẫn đang trong quá trình xử lý nhất là xử lý khắc các đơn vị tư vấn. Kể cả phạt tiền lẫn hạn chế, không cho phép tham gia thầu các dự án", ông Thắng nói.
Sẽ thay đổi tốc độ tối đa trên cao tốc từ 80 lên 90km/h
Đai biểu Trần Quang Minh (Quảng Bình) khi chất vấn Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải về quy định tốc độ tối đa trên các tuyến đường cao tốc đã nêu ví dụ: Nhiều cao tốc chỉ cho đi tối đa 80km/h nhưng Quốc lộ 1A có đoạn lại cho đi tối đa 90km/h.
Trả lời, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết hiện nay Việt Nam có tiêu chuẩn thiết kế đường cao tốc, gồm 4 giới hạn tốc độ cao nhất là 120km/h, 100km/h, 80km/h và thấp nhất là 60km/h, phụ thuộc vào yếu tố kỹ thuật.
Nhiều tuyến đường nếu đầu tư đồng bộ, hoàn chỉnh, theo quy hoạch có thể chạy 120km/h như Hạ Long - Móng Cái hay Hà Nội - Hải Phòng. Hay cùng tuyến mà đoạn Pháp Vân - Cầu Giẽ chạy 100km/h còn Cầu Giẽ - Ninh Bình chạy 120km/h. Lý do, theo ông Thắng, chỉ cần thêm yếu tố độ nhám là có thể từ 100 lên 120km/h.
Bộ trưởng cho biết từ đầu năm 2023 đã cho nghiên cứu xem tiêu chuẩn đã đáp ứng, phù hợp thực tế chưa, và thấy các tuyến đường hiện quy định 80km/h có thể nâng lên 90km/h. Các dải tốc độ lớn hơn vẫn phải tuân thủ tiêu chuẩn, quy chuẩn.
Do đó, Bộ đã điều chỉnh lại quy hoạch, tiêu chuẩn đường cao tốc và trong quý 1-2024 sẽ thay đổi tốc độ tối đa các tuyến cao tốc từ 80 lên 90km/h.