Bảo vệ nguồn nước sản xuất nước sạch

Điểm hút nước ở phường Cẩm Thượng gần bãi kinh doanh vật liệu xây dựng đã được quy hoạch

Nguy cơ ô nhiễm

Ngày 9.9.2016, Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành Thông tư số 24/2016/TT-BTNMT quy định việc xác định và công bố vùng bảo hộ vệ sinh khu vực lấy nước sinh hoạt. Theo thông tư, tính từ điểm hút nước thì phạm vi vùng bảo hộ công trình khai thác nước mặt phía thượng lưu tăng bình quân gấp đôi so với trước đây. Như vậy, hầu hết các cơ sở sản xuất nước sạch trong tỉnh có phạm vi vùng bảo hộ vệ sinh về phía thượng lưu là 800 m và 200 m về phía hạ lưu (tính từ điểm hút nước).

Công ty CP Kinh doanh nước sạch Hải Dương hiện có tới 6 trong tổng số 10 nhà máy sản xuất nước sạch đang có nhiều công trình, cơ sở kinh doanh, nuôi thuỷ sản nằm trong phạm vi bảo hộ. Điển hình như khu vực lấy nước đầu vào từ sông Thái Bình phục vụ sản xuất nước sạch của Nhà máy Nước Cẩm Thượng và Nhà máy Sản xuất nước sạch số 5 có vùng bảo vệ lên tới 1.000 m về phía thượng lưu, 200 m về phía hạ lưu. Thế nhưng, trong vùng ranh giới bảo hộ có hàng loạt các công trình, cơ sở sản xuất, kinh doanh, khu trồng trọt, chăn nuôi của người dân đã tồn tại từ lâu. Trong đó, có các bãi vật liệu xây dựng đã được UBND tỉnh cấp phép từ trước. Ngoài ra, còn có các cống xả nước thải của các phường ra khu vực thượng nguồn nơi hút nước cũng là nguyên nhân tiềm ẩn ô nhiễm nước đầu vào.

Điểm hút nước đầu nguồn của Nhà máy Nước sạch số 8 (Công ty CP Kinh doanh nước sạch Hải Dương) cách bãi tập kết rác rất lớn của xã Duy Tân (Kinh Môn) chỉ khoảng 120 m. Bãi rác này mới được quy hoạch từ vài năm nay. Rác lộ thiên, không chôn lấp nên ô nhiễm nghiêm trọng, nước rỉ rác đều chảy xuống sông. Nhà máy nước này cung cấp nước sạch cho người dân các xã Duy Tân, Hoành Sơn và các thị trấn Minh Tân, Phú Thứ. Trước tình trạng này, doanh nghiệp sản xuất nước sạch đã nhiều lần kiến nghị di chuyển bãi rác nhưng chưa được địa phương thực hiện. Cách đó không xa, Nhà máy Nước số 2 (thị trấn Kinh Môn) bị các lò vôi bao quanh, nằm cuối nguồn nước khu sản xuất thép của Tập đoàn Hòa Phát…

Giải pháp tháo gỡ

Thực trạng trên đã làm tăng ô nhiễm nguồn nước đầu vào của các doanh nghiệp kinh doanh nước sạch. Tuy nhiên, việc giải quyết không đơn giản, cần sự phối hợp chặt chẽ của các cấp chính quyền và ngành chức năng.

Ông Trần Quốc Khanh, Phó Tổng giám đốc Công ty CP Kinh doanh nước sạch Hải Dương cho biết doanh nghiệp sẽ phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường, lực lượng quản lý đường thuỷ nội địa và các địa phương cắm mốc, đặt biển báo vùng bảo hộ vệ sinh khu vực lấy nước sinh hoạt thuộc phạm vi công trình. Trong đó, chú trọng hành lang 3 nhà máy sản xuất nước sạch ở TP Hải Dương có tổng công suất 125.000 m3/ngày đêm đang cung cấp cho hơn 50% số dân trong tỉnh.

Theo ông Vũ Tiến Phụng, Chủ tịch UBND TP Hải Dương, việc thực hiện Thông tư 24/2016/TT-BTNMT là trách nhiệm của các cấp, các ngành liên quan và của cả người dân. Việc bảo vệ nước đầu nguồn không chỉ trong ranh giới hành lang nơi hút nước mà là cả các tuyến sông. Vì thế, TP Hải Dương sẽ nghiêm túc thực hiện, cùng với các đơn vị liên quan tìm giải pháp hữu hiệu nhất để bảo vệ nguồn nước, phù hợp với quy hoạch phát triển thành phố trong những năm tới.

Sở Tài nguyên và Môi trường đã có công văn gửi các tổ chức, doanh nghiệp được phép khai thác, sử dụng nước mặt trên địa bàn tỉnh thiết lập hành lang bảo vệ nguồn nước đang khai thác. Theo bà Ngô Thị Thảo, Trưởng Phòng Tài nguyên nước (Sở Tài nguyên và Môi trường), tỉnh cần sớm thành lập lực lượng liên ngành tổ chức kiểm tra, rà soát toàn bộ khu vực đầu nguồn của các cơ sở sản xuất nước sạch. Đồng thời, sớm tổ chức cắm mốc chỉ giới khu vực trọng điểm gần nơi hút nước và ranh giới an toàn cho nguồn nước. Ngoài ra, cũng cần rà soát danh sách các công trình nằm trong hành lang được cấp phép hoạt động từ trước; có phương án di dời cơ sở sản xuất trong phạm vi bảo hộ hoặc di dời điểm hút nước, bảo đảm quyền lợi hài hòa của các bên.

TRẦN TUẤN