Áp lực lên Quỹ Bảo hiểm y tế

Nếu không có thẻ bảo hiểm y tế, nhiều bệnh nhân khó có khả năng chi trả viện phí

Tăng gánh nặng trên mỗi đầu thẻ

Cầm một tập giấy tờ, hóa đơn ngồi chờ trước quầy chuẩn bị làm thủ tục thanh toán BHYT và xuất viện cho chồng vừa điều trị chấn thương sọ não ở Bệnh viện Đa khoa tỉnh, chị Nguyễn Thị T. thở dài: “Chi phí điều trị, ăn uống đi lại cộng vào đến mấy chục triệu đồng, may mà chồng tôi có bảo hiểm thanh toán chứ không thì gia đình không biết xoay ở đâu ra”.

Trao đổi với một bác sĩ Khoa Ngoại II, Bệnh viện Đa khoa tỉnh, vị bác sĩ này cho biết, chi phí phẫu thuật, điều trị các bệnh chấn thương nói chung và chấn thương về thần kinh, lồng ngực nói riêng thường rất tốn kém. Thông thường, bệnh nhân phải thực hiện nhiều xét nghiệm, kỹ thuật hiện đại như chụp cắt lớp, X-quang... hay dùng các loại thuốc, vật tư điều trị đắt tiền. Thời gian nằm viện cũng kéo dài hơn và có bệnh nhân phải thực hiện 2 lần phẫu thuật. Ðối với bệnh nhân BHYT, tăng viện phí đồng nghĩa với tăng tổng chi phí một lần khám bệnh, một đợt điều trị nội trú và từ đó phần cùng chi trả sẽ tăng, nhất là giá giường bệnh mỗi ngày (dịch vụ này được điều chỉnh tăng nhiều nhất). Nếu không có BHYT, bệnh nhân và gia đình sẽ phải chịu gánh nặng rất lớn về chi phí điều trị.

Mặt khác, tỉnh ta vẫn còn trên 30% số dân chưa tham gia BHYT. Một bộ phận không nhỏ người dân vẫn chưa nhận thức rõ về tầm quan trọng cũng như ý nghĩa của việc tham gia BHYT tự nguyện, chủ yếu người ốm đau, người già và người có nguy cơ ốm đau cao, hoặc chỉ khi ốm đau mới tham gia; tỷ lệ người thuộc hộ cận nghèo tham gia thấp (dù đã được UBND tỉnh hỗ trợ thêm 10% nhưng cũng mới  chỉ vận động được trên 20% số người cận nghèo tham gia). Bình quân, số tiền khám, chữa bệnh trên một đầu thẻ chưa thể đáp ứng được nhu cầu của bệnh nhân. Số người tham gia BHYT tăng ít khó có thể bù đắp chi phí tăng giá dịch vụ y tế.

Nỗi lo Quỹ Bảo hiểm y tế mất cân đối

Theo báo cáo của Bảo hiểm xã hội (BHXH) tỉnh, năm 2013, Quỹ BHYT thu về ước đạt hơn 880 tỷ đồng, tăng khoảng 10% so với năm 2012. Trong khi đó, số chi ước đạt hơn 800 tỷ đồng, tăng hơn 200 tỷ đồng so với năm 2012. Số thu tăng không nhiều nhưng số chi chắc chắn sẽ tiếp tục tăng trong thời gian tới gây áp lực lớn lên Quỹ BHYT. Theo ông Vũ Đức Khoa, Phó Giám đốc BHXH, từ năm 2012 trở về trước, Quỹ BHYT của tỉnh ta đều có kết dư nhưng năm 2013 dù chưa có số liệu chính thức từ BHXH Việt Nam trả về nhưng tỉnh ta có khả năng chỉ vừa đủ cân đối quỹ, nếu tính chặt chẽ có khả năng còn âm vài tỷ đồng. Cũng theo ông Khoa, BHXH tỉnh đã tiến hành kiểm tra các cơ sở khám, chữa bệnh trên địa bàn tỉnh, nhận thấy nhiều đơn vị đã lạm dụng việc chỉ định thực hiện các dịch vụ kỹ thuật hiện đại như siêu âm, X-quang, điện tim, xét nghiệm... khiến cho nguồn Quỹ BHYT bị thâm hụt khá nhiều.

Khi thực hiện nhiều dịch vụ kỹ thuật cao sẽ ảnh hưởng đến khả năng cân đối Quỹ Bảo hiểm y tế

Bên cạnh đó, theo quy định của Luật BHYT và các văn bản hướng dẫn thi hành luật, người bệnh tự đi khám, chữa bệnh BHYT tại tuyến trung ương vẫn được thanh toán BHYT (theo mức đồng chi trả quy định), do đó số chi đa tuyến luôn có xu hướng gia tăng. Năm 2013, tỉnh ta chi đa tuyến ước đạt hơn 200 tỷ đồng, tăng khoảng 27% so với năm 2012, làm ảnh hưởng trực tiếp tới cân đối quỹ khám, chữa bệnh BHYT năm 2013.

Theo Nghị định 85 của Chính phủ ban hành ngày 15-10-2012, Bộ Y tế sẽ xây dựng lộ trình để điều chỉnh giá viện phí từ năm 2013 đến năm 2018. Dự thảo năm 2014, cơ cấu của các dịch vụ y tế sẽ được tính đủ hơn so với quy định trước đây (ngoài các chi phí trực tiếp vào người bệnh như thuốc, máu, dịch truyền, vật tư tiêu hao, còn tính thêm các chi phí cho những trang thiết bị y tế cá nhân của thầy thuốc, duy tu, bảo dưỡng, khấu hao trang thiết bị y tế...) nên giá của hầu hết các dịch vụ đều tăng từ ba đến năm lần so với mức cũ.

Đại diện lãnh đạo BHXH tỉnh cho rằng, nếu giá viện phí tiếp tục tăng mà mức đóng BHYT vẫn giữ nguyên thì việc mất cân đối Quỹ BHYT là điều khó tránh khỏi. Ðể bảo đảm an toàn Quỹ BHYT, việc tăng giá viện phí cần đi đôi với giám sát để nâng cao chất lượng dịch vụ và phải có lộ trình hợp lý. Tỉnh ta cần rà soát lại các dịch vụ kỹ thuật, nhất là tính hợp lý của các loại dịch vụ để không gây thiệt thòi cho người bệnh cũng như gây áp lực cho Quỹ BHYT.

MINH HẠNH