Áp lực khi Bí thư Đảng ủy đồng thời là Chủ tịch UBND cấp xã

Vì có hẹn trước nên đồng chí Đoàn Duy Việt, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Lê Lợi (Gia Lộc) phải sắp xếp lại công việc để tiếp chúng tôi. Từng có 2 nhiệm kỳ làm Chủ tịch UBND xã nhưng từ khi đảm nhiệm cả 2 chức danh từ năm 2020, đồng chí Việt cho biết thường xuyên trong tình trạng công việc quá tải. Lịch công tác hàng tuần cũng hay phải đổi đảo vì có nhiều cuộc họp, hội nghị phát sinh ở huyện yêu cầu người đứng đầu xã tham dự. Làm Chủ tịch UBND xã, đồng chí Việt còn có các nhiệm vụ là Chủ tịch Hội đồng chính sách, Hội đồng Nghĩa vụ quân sự xã... nên khối lượng công việc lớn. Xã Lê Lợi chỉ có 1 Phó Chủ tịch UBND xã nên cũng không tránh khỏi những lúc làm nhỡ việc giải quyết thủ tục hành chính của người dân. "Có một số thủ tục yêu cầu Chủ tịch UBND ký trực tiếp để xác nhận. Hôm nào bận họp ở huyện thì lại phải để dồn vào cuối giờ giải quyết. Còn cần gấp thì công chức xã phải cầm lên huyện để tôi xem, ký. Cũng không ít lần vì giải quyết công việc ở xã mà tôi phải xin phép, thậm chí trốn họp về trước", đồng chí Đoàn Duy Việt chia sẻ.

Đồng chí Vũ Huy Cường cũng là một cán bộ nhiều kinh nghiệm công tác tại địa phương với 2 nhiệm kỳ giữ chức Bí thư Đảng ủy xã Tân Hồng (Bình Giang). Từ năm 2021, đồng chí Cường đảm nhiệm thêm chức danh Chủ tịch UBND xã. Theo đồng chí Cường, cùng với những ưu điểm là phát huy vai trò lãnh đạo của người đứng đầu, quyết liệt, đồng bộ trong triển khai, thực hiện các công việc, khi Bí thư Đảng ủy đồng thời là Chủ tịch UBND xã cũng có thể phát sinh một số vấn đề nếu cán bộ đảm đương nhiệm vụ không tâm huyết, năng lực hạn . "Việc vừa đề ra chủ trương, vừa thực hiện, nếu người đứng đầu cấp ủy, chính quyền không thực hiện tốt dân chủ, kiểm soát quyền lực có thể dẫn đến chuyên quyền, độc đoán. Khi Bí thư Đảng ủy không đồng thời là Chủ tịch HĐND xã thì vai trò giám sát của HĐND ở cơ sở cũng phần nào bị ảnh hưởng", đồng chí Vũ Huy Cường cho biết thêm.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, thực tế ở 2 xã Lê Lợi, Tân Hồng cũng là thực trạng chung ở nhiều địa phương thực hiện mô hình Bí thư Đảng ủy đồng thời Chủ tịch UBND cấp xã. Đề án số 02-ĐA/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp, nhất là người đứng đầu có đủ phẩm chất, năng lực và uy tín đáp ứng yêu cầu phát triển giai đoạn 2021-2030 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy đặt mục tiêu đến hết năm 2025 toàn tỉnh có ít nhất 30% số Bí thư cấp ủy cấp xã đồng thời là Chủ tịch UBND. Tuy nhiên, toàn tỉnh mới có khoảng 15% đơn vị hành chính cấp xã đang thực hiện mô hình trên và đang có xu hướng giảm ở các địa phương. Cẩm Giàng chưa có xã, thị trấn nào thực hiện Bí thư cấp ủy cấp xã đồng thời là Chủ tịch UBND.

Theo lãnh đạo một số huyện, khó khăn lớn nhất để thực hiện chủ trương trên vẫn là lựa chọn được cán bộ có đủ phẩm chất, năng lực, uy tín. Một đồng chí Bí thư Huyện ủy cho biết khi đảm nhiệm 2 chức danh Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND, cán bộ sẽ chịu trách nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo, giải quyết khoảng 80% khối lượng công việc ở địa phương. Vì vậy, không dễ dàng để chọn được cán bộ ở cơ sở làm tốt được nhiệm vụ này.

Trong thực tế, nhiều Bí thư Đảng ủy đồng thời là Chủ tịch UBND cấp xã còn dành nhiều thời gian để tập trung, trực tiếp xử lý, giải quyết công việc của chính quyền hơn; chưa tập trung giải quyết công tác Đảng làm ảnh hưởng phần nào với vai trò lãnh đạo của Đảng, vai trò toàn diện của người đứng đầu. "Với khối lượng công việc nhiều, yêu cầu cán bộ phải được đào tạo cơ bản, có kiến thức toàn diện cả về chuyên môn, lý luận chính trị và quản lý hành chính nhà nước; đồng thời, phải có năng lực giải quyết công việc thực tiễn, có kinh nghiệm công tác cơ sở thì mới có thể hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao", đồng chí Nguyễn Chính Thống, Trưởng Ban Tổ chức Huyện ủy Gia Lộc cho biết.

Tỉnh lại đang thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã, quy mô cấp xã lớn hơn cũng khiến việc thực hiện Bí thư Đảng ủy đồng thời là Chủ tịch UBND cấp xã khó hơn.

Theo kế hoạch tổ chức Đại hội Đảng cấp cơ sở và cấp trên cơ sở, tiến tới Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XVIII của Tỉnh ủy, nhiệm kỳ tới, Hải Dương chủ trương sẽ thực hiện bố trí Bí thư cấp uỷ đồng thời là Chủ tịch UBND ở cấp huyện, cấp xã đối với những nơi có đủ các điều kiện như địa phương có quy mô hợp lý; nhân sự có phẩm chất, năng lực, uy tín, có khả năng đáp ứng tốt yêu cầu, nhiệm vụ được giao; được Ban Thường vụ Tỉnh uỷ đồng ý. Để thực hiện tốt chủ trương trên, các địa phương cần có đánh giá sâu kỹ hiệu quả; chủ động chuẩn bị phương án nhân sự để phát huy những ưu điểm, khắc phục hạn chế, khó khăn khi Bí thư cấp ủy đồng thời là Chủ tịch UBND cấp xã.