“Mùa gấc chín” là cuốn tiểu thuyết của tác giả Đỗ Thị Hiền Hòa, hội viên Hội Văn học nghệ thuật tỉnh được Nhà xuất bản Hội Nhà văn ấn hành vào quý II năm 2014.
Cuốn tiểu thuyết có dung lượng 334 trang được tác giả viết trong thời gian dài (từ tháng 8- 2009 đến tháng 12 - 2013). Cuốn sách tái hiện sống động các giai đoạn lịch sử của đất nước từ kháng chiến chống Mỹ, thời kỳ bao cấp đến thời kỳ đổi mới. Bối cảnh trong tác phẩm được lấy trên nhiều miền đất nước, song chủ yếu tập trung vào các vùng nông thôn, miền núi của tỉnh Hải Dương.
Với 25 chương nhưng chương nào cũng có tình tiết sống động, sức đột phá, nhân vật có tính cách đa chiều. Cuốn tiểu thuyết đề cập đến nhiều cuộc đời, số phận nhân vật với các câu chuyện vui, buồn đan xen. Các mốc lịch sử, những câu chuyện thời chiến tranh, thời bao cấp và đổi mới đất nước được tái hiện sống động qua số phận các nhân vật nhà báo Hiền, kỹ sư Tâm, thương binh Dũng, thương binh Thụy, vợ liệt sĩ Ngọc, Nhỡ, Lan, mẹ Lời... Hiền, một cô học sinh vùng núi thời còn đội mũ rơm đi học đã trưởng thành cùng bè bạn lên đường góp sức vào cuộc kháng chiến chống Mỹ vĩ đại của dân tộc. Làm y tá chăm sóc cho các thương binh, bệnh binh, cô được chứng kiến sự khốc liệt của cuộc chiến cùng những vết thương tinh thần của người lính ngoài vết thương thể xác. Thời bình, trở thành nhà báo với sự dũng cảm, cô không ngại khi phải đối mặt với những mặt trái trong xã hội. Dũng, một thanh niên vùng nông thôn, nghe theo tiếng gọi của quê hương lên đường nhập ngũ. Chiến tranh khiến hạnh phúc anh được hưởng bên người vợ trẻ mới cưới quá ngắn ngủi. Kết thúc chiến tranh trở về thì người vợ năm xưa đã có con với người anh họ. Hạnh phúc tan vỡ, tưởng không gắng gượng lên được, song anh vẫn vững vàng giữ vững phẩm chất cao đẹp của anh bộ đội Cụ Hồ. Từ một anh cán bộ thu mua nông sản thất nghiệp, Dũng đã trở thành giám đốc một doanh nghiệp thu mua rau củ quả, cứu cánh cho những người nông dân chân lấm tay bùn. Thành đạt, song anh luôn thể hiện trách nhiệm với quê hương, đặc biệt là trách nhiệm với đồng đội, với thế hệ trẻ...
Cuốn tiểu thuyết là câu chuyện về lòng nhiệt huyết, trách nhiệm của các thế hệ, nhất là lớp thế hệ đã kinh qua chiến tranh. Sử dụng lối viết truyền thống, kết cấu theo trình tự thời gian, song người viết có nghề đã tạo ra cách dẫn dắt chuyện cuốn hút. Việc cài cắm, thắt nút mở nút được tác giả thực hiện khéo léo theo từng trường đoạn. Tác giả để dành các chi tiết đắt nhất, bất ngờ nhất cho phần kết thúc. Cuốn tiểu thuyết gợi lên cho người đọc nhiều ngẫm ngợi về nhân tình thế thái, nhưng trên hết vẫn là hướng con người đến những giá trị nhân văn, trách nhiệm với quê hương, đất nước. Tác giả Đỗ Thị Hiền Hòa là một trong số ít tác giả nữ thành công với thể loại tiểu thuyết ở tỉnh ta. Trước đó, tiểu thuyết "Heo may về" (Gió chuyển mùa) của cô đã giành giải C cuộc thi tiểu thuyết Hội Nhà văn Việt Nam năm 2009.
HẰNG TRẦN