Đứng trước toà, 2 bị cáo Phạm Thị Thủy và Phạm Thị Viện (cùng ở xã Cẩm Chế, Thanh Hà, Hải Dương) đã cúi đầu thừa nhận lỗi lầm khi nghe tòa tuyên án. Họ đều tỏ ra ăn năn, hối hận vì đã lợi dụng quyền tự do ngôn luận, sử dụng quyền tự do cá nhân thái quá.
Từ việc khiếu kiện sai quy định...
Dự án xây dựng khu dân cư phía bắc thị trấn Thanh Hà (giai đoạn 1) thu hồi 28.606 m2 đất, tài sản của 92 hộ thuộc xã Cẩm Chế. Dù là công trình trọng điểm của huyện giai đoạn 2015-2020 nhưng đến năm 2022 dự án vẫn “án binh bất động”. Sau khi huyện thông báo thu hồi đất để giải phóng mặt bằng, một số hộ không chấp thuận và tổ chức thành nhóm khiếu kiện, khiếu nại kéo dài đến tỉnh và Trung ương.
Đến tháng 4/2022, huyện Thanh Hà tổ chức cưỡng chế thu hồi đất với 3 gia đình gồm: Phạm Thị Thủy, Trần Thị Miên và Phạm Thị Viện. Sau khi cưỡng chế thu hồi đất, các đơn vị thi công đã bắt tay vào san lấp mặt bằng, đến tháng 6/2022 các hộ dân trên cản trở bằng cách treo băng rôn, khẩu hiệu tại khu vực thi công, dẫn đến dự án tiếp tục chậm tiến độ.
Cũng từ khoảng thời gian đó đến trước ngày 6/2/2024, nhóm hộ dân này thường xuyên tập trung tại trụ sở tiếp công dân tỉnh Hải Dương, Trung ương để khiếu nại, tố cáo việc cưỡng chế thu hồi đất và kiểm đếm tài sản không đúng quy định. Mặc dù nội dung này đã được UBND huyện Thanh Hà và các sở, ngành liên quan kiểm tra, rà soát, có văn bản trả lời theo đơn của công dân. Lãnh đạo Huyện ủy, UBND huyện Thanh Hà đã trực tiếp đối thoại với người dân nhiều lần nhưng họ vẫn không đồng tình, tiếp tục gửi đơn lên các cấp. Từ tháng 11/2023, căn cứ theo quy định, Chủ tịch UBND tỉnh từ chối tiếp nhận, trả lời về các nội dung khiếu kiện của những công dân này.
Gần 2 năm qua, các hộ này thuê nhà tại Hà Nội để thuận tiện cho việc khiếu kiện. Các hộ trên thường tổ chức kiện cáo vào dịp kỷ niệm ngày lễ lớn của đất nước, nơi diễn ra nhiều sự kiện quan trọng và đăng tải lên các trang mạng xã hội, nhiều nhất là Facebook. Trong thời gian đó, lãnh đạo huyện Thanh Hà, người đứng đầu cấp ủy, chính quyền địa phương cùng lực lượng chức năng của huyện, tỉnh, các đoàn thể đã nhiều lần vận động, tuyên truyền công dân dừng các hoạt động khiếu kiện, khiếu nại trở về nhà, nhưng không thành công.
... đến lĩnh án tù giam
Theo Công an huyện Thanh Hà, việc công dân ở địa phương đi nơi khác gây mất an ninh trật tự rất phức tạp. Mỗi khi các công dân tổ chức khiếu kiện tại Hà Nội, Công an huyện đều phải bố trí cán bộ, chiến sĩ nắm bắt tình hình. Đáng lên án nhất là việc họ cố tình khiếu kiện tập trung vào những ngày lễ lớn của đất nước như Giỗ Tổ Hùng Vương, ngày nghỉ lễ 30/4-1/5… Tháng 11/2022, 6 công dân ở xã Cẩm Chế đã bị Công an phường Thụy Khuê, quận Tây Hồ (Hà Nội) quyết định xử phạt hành chính về hành vi gây rối trật tự công cộng.
Qua công tác nắm bắt, điều tra, Công an huyện Thanh Hà đã thu giữ nhiều video, bài viết có nội dung xâm phạm đến quyền, lợi ích hợp pháp của các cấp ủy Đảng, chính quyền huyện Thanh Hà. Sau khi thu thập chứng cứ đầy đủ, ngày 6/2/2024, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Thanh Hà đã quyết định khởi tố, bắt tạm giam 2 đối tượng Phạm Thị Thủy (sinh năm 1979) và Phạm Thị Viện (sinh năm 1973, cùng ở xã Cẩm Chế). Hai đối tượng này bị khởi tố vì tội lợi dụng quyền tự do ngôn luận, sử dụng tài khoản cá nhân trên mạng xã hội Facebook đăng tải các video ở dạng phát trực tiếp (livestream). Bài viết có nội dung vi phạm pháp luật về quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ internet và thông tin trên mạng, gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội.
Tại phiên tòa diễn ra ngày 19/7/2024, Tòa án Nhân dân huyện Thanh Hà tuyên phạt Phạm Thị Thủy 3 năm 6 tháng tù giam, Phạm Thị Viện 3 năm tù giam.
Điều đáng buồn trong vụ việc này là công dân có thể đã hiểu chính sách pháp luật nhưng vẫn cố chấp dẫn đến vi phạm pháp luật. Nhiều năm đi kiện sai quy định, họ không chỉ hao tiền tốn của mà còn mất công sức, thời gian, ảnh hưởng đến cuộc sống gia đình, con cái và giờ là phải trả giá trong tù.
Bản án trên là bài học đắt giá cho mọi người. Người dân có quyền khiếu kiện, khiếu nại theo đúng pháp luật nhưng các hành vi lợi dụng quyền tự do, dân chủ để xâm phạm lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân đều sẽ bị nghiêm trị.
THÀNH HƯNG