"Kháng sinh" liều cao trị tin nhắn, cuộc gọi rác

Các doanh nghiệp viễn thông khẳng định số lượng tin nhắn, thư điện tử, cuộc gọi rác giảm đi rõ rệt 

Ngày 1.10, Nghị định số 91/2020/NĐ-CP của Chính phủ về chống tin nhắn, thư điện tử, cuộc gọi rác chính thức có hiệu lực. Với hàng loạt quy định mới cũng như mức xử phạt hành chính tăng cao, nghị định này được xem như là "kháng sinh" liều cao cho tin rác, cuộc gọi rác...

Hành lang pháp lý

Trước đây, Nghị định 90/2008/NĐ-CP ngày 13.8.2008 định nghĩa rất chung chung về thư rác gây khó khăn trong việc phát hiện, xử lý các trường hợp vi phạm. Điểm nổi bật của Nghị định 91 là định nghĩa rõ ràng về tin nhắn, thư điện tử, cuộc gọi rác. Đó là mọi tin nhắn, cuộc gọi, thư điện tử có nội dung quảng cáo được gửi tới người dùng mà chưa nhận được sự đồng ý đều sẽ được liệt kê vào dạng rác. "Khái niệm này là cơ sở quan trọng để các nhà mạng dựa vào đó xử lý dễ dàng hơn nạn tin nhắn, cuộc gọi, thư điện tử rác, điều còn khá mù mờ trong các quy định pháp luật trước đây", ông Trần Quốc Khánh, Phó Giám đốc Trung tâm Kinh doanh VNPT Hải Dương (Viễn thông Hải Dương) cho biết.

Ngoài định nghĩa, việc gửi tin nhắn quảng cáo cũng được Nghị định91 quy định rất rõ ràng. Đơn vị nào có nhu cầu quảng cáo chỉ được gửi duy nhất một tin nhắn đến các thuê bao di động. Nếu thuê bao từ chối hoặc không trả lời tin nhắn trên thì đơn vị quảng cáo sẽ không được gửi thêm bất kỳ tin nhắn nào có nội dung tương tự đến thuê bao đó. Trong trường hợp người dùng chấp nhận, đơn vị quảng cáo cũng không được phép gửi quá 3 tin nhắn, 1 cuộc gọi tới một số điện thoại (trừ trường hợp đã có thỏa thuận khác với người dùng) và 3 thư điện tử tới một địa chỉ. Thời gian thực hiện các nội dung quảng cáo cũng được quy định cụ thể.

Theo ông Lê Tuấn Việt, Trưởng Phòng Bưu chính viễn thông (Sở Thông tin và Truyền thông), tại Nghị định 91, trách nhiệm của các doanh nghiệp (DN) viễn thông, dịch vụ internet được yêu cầu cao hơn. Nghị định bắt buộc các đơn vị này phải áp dụng công nghệ cao, hiện đại như xử lý dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo (AI) vào các hệ thống chặn, lọc tin nhắn, thư điện tử, cuộc gọi rác. Mức xử phạt tại Nghị định 91 cũng đã được nâng cao hơn so với các nghị định trước. Hành vi gọi điện thoại, nhắn tin, gửi thư điện tử quảng cáo đến người dùng khi chưa được sự đồng ý hoặc đã từ chối, không trả lời tin nhắn quảng cáo sẽ bị phạt từ 5 - 100 triệu đồng... Đối với DN viễn thông, dịch vụ internet, mức phạt có thể lên tới 170 triệu đồng nếu không thực hiện các biện pháp ngăn chặn tin nhắn, cuộc gọi, thư điện tử quảng cáo đến người dùng.

Nghị định 91 góp phần hạn chế tin nhắn rác, cuộc gọi rác 

Doanh nghiệp vào cuộc

Trước khi Nghị định 91 chính thức có hiệu lực, Cục Viễn thông (Bộ Thông tin và Truyền thông) đã có văn bản gửi các nhà mạng về việc ngăn chặn cuộc gọi rác. Chỉ trong tháng 7 và tháng8, Viettel, VinaPhone, MobiFone đã chặn thành công 18.329 thuê bao phát tán cuộc gọi rác trên toàn quốc. Các nhà mạng đã khóa chiều gọi đi đối với thuê bao nội mạng và khóa gọi đến với thuê bao liên mạng. Việc này thể hiện sự nghiêm túc và linh động của cơ quan chức năng, các DN viễn thông trong việc triển khai, hiện thực hoá Nghị định 91 và bảo đảm quyền lợi cho khách hàng.

Tại Hải Dương, sau một tháng Nghị định 91 có hiệu lực, các DN viễn thông và các chủ thuê bao di động đều khẳng định số lượng tin nhắn, thư điện tử, cuộc gọi rác đã giảm. Các DN này đã chủ động triển khai một số biện pháp ngăn chặn tin nhắn, thư điện tử, cuộc gọi rác. Ông Nguyễn Thế Dũng, Phó Giám đốc MobiFone Hải Dương cho biết: "Từ tháng 8, chúng tôi đã xây dựng hệ thống phát hiện và ngăn chặn cuộc gọi rác sử dụng công nghệ AI và hệ thống Machine Learning (học máy) trong việc phân tích xác định thuê bao rác nghi ngờ. Qua đó trong tháng 8 và tháng 9 đã phát hiện và xử lý 1.204 thuê bao nội mạng vi phạm".

Ngoài MobiFone, Viettel và VNPT Hải Dương cũng đã sử dụng các giải pháp như ứng dụng công nghệ AI, hệ thống Anti spam... vào giám sát các cuộc gọi, tin nhắn nghi ngờ là rác làm phiền đến khách hàng. "Chúng tôi đã đưa hệ thống Anti spam vào sử dụng để giám sát các thuê bao có dấu hiệu thực hiện gửi tin nhắn rác, quảng cáo tự động. Nếu phát hiện hệ thống sẽ tự động khóa thuê bao, nhân viên giao dịch chỉ được mở lại dịch vụ đối với các thuê bao vi phạm lần đầu và có bản cam kết không tái phạm. Tiếp tục vi phạm thuê bao đó sẽ bị khóa vĩnh viễn", ông Khánh cho biết.

Để có thêm thông tin và đủ cơ sở để nhận diện cuộc gọi, tin nhắn, thư điện tử rác, một số DN viễn thông đang tiến hành khảo sát ý kiến phản hồi của khách hàng. Tuy nhiên tỷ lệ khách hàng phản hồi rất thấp, chỉ chiếm 5-6% số thuê bao nhận được câu hỏi. Người dân cần phối hợp chặt chẽ với DN và cơ quan chức năng để nâng cao hiệu quả việc ngăn chặn cuộc gọi, tin nhắn rác.

ĐỖ QUYẾT