Mùa tu hú gọi

Đêm nay nằm ở một nơi ồn ào xe cộ và tiếng bán mua trong khu chợ đầu mối vọng vào, tôi nghe thấy tiếng tu hú gọi bầy rồi không gian bỗng nhiên tĩnh lặng. Đưa tôi về với ký ức một đêm tháng năm nào đó trong đời. Tiếng tu hú đọng lại thành từng giọt rơi xuống hồn người giữa đêm khuya. Mùi lúa chín ngoài đồng quyện trong hương gió, lạch cạch khua mấy bó củi khô dựng ở sau nhà. Cửa sổ nhà ai khép hờ, lúc canh tư ngó qua hàng rào còn thấy bóng người vò võ. Như khắc khoải chờ đợi ai trong niềm mong ngóng khôn nguôi. Dưới một mái hiên khác hình như có người vừa trở giấc, tiếng ho khan đủ se sắt lòng người. Mùa tu hú gọi bầy cũng là mùa con người nhớ nhung nhau. Nghe trái vải non rụng ngoài vườn cũng thon thót giật mình tưởng bước chân ai ghé đến. Hoa sấu lác đác rụng nhẹ hều như tiếng thở dài của người thiếu phụ. Đàn gà con tỉnh giấc chiêm chiếp mò tìm cánh mẹ. Trong căn phòng tối mờ, tiếng thạch sùng tặc lưỡi ngao ngán phả vào bức tường rêu hơi thở của thời gian. Gáy sách cũng muốn cựa mình để rũ bỏ đám bụi bặm và những con mọt đang nghiến răng kèn kẹt…

Những con tu hú quanh quất đâu đó trong bờ bụi thường chỉ nghe thấy tiếng. Thứ âm thanh da diết réo gọi nhau một năm chỉ vang lên vào mùa vải. Tiếng chim như nhuộm màu vỏ vải từ lúc còn xanh cho đến khi đỏ lựng lúc lỉu gọi thời gian khoe sắc trên cành. Có những người đàn bà một mình hái vải buôn bán chợ xa. Đàn ông thường vắng bóng trong làng bởi họ còn mải miết đi làm ăn trên thành phố. Chừng nào lúa dưới đồng chín rũ từng bông thì lác đác người về bắt tay vào thu hoạch. Xôn xao khắp cánh đồng tiếng của gió ngàn, chim muông, máy móc. Mùa no ấm thấm đầy những giọt mồ hôi của cái nắng hạ gay gắt. Lúa gặt dần dồn tiếng tu hú về một góc. Trong khoảng trống chỉ còn lại những gốc rạ xác xơ. Đêm đến, trăng chảy tràn nhấp nhô trên đồng càng làm cho tiếng tu hú gọi bầy thêm hoang hoải. Mẹ tôi từng nói tiếng chim nghe như tiếng người khản gọi cố nhân. Sáng ra có ai đó chọn những quả vải chín nhất, mọng nhất mang phơi khô gửi người phương xa ngâm rượu. Ai đó giã mẻ cốm đầu mùa ủ trong lá sen non cất vào tủ lạnh. Dù có khi đến lúc người thương về thì cốm đã cứng, lá sen đã khô, ăn không còn vị dẻo thơm nữa. Cũng như có người dành trọn tuổi thanh xuân để đợi chờ nhau. Đến lúc gặp nhau rồi thì chẳng ai còn trẻ nữa. Ngờ ngợ như người đang đứng trước mặt mình đâu phải người mình thầm thương trộm nhớ. Nên những con tu hú kêu rạc họng ngoài kia đã chắc gì sống qua mùa đơn lẻ để đợi bầy về...

Trong bữa cơm sum họp cuối tháng năm có bát canh chua nấu sấu non. Cá rô ron rán giòn. Bát cà muối vừa đủ chua ăn với rau muống chấm tương. Bao nhiêu năm vẫn dung dị thế thôi mà cũng đủ níu chân người ở lại. Tôi đi xa, cứ tháng năm về là tiếng tu hú gọi bầy trong ký ức lại đánh thức nỗi nhớ quê. Phố xá ồn ào quá, tiếng bán mua chua chát mặt người. Bỗng thèm được nằm trong căn nhà ở quê, mở cửa sổ đón ánh trăng và gió mùa hạ mát rượi thổi vào. Thèm nghe tiếng lá rụng, tiếng quả rơi, tiếng ai đó cựa mình thức giấc. Lòng tự hỏi giờ ở nơi đó liệu có ai nghe tiếng tu hú kêu mà nhớ đến mình…

Tản văn củaVŨ THỊ HUYỀN TRANG