Hỏi: Tôi và chồng kết hôn 25 năm nhưng cuộc sống có nhiều mâu thuẫn không thể giải quyết nên muốn ly hôn.
Chúng tôi đồng thuận việc ly hôn và chăm sóc con song còn khúc mắc ở tài sản. Tôi đề nghị toàn bộ đất đai, nhà cửa, ô tô, tiền tiết kiệm... sẽ chia đôi. Nhưng anh không đồng ý, cho rằng mảnh đất mà vợ chồng đang ở là tài sản do ông cha để lại nên không được chia. Tôi thì nghĩ mình có công cải tạo, xây dựng nhà cửa trên mảnh đất đó nên phải chia. Tôi xin hỏi mảnh đất và các tài sản trên khi ly hôn có phải chia đôi không?
NGUYỄN HOA (Kinh Môn)
Trả lời: Theo khoản 1, điều 33 Luật Hôn nhân gia đình năm 2014, tài sản chung của vợ chồng gồm tài sản do vợ, chồng tạo ra, thu nhập do lao động, hoạt động sản xuất, kinh doanh, hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản riêng và thu nhập hợp pháp khác trong thời kỳ hôn nhân trừ trường hợp trong thời kỳ hôn nhân vợ chồng chia tài sản chung.
Quyền sử dụng đất mà vợ, chồng có được sau khi kết hôn là tài sản chung của vợ chồng, trừ trường hợp vợ hoặc chồng được thừa kế riêng, được tặng cho riêng hoặc có được thông qua giao dịch bằng tài sản riêng.
Điều 59 Luật Hôn nhân gia đình năm 2014 về nguyên tắc giải quyết tài sản của vợ chồng khi ly hôn cũng quy định: Vợ chồng có quyền lựa chọn áp dụng chế độ tài sản theo luật định hoặc chế độ tài sản theo thỏa thuận. Trong trường hợp lựa chọn chế độ tài sản của vợ chồng theo luật định thì việc giải quyết tài sản trước hết do các bên thỏa thuận; nếu không thỏa thuận được thì theo yêu cầu của vợ, chồng hoặc của hai vợ chồng, tòa án sẽ giải quyết theo quy định.
Trong trường hợp lựa chọn chế độ tài sản của vợ chồng theo thỏa thuận, việc giải quyết tài sản khi ly hôn được áp dụng theo thỏa thuận đó, nếu thỏa thuận không đầy đủ rõ ràng thì áp dụng quy định pháp luật tương ứng.
Tài sản chung của vợ chồng được chia đôi nhưng có tính đến các yếu tố sau đây: hoàn cảnh của gia đình của vợ, chồng; công sức đóng góp của vợ, chồng vào việc tạo lập, duy trì và phát triển khối tài sản chung; lỗi của mỗi bên trong vi phạm quyền, nghĩa vụ của vợ chồng.
Tài sản chung của vợ chồng được chia bằng hiện vật, nếu không chia được bằng hiện vật thì chia theo giá trị; bên nào nhận phần tài sản bằng hiện vật có giá trị lớn hơn phần mình được hường thì phải thanh toán cho bên kia phần chênh lệch. Tài sản riêng của vợ, chồng thuộc quyền sở hữu của người đó, trừ trường hợp tài sản riêng đã nhập vào tài sản chung theo quy định của luật này.
Cũng theo khoản 1, điều 62 Luật Hôn nhân gia đình năm 2014 về chia quyền sử dụng đất của vợ chồng khi ly hôn, quyền sử dụng đất là tài sản riêng của bên nào thì khi ly hôn vẫn thuộc về bên đó.
Như vậy, căn cứ các quy định trên, nếu trường hợp quyền sử dụng đất được xác lập trước thời kỳ hôn nhân hoặc chồng bạn được tặng cho, thừa kế riêng thì là tài sản riêng của chồng và sẽ không phân chia khi ly hôn. Tuy nhiên, nếu bạn có căn cứ chứng minh trong thời kỳ hôn nhân cha mẹ chồng đã để lại quyền sử dụng đất cho vợ chồng bạn thì đó là tài sản chung và sẽ chia đôi theo quy định của pháp luật.
Tài sản gắn liền trên đất do vợ chồng bạn xây dựng trong thời kỳ hôn nhân sẽ là tài sản chung của vợ chồng nên khi ly hôn sẽ phân chia theo quy định của pháp luật, tài sản chung của vợ chồng được chia bằng hiện vật. Nếu không thì chia theo giá trị, bên nào nhận tài sản sẽ phải thanh toán cho bên kia giá trị phần chênh lệch.