Ngăn người giàu mua nhà ở xã hội
Kinh tế - Ngày đăng : 13:43, 08/07/2023
Khu nhà ở xã hội HQC Bình Trưng Đông, TP Thủ Đức (TP Hồ Chí Minh) vừa hoàn thành xây dựng được nhiều người lao động quan tâm - Ảnh: QUANG ĐỊNH
Cần có sự thay đổi về chính sách để tăng nguồn cung nhà ở cho người thu nhập thấp, đồng thời có biện pháp ngăn chặn người có thu nhập cao tranh mua nhà ở xã hội với người có thu nhập thấp.
Kiếm tiền tỉ vẫn thuộc đối tượng mua nhà ở xã hội
Trao đổi với phóng viên, ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP Hồ Chí Minh - cho biết tuy chưa có thống kê cụ thể nhưng thực tế có tình trạng "người giàu" tranh suất mua nhà ở xã hội của những người có thu nhập thấp ở đô thị. Thậm chí có tình trạng "người giàu" thu nhập cao sở hữu các căn hộ nhà ở xã hội.
Lý giải nguyên nhân tình trạng này, theo ông Châu, có một phần do các tiêu chí để được mua nhà ở xã hội hiện nay tưởng chừng chặt chẽ nhưng thực tế có thể "lách luật". Một trong số đó là các tiêu chí điều kiện về thu nhập của đối tượng hưởng chính sách nhà ở xã hội.
Cụ thể, tại Luật Nhà ở 2014 quy định người được hưởng chính sách nhà ở xã hội phải thuộc diện không phải nộp thuế thu nhập đối với các khoản thu nhập từ tiền công, tiền lương theo quy định của pháp luật về thuế thu nhập cá nhân.
Tuy nhiên, thực tế có nhiều người làm thêm nghề "tay trái" nhưng lại tạo ra thu nhập cao hơn, thậm chí cao hơn nhiều lần so với thu nhập của nghề chính thể hiện trên bảng tiền lương, tiền công chính thức.
Do đó, có một số người thu nhập cao nhưng vì luật không tính các khoản thu nhập khác không phải tiền công, tiền lương, dẫn đến họ vẫn hội đủ tiêu chí điều kiện về thu nhập, đó là không thuộc diện nộp thuế thu nhập cá nhân.
Bên cạnh đó, theo ông Châu, Luật Thuế thu nhập cá nhân cho phép miễn thuế thu nhập cá nhân đối với 16 trường hợp. Trong đó, thu nhập từ tiền lãi ngân hàng hoặc tiền kiều hối.
Đối với khoản thu nhập từ tiền gửi tiết kiệm của người nghỉ hưu, già yếu, mất sức lao động hoặc số tiền kiều hối có giá trị không lớn để cải thiện cuộc sống thì quy định miễn thuế thu nhập cá nhân rất chính xác và thể hiện sự nhân văn. Nhưng sẽ không hợp lý khi miễn, không đánh thuế thu nhập cá nhân đối với các khoản thu nhập rất lớn từ lãi tiền gửi tiết kiệm hoặc từ kiều hối.
Ông Châu dẫn ví dụ có trường hợp gửi tiền ngân hàng với số tiền rất lớn, khoảng 40 - 50 tỉ đồng với lãi suất khoảng 7%/năm, đến cuối năm người này nhận được lãi vài tỉ đồng. Đây là một số tiền rất lớn nhưng không thuộc diện nộp thuế thu nhập cá nhân và nghiễm nhiên họ đủ điều kiện mua nhà ở xã hội.
Từ đó, ông Châu đề nghị ngoài điều kiện về thu nhập với đối tượng hưởng chính sách nhà ở xã hội không thuộc diện không phải nộp thuế thu nhập cá nhân hoặc thuộc diện phải nộp thuế thu nhập cá nhân bậc 1 của các bậc chịu thuế, cần bổ sung thu nhập chịu thuế còn bao gồm các khoản thu nhập khác không phải là tiền công, tiền lương.
Bên cạnh đó, cần sửa Luật Thuế thu nhập cá nhân theo hướng giao thẩm quyền cho Chính phủ quy định các trường hợp miễn thuế thu nhập cá nhân đối với một số khoản thu nhập từ lãi tiền gửi tại các tổ chức tín dụng hoặc thu nhập từ kiều hối.
Theo ông Châu, cũng chỉ đến khi thực hiện hoàn thành Đề án 06 của Chính phủ thì lúc đó việc xác nhận điều kiện về nhà ở và điều kiện về thu nhập mới chính xác được.
Người dân sinh hoạt cộng đồng tại khu nhà ở xã hội trên đường Chu Văn An, quận Bình Thạnh, TP Hồ Chí Minh - Ảnh: TỰ TRUNG
Quản lý các dòng thu nhập cá nhân
Đại biểu Quốc hội Ngô Trung Thành (Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật) cho rằng quy định người được hưởng chính sách nhà ở xã hội phải thuộc diện không phải nộp thuế thu nhập đối với các khoản thu nhập từ tiền công, tiền lương theo quy định của pháp luật về thuế thu nhập cá nhân là đúng. Đây cũng không phải là "lỗ hổng" chính sách.
Theo ông Thành, "lỗ hổng" lớn nhất chính là việc chưa quản lý được thu nhập thực tế của người dân nói chung và người thuộc diện mua nhà ở nói riêng. Có những khoản thu nhập chúng ta quản lý được như tiền công, tiền lương và từ khoản thu nhập này xác định họ là người có thu nhập thấp.
"Còn những khoản khác, thu nhập ngoài do không quản lý được nên không thể xác định được tổng thu nhập của họ, cũng như đây có đúng là người có thu nhập thấp hay không. Vì vậy, mấu chốt ở đây là phải có các biện pháp, chính sách để kiểm soát, quản lý được tổng thu nhập của người dân. Việc này không chỉ có ý nghĩa với vấn đề mua nhà ở xã hội mà còn là quản lý xã hội, chống thất thu thuế nói chung", ông Thành nêu rõ.
Đại biểu Hoàng Văn Cường (Ủy viên Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội) cũng chỉ rõ trong thời gian tới, cần làm tốt hơn công tác quản lý về thuế thu nhập cá nhân. Tất cả các hoạt động kinh doanh đều có khai báo thuế hay làm thêm bên ngoài do các tổ chức, đơn vị chi trả thì người trả tiền đều phải khai báo thuế tại nguồn.
Ông đề nghị việc quản lý thu thuế, lịch sử nộp thuế không chỉ với người làm việc ở các tổ chức, cơ quan - nơi có hợp đồng ký kết chính thức, mà cần mở rộng đến tất cả những người đã nhận các khoản thu nhập không thường xuyên.
"Quan trọng nhất phải có chính sách, cơ chế đủ mạnh để có thể quản lý được tất cả những ai có tên trong khu vực phải đóng thuế", ông Cường nói.
Theo ông Cường, cần tăng cường việc quản lý, thông tin công khai hệ thống đăng ký về nhà ở, đất ở để xác định rõ lịch sử người này có nhà, có mua bán nhà không. Từ đó ngăn chặn những trường hợp cố tình "gian lận".
Kèm theo đó, phải có chế tài xử lý rất nghiêm minh bằng tiền hoặc thu hồi nhà, tài sản đối với những trường hợp không phải thu nhập thấp nhưng lại "chen" vào ở nhà ở xã hội.
Người lao động sinh sống trong căn nhà trọ nhỏ hẹp luôn ước mong có thể mua được căn nhà ở xã hội có giá phù hợp với lương công nhân - Ảnh: CÔNG TRIỆU
Bắt đầu giải ngân gói vay 120.000 tỉ đồng cho nhà ở xã hội |
Chế tài đủ mạnh Đại biểuNGUYỄN THỊ VIỆT NGA (Ủy viên Ủy ban Văn hóa, Giáo dục) |
Hàng trăm ngàn căn hộ nhà ở xã hội đã hoàn thành |
Cần thay đổi chiến lược phát triển nhà ở xã hội
Theo đại biểu Hoàng Văn Cường, phải xác định mục tiêu người thu nhập thấp có chỗ ở chứ không phải sở hữu một căn hộ riêng. Do đó, nên phân định thành hai nhóm nhà ở xã hội, tạo nguồn cung. |
Theo Tuổi trẻ