Israel chuẩn bị kế hoạch ngừng bắn ở Liban trước thềm ông Trump nhậm chức

Theo tờ The Washington Post, ông Ron Dermer, Bộ trưởng Vấn đề Chiến lược Israel đã chọn khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago của ông Trump làm điểm dừng đầu tiên trong chuyến công tác đến Mỹ vào ngày 10/11, rồi sau đó mới đến Nhà Trắng để cập nhật với các quan chức chính quyền Tổng thống Joe Biden về tình hình các cuộc đàm phán ở Liban. Điều này cho thấy thay đổi nhanh chóng trong trọng tâm chính trị của Mỹ sau chiến thắng bầu cử của ông Trump.

Các cuộc trao đổi tại dinh thự của ông Trump ở Florida tập trung vào một đề xuất ngừng bắn của Israel ở Liban, có sự hợp tác giữa phương Tây và Nga. Một quan chức quân sự Israel cũng nói rằng các bên đang xây dựng các kế hoạch để tăng cường các chiến dịch trên bộ ở Liban nếu các cuộc đàm phán cuối cùng thất bại.

Một quan chức Israel bình luận: “Có thể hiểu rằng Israel sẽ tặng cho ông Trump một điều gì đó... và vào tháng 1 năm tới sẽ có một thỏa thuận về Liban”.

Trước đó, ông Trump đã tuyên bố rằng ông muốn chấm dứt các cuộc chiến ở Trung Đông, nhưng ông cũng đã nói với Thủ tướng Netanyahu trong một cuộc điện đàm tháng trước rằng: Hãy làm những gì phải làm đối với Hezbollah và Hamas. Không rõ đề xuất ngừng bắn ở Liban được thảo luận tại Mar-a-Lago có ảnh hưởng gì đến các cuộc đàm phán ngừng bắn và thả con tin đang bị đình trệ ở Gaza hay không.

Ông Frank Lowenstein, cựu đặc phái viên về các cuộc đàm phán Israel - Palestine dưới thời Tổng thống Barack Obama, bình luận rằng ông Netanyahu sẽ chỉ tập trung vào việc làm hài lòng ông Trump.

Trong khi đó, Thủ tướng Netanyahu đã tiết lộ rằng ông đã nói chuyện với ông Trump ba lần trong những ngày gần đây và hai người thấy cơ hội lớn cho Israel, đặc biệt là trong thúc đẩy hòa bình. Đây là một tuyên bố gây chú ý sau hơn một năm xảy ra chiến tranh tàn khốc ở Gaza và sáu tuần sau khi Israel mở rộng chiến dịch quân sự chống Hezbollah khi đưa quân vào miền Nam Liban.

Thủ tướng Israel đã lên kế hoạch cho một kỷ nguyên mới tại Mỹ từ trước ngày bầu cử 5/11. Quan chức Israel nói rằng ông Netanyahu đã liên tục liên lạc với ông Trump. Còn ông Dermer đã liên hệ với ông Kushner - người đã giúp dàn xếp các thỏa thuận bình thường hóa giữa bốn quốc gia Arab và Israel trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump và có mối quan hệ cá nhân cũng như quan hệ tài chính với khu vực.

Theo một cựu quan chức thời nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump, ông Kushner có thể đóng vai trò cố vấn trong các cuộc đàm phán sau này về bình thường hóa quan hệ giữa Israel và Saudi Arabia, ngay cả khi ông không được bổ nhiệm vào một vị trí chính thức trong Nhà Trắng.

Theo các điều khoản của thỏa thuận về Liban đang hình thành, các tay súng Hezbollah sẽ phải rút lui ra khỏi khu vực phía Bắc sông Litani - ranh giới phía Bắc của khu vực đệm do Liên hợp quốc giám sát được thiết lập sau cuộc xung đột năm 2006 giữa Israel và Hezbollah.

Kể từ tháng 10/2023, sau các cuộc tấn công của Hamas vào miền Nam Israel, các tay súng Liban đã sử dụng khu vực này làm nơi phóng hàng nghìn rocket và tên lửa vào Israel, giết chết 45 dân thường và 31 binh sĩ, buộc khoảng 60.000 người phải rời bỏ nhà cửa.

Một người thân cận với Hezbollah cho biết nhóm này sẵn sàng rút các tay súng về phía Bắc sông Litani theo như thỏa thuận ngừng bắn tạm thời. Theo quan chức Israel, quân đội Liban sẽ kiểm soát khu vực biên giới trong một khoảng thời gian ban đầu là 60 ngày, dưới sự giám sát của Mỹ và Anh.

Theo ông Lowenstein, Thủ tướng Netanyahu có thể đang hướng tới một thỏa thuận tạm thời khi Tổng thống Joe Biden vẫn còn tại nhiệm, để dành thỏa thuận cuối cùng cho ông Trump được ghi nhận công lao. Ông nói thêm: “Điều duy nhất ông Netanyahu quan tâm hơn cả ông Trump là chính trị trong nước và việc đưa người dân Israel trở lại phía Bắc là mục tiêu lớn mà ông có thể muốn thực hiện ngay”.

Các yếu tố chính của thỏa thuận đang hình thành khá giống với những vòng đàm phán trước đây và phù hợp với mong muốn của ông Trump về việc chấm dứt cuộc chiến nhiều mặt trận của Israel, nhưng kế hoạch này vẫn chưa được chính thức gửi tới Hezbollah. Theo đề xuất này, quân đội Israel có thể hoạt động xuyên biên giới trong trường hợp có vi phạm và đây là điều mà các quan chức Liban không thể chấp nhận.

Chủ tịch Quốc hội Liban Nabih Berri, đồng minh của Hezbollah, đã nói ngày 12/11: “Liệu có người nào bình thường mà lại tin rằng chúng tôi sẽ đồng ý với một thỏa thuận hay giải pháp chỉ phục vụ lợi ích của Israel mà lại làm tổn hại đến lợi ích và chủ quyền của Liban không?”.

Người thân cận với Hezbollah tiết lộ rằng điều kiện của nhóm này là rõ ràng: Israel phải bị cấm thực hiện các hoạt động trong lãnh thổ Liban.

Trong khi đó, ông Israel Ziv, cựu Giám đốc Cục Tác chiến của Quân đội Israel, bình luận: “Đây là một thỏa thuận mà ông Netanyahu đã chờ đợi để trao cho ông Trump. Nhưng việc chờ đợi đã phải trả giá”. Gần đây, Hezbollah đã hồi phục và đã tiêu diệt thêm nhiều binh sĩ Israel ở phía Nam.

Theo kênh Al Jazeera, mới đây nhất, Hezbollah tuyên bố lần đầu tiên sử dụng thiết bị bay không người lái (UAV) tấn công trụ sở Bộ Tổng tham mưu quân đội Israel ở thành phố Tel Aviv trong ngày 13/11. Theo tuyên bố của Hezbollah, các tay súng của phong trào này lần đầu tiên sử dụng một nhóm UAV cảm tử tấn công căn cứ Hakirya, nơi đặt Bộ Chiến tranh (tức Bộ Quốc phòng Israel) và Bộ Tổng tham mưu cùng sở chỉ huy của lực lượng không quân.

Ngoài ra, Hezbollah còn tiến hành một đợt tấn công khác bằng UAV nhằm vào căn cứ hậu cần Amos của quân đội Israel ở thành phố Afula, cách biên giới với Liban khoảng 55 km.