Đất Hải Dương ‘bất động’ vì quy định đấu giá mới
Nhiều cuộc đấu giá quyền sử dụng đất tại Hải Dương đang không thể thực hiện vì quy định mới của nghị định hướng dẫn thi hành Luật Đất đai 2024.
Đã khó nay càng khó hơn
Theo phản ánh của nhiều địa phương và các trung tâm đấu giá tại Hải Dương, quy định tại khoản 7 điều 55 Nghị định số 102/2024/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Đất đai 2024 đang gây khó khăn, vướng mắc cho các đơn vị, tổ chức đấu giá tài sản. Cụ thể, khoản 7 quy định: “Việc lựa chọn đơn vị, tổ chức thực hiện cuộc bán đấu giá quyền sử dụng đất thực hiện theo quy định của pháp luật về đấu thầu”.
Nghị định này ban hành ngày 30/7/2024, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/8/2024 và không có quy định chuyển tiếp thực hiện. Trong khi đó, phương án đấu giá quyền sử dụng đất tại một số địa phương đã được phê duyệt trước ngày 1/8/2024 quy định việc lựa chọn tổ chức bán đấu giá đất theo Thông tư số 02/2022/TT-BTP của Bộ Tư pháp.
“Từ đầu năm 2024 đến nay, thực trạng đấu giá quyền sử dụng đất ở Hải Dương rất khó khăn. Những cuộc đấu giá bán hết được số lô đất chỉ đếm trên đầu ngón tay, có những cuộc còn không bán được lô nào. Trong khi đó, quy định mới như điều 55 Nghị định 102 khiến cho việc đấu giá quyền sử dụng đất đã khó càng thêm khó”, bà Lê Thị Mai Hương, Phó Giám đốc Trung tâm Dịch vụ đấu giá tài sản tỉnh Hải Dương cho biết.
Bà Hương phân tích, do chưa có hướng dẫn cụ thể nên hiện nay đang có nhiều ý kiến khác nhau về việc dịch vụ đấu giá tài sản là dịch vụ tư vấn hay phi tư vấn theo quy định của Luật Đấu thầu năm 2023.
Theo quy định tại khoản 4 và 5, điều 4 Luật Đấu thầu năm 2023, dịch vụ tư vấn là một hoặc một số hoạt động dịch vụ: lập, đánh giá báo cáo quy hoạch, tổng sơ đồ phát triển, kiến trúc; báo cáo đánh giá tác động môi trường; khảo sát, lập thiết kế, dự toán; tư vấn đấu thầu; tư vấn thẩm tra; tư vấn giám sát; tư vấn quản lý dự án; tư vấn thu xếp tài chính; kiểm toán và các dịch vụ tư vấn khác.
Dịch vụ phi tư vấn là một hoặc một số hoạt động dịch vụ: logistics, bảo hiểm, quảng cáo, nghiệm thu chạy thử, chụp ảnh vệ tinh; in ấn; vệ sinh; truyền thông; sửa chữa, bảo trì, bảo dưỡng và hoạt động dịch vụ khác không phải là dịch vụ tư vấn quy định tại khoản 4 điều 4 Luật Đấu thầu.
“Việc xác định dịch vụ đấu giá tài sản là dịch vụ tư vấn hay phi tư vấn có ý nghĩa quan trọng trong việc áp dụng quy định pháp luật đấu thầu. Không có hướng dẫn cụ thể, kịp thời dễ nảy sinh việc áp dụng không thống nhất giữa các địa phương”, ông Hoàng Thế Cường, Trưởng chi nhánh tỉnh Hải Dương của Công ty Đấu giá hợp danh Nhất An Phú (TP Hải Dương) cho biết.
Làm chậm trễ kế hoạch đầu tư công
Vì chưa có hướng dẫn nên nhiều địa phương trong tỉnh không thể thực hiện được các cuộc bán đấu giá quyền sử dụng đất, ảnh hưởng rất lớn đến nguồn thu ngân sách và các mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội.
Hai Dự án Khu đô thị phía nam đường Việt Hoà và Khu dân cư phía đông đường Tân Dân cùng ở phường Việt Hoà (TP Hải Dương) đến nay cũng chưa thể triển khai đấu giá quyền sử dụng đất theo kế hoạch năm 2024. Hai dự án này đều giải phóng mặt bằng xong năm 2021.
Năm 2022, Dự án Khu đô thị phía nam đường Việt Hoà rộng 4,9 ha, được tổ chức đấu giá 130 lô đất nhưng chỉ bán được 2 lô. Năm 2023 thực hiện 2 đợt đấu giá nhưng không bán được lô nào đều vì giá cao. Năm 2024, sau khi được phê duyệt mức giá khởi điểm mới thấp hơn nhưng lại vướng quy định tại Nghị định 102 nêu trên nên đến nay dự án cũng chưa thể đưa ra đấu giá.
Tương tự, Dự án Khu dân cư phía đông đường Tân Dân đã trải qua 5 cuộc đấu giá trong năm 2022-2023 nhưng chưa bán được lô nào thì sang đến năm nay lại gặp vướng mắc như trên.
“Dự toán thu từ hai dự án trên được 150 tỷ đồng, phường Việt Hoà sẽ đầu tư các công trình thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ phường trong nhiệm kỳ này như giải toả 3 nút giao là điểm đen giao thông, xây các công trình nhà văn hoá khu dân cư, trạm y tế, nhà làm việc của bộ phận một cửa, sân vận động. Tuy nhiên đến nay hầu hết các công trình trên đều chưa thể triển khai vì bị hụt nguồn thu từ tiền sử dụng đất của hai dự án trên”, ông Hồ Xuân Bình, Chủ tịch UBND phường Việt Hoà cho biết.
Huyện Gia Lộc cũng đang cần đấu giá gấp các khu dân cư mới ở khu 6 thị trấn Gia Lộc, Trạm Bóng xã Quang Minh, An Tân xã Gia Tân, Quán Đào xã Tân Tiến… Tuy nhiên, do bối rối trước quy định tại khoản 7 điều 55 Nghị định 102 nên tất cả các công việc từ kết quả thành lập, hoạt động của hội đồng và các tổ công tác về xác định giá đất của huyện đều không còn hiệu lực…
Ông Nguyễn Văn Sơn, Phó Trưởng Phòng Tài chính-Kế hoạch huyện Gia Lộc cho biết: “Các ngành chức năng cấp huyện đang tập trung triển khai công tác quản lý về đất đai, trong đó có việc thực hiện đấu giá đất theo quy định pháp luật mới ban hành. Tuy nhiên, yêu cầu thực tế đang rất mong các cơ quan chức năng cần xem xét, hướng dẫn cụ thể về trường hợp lựa chọn đơn vị, tổ chức thực hiện cuộc bán đấu giá quyền sử dụng đất đã có phương án đấu giá được phê duyệt trước ngày 1/8 theo Thông tư số 02/2022 của Bộ Tư pháp”.
Tại huyện Tứ Kỳ, khu dân cư trung tâm xã Văn Tố nằm ngay cạnh đường tỉnh 391. Với vị trí đắc địa, giao thông thuận lợi, 81 lô đất tại dự án này kỳ vọng sẽ “đắt như tôm tươi” khi đấu giá. Tuy nhiên, từ tháng 7/2023 đến nay, UBND xã Văn Tố đã tổ chức 3 lần đấu giá hơn 60 lô đất nhưng không có ai mua hồ sơ. Đó cũng là tình trạng chung ở các dự án khu dân cư mới của các xã Bình Minh, Bình Lãng…
Ông Trương Ngọc Thành, Trưởng Phòng Tài chính - Kế hoạch huyện Tứ Kỳ cho biết, từ năm 2022 đến nay, hầu hết các cuộc đấu giá đất trên địa bàn huyện đều rơi vào cảnh ế ẩm. Từ đó đến nay, huyện liên tục hụt thu tiền sử dụng đất so với chỉ tiêu pháp lệnh giao. Kế hoạch đầu tư công của huyện năm nào cũng phải điều chỉnh vài lần. 10 tháng năm 2024, tiền thu sử dụng đất của huyện mới được hơn 55 tỷ đồng, đạt khoảng 27,5% chỉ tiêu pháp lệnh giao. Theo quy định mới, từ ngày 1/8/2024 đến nay, các hoạt động đấu giá lại phải tạm dừng để chờ hướng dẫn cách lựa chọn đơn vị tổ chức đấu giá đất.
Đề xuất phương án tháo gỡ
Trước vướng mắc nêu trên, ngay từ cuối tháng 8, UBND tỉnh Hải Dương đã có công văn giao Sở Tư pháp phối hợp với các sở ngành liên quan nghiên cứu đề xuất tháo gỡ. Sở Tư pháp sau đó đã xin ý kiến hướng dẫn của Bộ Tư pháp nhưng đến nay vẫn chưa nhận được hướng dẫn.
Sau đó, Sở Tư pháp tiếp tục họp lấy ý kiến tham gia của các Sở Tài nguyên và Môi trường, Tài chính, Kế hoạch và Đầu tư. Các sở ngành thống nhất đề xuất phương án tháo gỡ vướng mắc với UBND tỉnh.
Cụ thể, căn cứ quy định tại khoản 7 điều 55 Nghị định số 102 thì “việc lựa chọn đơn vị tổ chức thực hiện cuộc bán đấu giá quyền sử dụng đất thực hiện theo quy định của pháp luật về đấu thầu. Trình tự thực hiện cuộc bán đấu giá quyền sử dụng đất thực hiện theo quy định tại khoản 2 điều 229 Luật Đất đai và Luật Đấu giá tài sản”.
Tại khoản 3 điều 1 Thông tư số 02/TT-BTP của Bộ Tư pháp quy định “thông tư này không áp dụng đối với trường hợp lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản thông qua đấu thầu theo quy định của pháp luật. Trường hợp lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản thông qua đấu thầu thì thực hiện theo quy định tại điều 56 Luật Đấu giá tài sản và pháp luật về đấu thầu”. Đồng thời tại khoản 5 điều 56 Luật Đấu giá tài sản năm 2016 quy định “trường hợp pháp luật quy định việc lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản thông qua đấu thầu thì thực hiện theo quy định của luật này và pháp luật về đấu thầu”.
Do đó, các sở ngành thống nhất đề nghị việc lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản nói trên kể từ ngày 1/8/2024 sẽ áp dụng theo quy định tại Nghị định số 102.
Đề nghị UBND tỉnh sớm ban hành hướng dẫn để các địa phương có thể thực hiện hoàn tất các cuộc đấu giá quyền sử dụng đất, tạo nguồn thu thực hiện các chương trình, dự án phát triển kinh tế-xã hội.