Nhà văn người Hàn Quốc đoạt giải Nobel văn học 2024
Nhà văn Hàn Quốc - Han Kang, 54 tuổi, thắng giải Nobel văn học 2024 nhờ các tác phẩm "trực diện với những chấn thương lịch sử, phơi bày sự mong manh trong cuộc sống con người".
Giáo sư Mats Malm - Thư ký Thường trực của Viện Hàn lâm Thụy Điển - là người công bố giải. Ông cho biết đã báo tin cho Han Kang qua điện thoại. Khi ấy, bà vừa ăn tối với con trai, được con chúc mừng. Nhà văn sẽ nhận phần thưởng 11 triệu krona Thụy Điển (hơn 26 tỷ đồng).
Trước thềm công bố giải, nhà văn Trung Quốc Tàn Tuyết, nhà văn Nhật Haruki Murakami và nhiều tên tuổi khác được các nhà phê bình, độc giả thế giới nhắc đến nhiều, dự đoán thắng giải.
Năm ngoái, tác giả Na Uy Jon Fosse, nhà văn khá xa lạ với độc giả châu Á, được vinh danh nhờ "những vở kịch và văn xuôi tân tiến, lên tiếng cho những điều không thể nói".
Năm 1895, nhà khoa học Thụy Điển Alfred Nobel ký bản di chúc cuối cùng, dành phần lớn tài sản của mình cho việc thành lập các giải thưởng.
Văn học là một trong sáu hạng mục của giải Nobel, trao cho tác giả ở bất kỳ quốc gia nào. Sinh thời, ông Alfred Nobel thích đọc sách, có thư viện riêng. Cuối đời, ông viết tiểu thuyết.
Nobel văn học là giải thưởng uy tín, cao quý trong giới văn chương, do giải vinh danh toàn bộ sự nghiệp của nhà văn thay vì một tác phẩm cụ thể. Sự kiện mỗi năm đều thu hút quan tâm lớn của nhiều tác giả, nhà nghiên cứu. Ngoài ra, đây cũng là một trong những giải có số tiền thưởng cao nhất. Từ năm 1901 đến nay có 116 giải Nobel văn học được trao.
Một số nhà nghiên cứu cho rằng năm nay giải nên được trao cho những người sáng tạo OpenAI hoặc ChatGPT vì đóng góp trong quá trình sáng tạo tác phẩm hư cấu.
Viện Hàn lâm Thụy Điển được vua Gustav III thành lập năm 1786, chịu trách nhiệm ra quyết định về Nobel văn học. Họ không bao giờ cho biết dấu hiệu về nhân vật có khả năng đoạt giải tới khi công bố kết quả. Danh sách những cái tên vào vòng chung khảo chỉ được tiết lộ 50 năm sau mùa giải đó.
Giải từng bị gián đoạn vào các năm 1914, 1918, 1935, 1940, 1941, 1942 và 1943 vì hai cuộc chiến tranh thế giới. Theo quy chế, nếu không có công trình nào ấn tượng, số tiền thưởng sẽ được bảo lưu đến năm sau.
Huy chương do nhà điêu khắc Thụy Điển - Erik Lindberg - thiết kế, có hình ảnh một chàng trai trẻ ngồi dưới gốc cây nguyệt quế sáng tác, bị mê hoặc bởi bản đàn của một nàng thơ. Bằng chứng nhận là một tác phẩm nghệ thuật độc đáo do các nhà thư pháp Thụy Điển và Na Uy sáng tạo.
Những năm gần đây, giải Nobel văn học vướng nhiều tranh cãi. Giải thưởng năm 2018 bị hủy do Jean-Claude Arnault, chồng của nhà thơ Katarina Frostenson - thành viên chủ chốt trong Hội đồng Viện Hàn lâm Thụy Điển - bị tố cáo lạm dụng nhiều phụ nữ.
Ngoài ra, ông đã làm rò rỉ tên người chiến thắng bảy lần, kể từ năm 1996. Chủ nhân giải thưởng năm 2019 - ông Peter Handke - bị tẩy chay vì từng công khai bảo vệ chính trị gia quá cố Slobodan Milosevic.