Từ thiện phải từ tâm, đừng để khi công khai lại "lòi đuôi chuột"

Bão số 3 và hoàn lưu của bão đã khiến nhiều địa phương phía Bắc, trong đó có Hải Dương bị thiệt hại nặng nề cả về người và tài sản. Con số hơn 300 người tử vong và mất tích do thiên tai đến thời điểm này ở các tỉnh được thống kê là chưa từng có.

Mỗi khi người dân hoạn nạn thì cũng là lúc sự sẻ chia, đoàn kết của hàng triệu đồng bào trong và ngoài nước được khơi dậy. Có hàng trăm đoàn thiện nguyện với nhiều tấn hàng cứu trợ từ khắp nơi trong nước ngược lên phía Bắc. Có những cụ già, em nhỏ mang số tiền tiết kiệm ít ỏi có được đi ủng hộ đồng bào. Trên mạng xã hội, ngay khi thiên tai vừa gây hậu quả, những dòng tin chất chứa tình cảm sẻ chia liên tiếp được đăng tải. Có những chủ doanh nghiệp thông báo số lượng ô tô tải hiện có, sẵn sàng chuyên chở miễn phí nhu yếu phẩm, thuốc men cho đồng bào vùng lũ. Những chủ khách sạn, nhà nghỉ công khai số điện thoại, địa chỉ, sẵn sàng đón các đoàn thiện nguyện ghé vào nghỉ ngơi sau một chặng đường dài. Lúc lũ ập về, có nhiều người lên mạng thông tin còn nhà bỏ trống, mời bà con phải di dời khỏi nơi ngập đến ở miễn phí...

Tại Hải Dương, ngay khi bão số 3 tràn về đã gây thiệt hại đối với nhà cửa, hoa màu và chăn nuôi của người dân ở nhiều địa phương. Cùng với chính quyền và các đơn vị chức năng, người dân ở nhiều nơi đã lập tức cùng vào cuộc để giúp đỡ nhau khắc phục hậu quả. Lực lượng công an, quân đội, thanh niên tình nguyện đã ra quân dọn dẹp, dựng lại nhà bị tốc mái, dọn dẹp cây cối bị đổ gãy. Trong thời gian này, các lực lượng làm nhiệm vụ đều nhận được sự ủng hộ của nhân dân, từ hộp xôi cho đến chai nước, đã động viên tinh thần các lực lượng làm nhiệm vụ. Nhiều đoàn công tác, thiện nguyện đã đến tận các địa phương, nhà dân bị chia cắt để trao tiền, tặng quà. Những sự quan tâm, tình cảm ấy thật đáng quý, góp phần quan trọng để Hải Dương vượt qua bão lũ...

Ấy thế nhưng, ngày 12/9, khi Trung ương MTTQ Việt Nam đăng tải công khai hơn 12.000 trang sao kê số tiền ủng hộ bà con vùng thiên tai thì nhiều người đã bị phát giác số tiền ủng hộ của họ rất nhỏ so với số họ “khoe” trên mạng. Có người thực tế ủng hộ 500.000 đồng nhưng khoe mẽ trên mạng úp mở là 500 triệu đồng, có người khoe ảnh chụp màn hình trên Facebook ủng hộ bà con 100 triệu đồng nhưng bị phát giác tự gửi vào tài khoản của mình...

Những trường hợp này là cá biệt so với sự đóng góp thực chất với nghĩa cử "lá lành đùm lá rách" của đại đa số người dân vào thời điểm này. Song cũng cho thấy, có một bộ phận đã chớp cơ hội khi cả nước hướng về vùng thiên tai để đánh bóng tên tuổi, khoe mẽ. Những cụm từ "làm màu", "phông bạt", "tráo trở"... dành cho những trường hợp này liên tục được nhắc đến trên mạng suốt từ khi hơn 12.000 trang sao kê được công khai cho đến nay, cho thấy hành vi dối trá đó đã gây ra sự phẫn nộ lớn, nhất là khi bà con vùng lũ đang phải oằn mình chống chọi với đau thương, mất mát.

Việc công khai các bản sao kê của Trung ương MTTQ Việt Nam cho thấy sự minh bạch của tổ chức này trong tiếp nhận tài trợ, đồng thời vô tình bóc mẽ hành vi gian dối của một số người. Nhưng cũng từ sự công khai đó càng chứng minh, củng cố thêm sức mạnh của đoàn kết, sự sẻ chia, dù ít dù nhiều của đồng bào, ở mọi lứa tuổi, vùng miền. Trên thống kê của Trung ương MTTQ Việt Nam, có những lời nhắn kèm theo số tiền nhỏ được chủ tài khoản gửi đến thật xúc động: Cháu là học sinh không có tiền... ủng hộ mọi người ở miền Bắc qua khỏi thiên tai. Mong mọi người bình an. Cháu đi học không có nhiều tiền, của ít lòng nhiều quyên góp giúp mọi người ạ. Cháu là học sinh không có nhiều ạ. Cháu mong bà con miền Bắc bình an...

Tình đoàn kết, sự sẻ chia của người dân Việt Nam được hun đúc từ hàng ngàn đời, trở thành sức mạnh nội sinh của dân tộc, trở thành niềm tự hào của mỗi người dân. Tình đoàn kết, sự sẻ chia ấy càng khơi dậy mỗi khi đất nước có thiên tai, địch họa, đồng bào gặp lúc lâm nguy.

Những hành vi lợi dụng thiên tai làm từ thiện thật đáng xấu hổ, ít nhiều tạo ra dư luận xấu, ảnh hưởng đến bản chất tốt đẹp của từ thiện và những người làm từ thiện. Hành vi ấy đang và sẽ bị dư luận phán xử, song cũng là lời nhắc nhở chung cho tất cả mọi người: Hãy làm từ thiện bằng cái tâm trong sáng của mình!

TIẾN HUY