Những tình huống cần xử lý trong chấm thi môn ngữ văn
Nhiều địa phương đang triển khai chấm thi môn ngữ văn kỳ thi tốt nghiệp THPT 2024. Đây là môn tự luận duy nhất của kỳ thi, vì vậy công tác hướng dẫn chấm và quy trình chấm chặt chẽ, xử lý được những tình huống phát sinh.
Xử lý chênh lệch điểm thế nào?
Theo Quy chế thi tốt nghiệp THPT năm 2024, sau khi toàn bộ cán bộ chấm thi chấm chung ít nhất 10 bài thi để rút kinh nghiệm, thống nhất cách chấm, các bài thi môn ngữ văn (đã được làm phách) và được tổ chức chấm 2 vòng độc lập tại 2 phòng chấm thi riêng biệt.
Ở lần chấm thứ nhất, các túi đựng bài thi được giao cho cán bộ chấm thi bằng cách bốc thăm. Cán bộ chấm thi phải kiểm tra đủ số tờ, số phách và gạch chéo tất cả những phần giấy trắng còn thừa do thí sinh không viết hết. Ngoài những nét gạch chéo trên phần giấy thừa, cán bộ chấm thi tuyệt đối không được viết vào bài làm của thí sinh. Điểm thành phần, điểm toàn bài và các nhận xét (nếu có) được ghi vào phiếu chấm của từng bài.
Các bài làm không đủ số tờ, số phách; bài làm trên giấy không đúng quy định; bài làm có chữ viết của 2 người, viết bằng 2 màu mực khác nhau, viết bằng mực đỏ, bút chì hoặc có viết, vẽ những nội dung không liên quan nội dung thi... được giao cho trưởng môn chấm thi xử lý.
Ở lượt chấm thứ hai, bài thi vẫn được giao cho cán bộ chấm thi bằng cách bốc thăm. Cán bộ chấm thi lượt 2 chấm trực tiếp vào bài làm của thí sinh và ghi vào phiếu chấm. Điểm từng ý nhỏ phải ghi tại lề bài thi ngay cạnh ý được chấm; sau đó, ghi điểm thành phần, điểm toàn bài vào ô quy định...
Trong trường hợp điểm số chênh lệch giữa lượt chấm một và lượt chấm hai (bao gồm cả điểm toàn bài và điểm thành phần, trừ trường hợp cộng nhầm điểm), kết quả chấm thi sẽ được xử lý như sau:
Các cán bộ chấm thi thực hiện chấm thi theo hướng dẫn chấm, đáp án, thang điểm của Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT). Bài thi được chấm theo thang điểm 10; điểm lẻ của tổng điểm toàn bài được làm tròn đến 2 chữ số thập phân. Cùng với đó, công tác chấm kiểm tra cũng sẽ được thực hiện: Chấm ít nhất 5% số lượng bài thi đã chấm.
Cũng theo quy định của Bộ GD&ĐT, sau khi công bố kết quả thi, các Sở GD&ĐT thực hiện việc công bố kết quả và đối sánh kết quả theo khoản 8 Điều 58 Quy chế thi hiện hành “công bố công khai phổ điểm các bài thi, môn thi thành phần, đối sánh điểm thi trung bình của các bài thi, môn thi thành phần với điểm trung bình môn học tương ứng của năm học lớp 12 của các trường trong tỉnh”; căn cứ khoản 7 Điều 60 Quy chế thi hiện hành các trường phổ thông thực hiện “đối sánh điểm thi trung bình các bài thi, môn thi thành phần với điểm trung bình môn học tương ứng của năm học lớp 12 của các học sinh làm căn cứ đổi mới việc dạy và học trong nhà trường”.
Đáp án mở, hướng dẫn chấm cũng mở
Điều dư luận quan tâm nhất với môn ngữ văn chính là việc ra đề mở thì hướng dẫn chấm, người chấm có "mở" không.
Theo GS. Nguyễn Ngọc Hà, Phó Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng, Trưởng ban ra đề thi tốt nghiệp THPT (Bộ GD&ĐT), với mỗi đề thi có tiêu chí nhất định về nội dung môn học, tính giáo dục, định hướng, đó là yêu cầu đầu tiên tổ chuyên môn xác định. Bên cạnh gợi ý phần hướng dẫn, bao giờ cũng có phần mở, nếu thí sinh trả lời phương án khác, nhưng đúng định hướng, có tính chất phát triển, có thể xem xét.
Thứ trưởng GD&ĐT Phạm Ngọc Thưởng cho biết, với môn ngữ văn, yêu cầu sáng tạo luôn là vấn đề khó với cán bộ chấm thi. Có những bài được điểm cao 8, 9, thậm chí là điểm 10 khi các em có sự sáng tạo đột phá và được ít nhất 2 cán bộ chấm thi công nhận.
Hà Nội là địa phương có số lượng bài thi lớn nhất toàn quốc, với gần 109.000 thí sinh dự thi. Ngay sau khi kỳ thi tốt nghiệp THPT kết thúc, công tác chấm thi chính thức được tiến hành để kịp công bố kết quả thi cùng các địa phương khác trên toàn quốc là 8 giờ sáng 17/7.
Lãnh đạo Sở GD&ĐT Hà Nội cho biết, địa phương huy động gần 600 cán bộ, giáo viên các trường THPT tham gia chấm thi. Khu vực chấm thi an toàn và biệt lập, có đủ phương tiện phòng cháy, chữa cháy và có công an bảo vệ liên tục 24/24 giờ.
Cán bộ chấm thi trước đó đã được tập huấn quy chế, quy định và là những người vững chuyên môn, có kinh nghiệm chấm thi và tuyệt đối không được mang các phương tiện thu phát thông tin, sao chép tài liệu, giấy tờ riêng, bút xóa, bút chì và các loại bút không nằm trong quy định của ban chấm thi khi vào/ra khỏi khu vực chấm thi.
Năm ngoái, với số thí sinh tương tự, cả nước chỉ có một điểm 10 môn văn. Mức điểm trung bình là 6,86. Mốc điểm nhiều thí sinh đạt được nhất là 7.