Người dân Gaza chuẩn bị tháng lễ Ramadan trong thiếu thốn, lo sợ
Đối với người Hồi giáo, việc có và thắp sáng một chiếc đèn Ramadan đánh dấu một trong những dịp lễ quan trọng nhất năm, tương tự như việc trang trí cây thông trong lễ Giáng sinh với người theo đạo Thiên Chúa.
Nhưng với hàng trăm nghìn người Palestine ở miền Nam Gaza, việc tổ chức dịp lễ năm nay trở nên khó khăn hơn khi các nguồn cung nhân đạo bị hạn chế trong khi chiến dịch quân sự của Israel đang diễn ra tại khu vực. Khoảng 1,5 triệu người Palestine phải rời bỏ nhà cửa và chuyển đến thành phố Rafah ở phía Nam, khu vực được cho là “an toàn” cuối cùng của vùng đất bị phong toả này. Nhiều người trong số họ đang sống trong các lều trại trên đường phố. Người dân di chuyển đến thành phố Rafah sau khi quân đội Israel ra lệnh cho họ sơ tán khỏi các khu vực ở Bắc Gaza, Thành phố Gaza và Khan Younis.
Khadija al-Abadla, bà mẹ 4 con, đang bận rộn treo đèn trang trí giữa hai cột gỗ bên ngoài căn lều của mình ở al-Mawasi, một thị trấn gần Khan Younis, để chuẩn bị chào đón tháng chay Ramadan dự kiến bắt đầu vào ngày 11/3.
Abadla lấy chiếc đèn Ramadan ra khỏi hộp, lắp pin, thắp sáng rồi treo bên ngoài lều. Nhìn thấy đèn lồng rực sáng, các con của Abadla vỗ tay reo hò mừng rỡ. Lần đầu tiên sau nhiều tháng sống trong bóng tối, chúng hào hứng khi nhìn thấy chiếc lều được chiếu sáng. Israel đã cắt điện ở Gaza khi xung đột với Hamas nổ ra vào ngày 7/10/2023.
“Cầu cho cuộc chiến này sớm kết thúc, giúp con trở về nhà mà không mất ai cả”, Abadla nhìn chiếc đèn lồng và giơ tay lên trời cầu xin. Chị gái Abadla và con của cô ấy đã thiệt mạng trong cuộc chiến ở Gaza.
“Bất chấp đau khổ, bi kịch và cái chết mà chúng tôi có thể phải trải qua, chúng tôi không quên chuẩn bị đồ trang trí cho tháng Ramadan và sẽ tuân thủ các nghi lễ. Điều này mang lại cho chúng tôi chút hy vọng rằng cuộc chiến sẽ sớm kết thúc”, Abadla chia sẻ với trang tin Al-Monitor.
Chồng của Abadla, anh Mohamed, nói: “Việc nhịn ăn trong tháng Ramadan năm nay sẽ vô cùng khó khăn vì hầu hết mọi người đang sống trong lều và không có những nhu yếu phẩm thực phẩm cơ bản nhất”.
Mohamed hồi tưởng trước đây trong tháng Ramadan, phụ nữ sẽ chuẩn bị rất nhiều bữa ăn và món tráng miệng cho Iftar - bữa ăn lúc chiều tà, khi người Hồi giáo kết thúc thời gian nhịn ăn cả ngày.
“Nhưng hiện tại, chúng tôi không có gì để ăn ngoại trừ một số thực phẩm đóng hộp, gồm đậu, ngô hoặc đậu Hà Lan. Không có thịt, gà hay cá. Nếu có thì chúng được bán với giá cắt cổ mà hầu hết người dân không thể mua được”, Mohamed chia sẻ.
Trong một lều trại dành cho người sơ tán ở khu vực Tel al-Sultan, phía Tây Rafah, một nhóm thanh niên đang tập nhào lộn và biểu diễn phun lửa để chào mừng tháng lễ Ramadan. Người xem thích thú với các màn trình diễn bất chấp tiếng động ồn ào không ngừng của máy bay Israel phía trên.
Ibrahim Abu Labdeh, thanh niên sống tại Rafah biểu diễn cùng nhóm, bày tỏ: “Chúng tôi thường tổ chức những buổi biểu diễn này tại các khu dân cư trong tháng Ramadan để đem đến niềm vui cho các em bé. Năm nay, chúng tôi trình diễn giữa những căn lều trại trên khắp thành phố. Chúng tôi sẽ không để chiến tranh ngăn cản mình”.
Abu Labdeh cho biết nhóm của mình gặp khó khăn trong việc tìm kiếm thiết bị và dụng cụ cần thiết cho màn biểu diễn dưới làn bom đạn. Một người bạn trong nhóm nghệ sĩ đã thiệt mạng khi mang theo thang biểu diễn trên đường phố Rafah, bị binh lính Israel nhầm tưởng mang theo tên lửa vác vai bên người.
“Ở Gaza, cái chết thì dễ, nhưng nở một nụ cười thì vô cùng khó khăn”, Abu nghẹn ngào.
Tại khu chợ trung tâm Rafah, một số người bán hàng bắt đầu trưng bày những chiếc đèn lồng Ramadan mà họ đã có trong kho từ năm ngoái do không thể nhập hàng mới trong bối cảnh nguồn cung hàng bị ngưng trệ.
Khamis Qeshta sở hữu một cửa hàng lớn ở Rafah chuyên bán đồ trang trí lễ Ramadan đã bị phá hủy hoàn toàn trong một cuộc không kích của Israel. Vượt qua mọi khó khăn, Qeshta mở một gian hàng nhỏ để bán một số chiếc đèn lồng mà anh đào được từ đống đổ nát của cửa hàng. “Quầy hàng nhỏ này hiện là nguồn thu nhập duy nhất của tôi để mua thức ăn cho gia đình”, Qeshta nói.
Cách đó vài mét, một số người đang tụ tập quanh một quầy bán kem kashta - món tráng miệng truyền thống làm từ sữa.
Ông Qeshta cho hay: “Mọi người treo đèn ăn mừng tháng Ramadan. Năm nay, mặc dù chiến tranh, người dân vẫn quyết định trang trí để tạo không khí vui vẻ, quên đi nỗi lo chiến tranh dù chỉ là tạm thời”.
Ông nói thêm tháng Ramadan mang một thông điệp tới toàn thế giới về quyền của người Palestine được sống, trở về nhà và chấm dứt chiến tranh.
Theo thống kê của cơ quan y tế Gaza, hơn 30.000 người Palestine, trong đó hơn một nửa là phụ nữ và trẻ em, đã thiệt mạng trong cuộc tấn công của Israel nhằm đáp trả vụ tập kích ngày 7/10 của phong trào Hamas vào miền Nam Israel khiến khoảng 1.139 người thiệt mạng và 240 người bị bắt làm con tin. Chiến dịch này cũng dẫn đến sự phá hủy nghiêm trọng về nhà ở và cơ sở hạ tầng tại Gaza. Mức độ thiệt hại và tử vong tại vùng đất của người Palestine khiến Nam Phi phải đệ đơn lên Tòa án Công lý Quốc tế cáo buộc Israel thực hiện “hành vi diệt chủng” ở Gaza - một cáo buộc mà Tel Aviv luôn phủ nhận.