Đòi lại nhà đã... bán
Bà Hồng (ở Hải Dương) khởi kiện ra tòa vì cho rằng bản thân chỉ viết giấy chuyển nhượng quyền sử dụng đất để làm thủ tục vay tiền chứ không có ý định bán nhà, đất.
Tranh chấp
Tháng 9/2014, vợ chồng bà Nguyễn Thị Trang chuyển nhượng quyền sử dụng diện tích 375m2 đất tại phường Minh Tân cho bà bà Lương Thị Nga ở phường Phú Thứ (cùng thị xã Kinh Môn, Hải Dương) với tổng số tiền 250 triệu đồng.
Tuy nhiên, sau khi bà Trang chuyển nhượng đất cho bà Nga thì bà Hồng, là chủ cũ thửa đất khiếu kiện. Nguyên nhân thửa đất trên do bà Trang nhận chuyển nhượng lại của bà Đoàn Thị Hồng. Tuy nhiên sau khi nhận chuyển nhượng, bà Trang vẫn cho 2 người con trai của bà Hồng ở nhờ để trông nom nhà cửa.
Bà Hồng cho biết, ngày 26/11/2011, bà có vay của bà Trang 100 triệu đồng, lãi 3.000 đồng/triệu/ngày, không thỏa thuận về thời hạn trả. Do điều kiện kinh tế khó khăn, không có đủ khả năng trả nợ nên bà Trang đã đề nghị bà Hồng chuyển nhượng lại quyền sử dụng đất cho bà để đi vay ngân hàng hộ với lãi suất thấp, bà Hồng chỉ phải trả theo lãi suất của ngân hàng. Sau đó, bà Hồng đã đồng ý viết giấy chuyển nhượng nhà, đất vào ngày 20/2/2012.
Bà Hồng xác định, mục đích viết giấy chuyển nhượng là để làm thủ tục vay tiền chứ bà không có ý định bán nhà, đất cho bà Trang. Hai bên hoàn toàn không có việc giao nhà, đất và nhận tiền. Ngoài giấy viết tay này, bà không ký giấy tờ nào khác. Sau đó, bà Hồng đi lao động tại Trung Quốc đến tháng 5/2015. Khi về nước bà Hồng đến gặp bà Trang để trả nợ nhưng bà Trang không nhận tiền mà nói là nhà, đất đã bán cho bà Nga. Nếu muốn chuộc lại thì phải trả 300 triệu đồng. Bà Hồng sẽ tự nguyện trả cho bà Trang số tiền 100 triệu đồng tiền gốc đã vay, đối với tiền lãi thì sẽ thỏa thuận sau.
Trước tòa, bà Trang cho biết, cuối năm 2011, bà Hồng có vay của bà 100 triệu đồng. Đến đầu năm 2012, bà Hồng đã trả cho bà hết số tiền này. Giấy tờ vay tiền hiện nay không còn vì sau khi trả nợ xong thì bà đã hủy hết giấy tờ. Năm 2012, bà Hồng có nhu cầu bán đất nên vợ chồng bà đã đồng ý mua lại mảnh đất. Thủ tục mua bán được thực hiện đầy đủ theo quy định. Giá thỏa thuận chuyển nhượng là 300 triệu đồng. Số tiền này vợ chồng bà đã trả cho bà Hồng xong. Bà Trang khẳng định, không có việc bà bảo bà Hồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất cho bà đứng ra vay ngân hàng hộ.
Vụ việc được đưa ra tòa, tại bản án dân sự sơ thẩm của Tòa án nhân dân thị xã Kinh Môn đã không chấp nhận yêu cầu của bà Hồng về việc tuyên bố hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất giữa bà Hồng và bà Trang là vô hiệu. Sau đó, bà Hồng đã kháng cáo toàn bộ bản án sơ thẩm.
Không chấp nhận kháng cáo
Tại phiên tòa phúc thẩm của Tòa án Nhân dân tỉnh Hải Dương đã xem xét việc bà Hồng chuyển nhượng cho bà Trang thửa đất. Hai bên đã thực hiện việc giao và nhận tiền trước khi ký hợp đồng. Các bên tham gia ký kết hợp đồng đã ký và điểm chỉ vào hợp đồng. Bà Trang được UBND thị xã Kinh Môn cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với thửa đất trên. Việc chuyển nhượng của các bên còn được thể hiện tại giấy chuyển nhượng do bà Hồng viết đề ngày 20/2/2012 với nội dung bà xác định do không còn nhu cầu sử dụng nên bà chuyển nhượng thửa đất này cho bà Trang.
Bà Hồng không thừa nhận chữ ký, vân tay của bà tại hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất và một số giấy tờ khác. Kết luận giám định của Phòng Kỹ thuật hình sự (Công an tỉnh Hải Dương) đã kết luận chữ ký và vân tay tại các văn bản này và mẫu so sánh là do cùng một người viết ra. Như vậy, hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất giữa hai bên là phù hợp pháp luật và có hiệu lực đối với các bên.
Việc bà Hồng trình bày vì không có khả năng trả nợ nên chuyển cho bà Trang đứng tên để vay tiền hộ tiền ngân hàng cũng không có tài liệu, chứng cứ chứng minh. Sau khi chuyển nhượng nhà, đất cho bà Trang, bà Hồng cũng chưa khi nào yêu cầu bà Trang thế chấp thửa đất đó để vay tiền ngân hàng.
Tòa án nhận định có đủ căn cứ xác định ngày 10/3/2012, bà Hồng đã chuyển nhượng cho bà Trang quyền sử dụng thửa đất nêu trên tại phường Minh Tân. Do đó, cấp sơ thẩm không chấp nhận yêu cầu của bà Hồng về việc tuyên bố hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất ngày 10/3/2012 vô hiệu là phù hợp pháp luật.
Từ những phân tích nêu trên, Tòa án Nhân dân tỉnh Hải Dương đã tuyên không chấp nhận kháng cáo của bị đơn là bà Hồng, giữ nguyên bản án dân sự sơ thẩm của Tòa án Nhân dân thị xã Kinh Môn.
(Tên các đương sự trong vụ án đã được thay đổi)