Tòa Mỹ tranh cãi về tư cách tranh cử của ông Trump

Ông Trump có châm ngòi cho cuộc bạo loạn ngày 6/1/2021 ở Đồi Capitol và tìm cách đảo ngược kết quả bầu cử không? Ông ấy có nên bị cấm tranh cử lần nữa không? Cựu tổng thống có được miễn truy tố không? Đó chỉ là một vài trong số những câu hỏi quan trọng mà các tòa án Mỹ sẽ phải trả lời khi ông trùm bất động sản 77 tuổi muốn quay lại Nhà Trắng.

Ảnh hưởng bầu cử

Tháng trước, Tòa tối cao bang Colorado dựa theo điều 3 Tu chính án thứ 14 của Hiến pháp Mỹ ra phán quyết cho rằng ông Trump không đủ tư cách tham gia tranh cử sơ bộ ở bang này vì liên quan đến cuộc bạo loạn tại tòa nhà Quốc hội Mỹ.

Chỉ hai ngày sau khi ông Trump kháng cáo, Tòa tối cao Mỹ, nơi có 6/9 người có xu hướng bảo thủ và ba người được bổ nhiệm dưới thời ông Trump, đã quyết định thụ lý và thời điểm tranh luận dự kiến vào ngày 8/2. Họ cũng có thể sẽ ra phán quyết sớm vì ngày 5/3 Colorado và hơn 12 bang khác sẽ bầu cử sơ bộ.

Không chỉ Colorado, các tòa án ở một số bang khác cũng đã xem xét tư cách của ông Trump.

Theo Đài CNN, ông Trump vẫn có tên trong cuộc bỏ phiếu sơ bộ vì phán quyết của tòa án cấp dưới đã bị tạm dừng để chờ phán quyết của Tòa tối cao. Nếu các thẩm phán kết luận ông Trump không đủ tư cách để đảm nhiệm chức vụ thì các phiếu bầu cho ông sẽ không được tính.

Hàng loạt vụ án hình sự và dân sự liên quan đến cựu Tổng thống Trump đã đẩy ngành tư pháp Mỹ vào thế bất đắc dĩ phải làm trọng tài phân xử trong một năm bầu cử nóng bỏng.

Ông Trump đang đối mặt với hàng loạt cáo buộc nghiêm trọng khi tìm cách lật ngược kết quả bầu cử tổng thống năm 2020 và vai trò của ông trong vụ bạo loạn ở Đồi Capitol.

Ngoài ra, ông cũng bị cáo buộc giấu các tài liệu tuyệt mật sau khi rời Nhà Trắng và phải đối mặt với cáo buộc ở bang New York vì đã trả tiền để bịt miệng một ngôi sao khiêu dâm.

Và đó mới chỉ là các án hình sự, ngoài ra còn những vụ kiện tụng khác liên quan đến chuyện làm ăn của gia đình ông ở New York.

Những câu hỏi khó

Một trong những vấn đề đau đầu mà các thẩm phán sẽ phải giải quyết là việc ông Trump có được miễn truy tố trong tư cách là cựu tổng thống Mỹ như ông tuyên bố hay không.

"Chưa có cựu tổng thống nào từng bị truy tố" - AFP dẫn lời ông Derek Muller, giáo sư luật tại Đại học Notre Dame. Ngoài ra, các thẩm phán cũng phải xác định cuộc bạo loạn ở Đồi Capitol có phải là cuộc nổi dậy không và ông Trump có tham gia sự kiện đó hay không.

Trước đó, các tòa án không lạ gì những chuyện này nhưng đương sự thường là các ứng viên nhỏ, ứng viên độc lập hoặc ứng viên bên thứ ba.

Ông Biden và ông Trump khẩu chiến

Trong bài phát biểu ngày 5/1 nhân ba năm xảy ra vụ bạo loạn ở Đồi Capitol, Tổng thống Joe Biden đã công kích gay gắt ông Trump, cũng là đối thủ dự kiến tranh cử với ông cuối năm nay.

Ông Biden đã dùng những lời lẽ mạnh mẽ nhất cho đến nay công kích người tiền nhiệm hành động "bẩn thỉu" khi phát động cuộc bạo loạn để lật đổ kết quả bầu cử và đang nỗ lực quay lại Nhà Trắng để "trả thù" những người chống lại mình.

Đáp lại việc bị gọi là mối đe dọa của nền dân chủ Mỹ, ông Trump đã vẽ ra bức tranh đen tối của một quốc gia "thất bại" dưới thời ông Biden khi những "kẻ khủng bố" và người nhập cư từ "các trại tâm thần" tràn qua biên giới phía nam.

"Không có điều gì trở nên tốt hơn dưới thời Joe Biden lươn lẹo. Mọi thứ thật hỗn loạn", Hãng tin Reuters dẫn lời ông Trump ở bang Iowa. "Tất cả những gì tôi muốn là công bằng", cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump nói tại cuộc vận động ngày 5/1 ở bang này.

TB (tổng hợp)