Lâu đài kiểu Trung cổ "mọc" ngay cạnh khu bảo tồn thiên nhiên
Tọa lạc giữa khu rừng Notecka ở phía Tây Ba Lan là một trong những công trình gây tranh cãi nhất đất nước. Khu phức hợp theo phong cách thời Trung cổ này được gọi là "lâu đài Stobnica".
Việc xây dựng lâu đài Stobnica bắt đầu vào năm 2015, nhưng công trình này chỉ thực sự thu hút sự chú ý của cả Ba Lan vào năm 2018, do mọc lên ở rìa của một khu bảo tồn thiên nhiên nổi tiếng.
Những bức ảnh chụp từ trên không về tòa lâu đài 15 tầng mang phong cách thời Trung cổ mọc lên giữa thiên đường thiên nhiên hoang sơ cách thành phố Poznan khoảng 50 km bắt đầu lan truyền trên mạng và khơi gợi sự tò mò của mọi người.
"Vì sao công trình này lại xuất hiện? Ai là người đứng sau và làm thế nào họ có được giấy phép xây dựng một khu phức hợp lớn như vậy ở ngay rìa Khu bảo vệ đặc biệt dành cho các loài chim (20 loài) trong mạng lưới Natura 2000?", là những câu hỏi làm dấy lên các cuộc tranh cãi.
Đã hơn 5 năm kể từ khi lâu đài Stobnica bắt đầu xuất hiện trên các mặt báo ở Ba Lan. Và mặc dù lâu đài này là trung tâm của nhiều cuộc tranh chấp tại tòa án và các vụ sa thải quan chức Chính phủ, nhưng bí ẩn xung quanh cấu trúc theo phong cách thời Trung cổ cho tới nay vẫn chưa có lời giải đáp.
Trong nhiều năm, không ai thực sự biết chủ nhân của lâu đài Stobnica là ai. Một số người nghi ngờ đó là dự án của tỷ phú Jan Kulczyk, người đã qua đời vào năm 2015. Trong khi một số nguồn tin khác cho rằng nó thuộc về bác sĩ kiêm doanh nhân nổi tiếng Ba Lan, Pawel N.
Kinh phí xây dựng cũng là một đề tài gây ra tranh cãi. Một số nguồn tin cho rằng tòa lâu đài này được xây từ tiền của các tài khoản ở nước ngoài.
Mục đích của công trình hiện cũng đang là dấu hỏi lớn với nhiều người. Từ lâu đã có suy đoán rằng nơi đây sẽ được chuyển đổi thành một khách sạn sang trọng hoặc biến thành khu dân cư phức hợp dành cho những người giàu có và quyền lực. Tuy nhiên, dù giàu đến đâu, dường như không có ai lại có thể chi tới 40,0 triệu zloti (tương đương 91 triệu USD) cho một nơi ở cá nhân xa xôi như vậy.
Khi những bức ảnh về lâu đài Stobnica khổng lồ lần đầu tiên được lan truyền vào năm 2018, chúng đã gây ra sự phẫn nộ lớn đối với các nhà hoạt động môi trường và công chúng. Những năm sau đó, các nhà điều tra đã thu thập bằng chứng về cách lấy được giấy phép xây dựng của công trình này. Liệu nơi đây có thực sự được phép xây dựng trên hồ Stobnica, gần khu bảo tồn thiên nhiên như vậy hay không?
Vào tháng 7/2020, Viện kiểm sát quận ở Poznań đã buộc tội 6 người, trong đó có đại diện chủ đầu tư, một kiến trúc sư và quan chức địa phương. Cùng năm đó, thống đốc tỉnh bị cách chức. Đầu năm 2021, Cục Chống tham nhũng Trung ương Ba Lan lại tiếp tục khởi xướng một cuộc điều tra khác: nghi ngờ tài trợ cho các khoản đầu tư từ hoạt động rửa tiền (vì tiền được chuyển từ tài khoản ở Síp).
Vào tháng 8/2021, Chánh Thanh tra Giám sát xây dựng (GINB) đã bãi bỏ giấy phép xây dựng lâu đài Stobnica, nhưng quyết định này đã bị các nhà phát triển kháng cáo ngay lập tức và việc xây dựng vẫn tiếp tục kể từ đó. Những bức ảnh và cảnh quay trên không gần đây cho thấy mặt ngoài của khu phức hợp theo phong cách thời Trung cổ gần như đã hoàn thiện, bao gồm một tòa tháp cao 90 mét mọc lên từ trung tâm của nó.
Các nguồn tin thân cận với dự án ước tính rằng lâu đài Stobnica sẽ được hoàn thành vào khoảng năm 2025, trong khi những người khác suy đoán rằng nó có thể bị nhà nước phá bỏ vì vị trí gây tranh cãi, ở rìa khu bảo tồn thiên nhiên được bảo vệ. Điều chắc chắn duy nhất là số phận của nó hiện vẫn đang được quyết định.