Gỡ gánh nặng học phí
Chính phủ đã ban hành Nghị định 81/2021 quy định hai đối tượng không phải đóng học phí là học sinh tiểu học trường công lập và người theo học các ngành chuyên môn đặc thù, nhiều đối tượng được miễn, giảm học phí.
Nhiều địa phương thực hiện
Năm học 2023 - 2024, các tỉnh, thành phố như: Quảng Bình, Hải Phòng, Đà Nẵng, Bà Rịa - Vũng Tàu, Hà Nam công bố miễn học phí cho học sinh các cấp.
Trong những năm qua, Đà Nẵng đã tiên phong trong việc miễn giảm học phí. Ông Lương Nguyễn Minh Triết, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy, Chủ tịch HĐND TP Đà Nẵng cho biết: "Chính sách hỗ trợ học phí góp phần hỗ trợ người dân có con đang trong độ tuổi đến trường, hạn chế tình trạng học sinh bỏ học".
Theo Nghị định 81, trần học phí bậc mầm non và phổ thông ở khu vực thành thị dao động 300.000 - 650.000 đồng; khu vực nông thôn 100.000 - 330.000 đồng; vùng miền núi và dân tộc thiểu số từ 50.000 đến 220.000 đồng/tháng. So với trước đó (năm 2015), các mức trên tăng 2 - 5 lần.
HĐND TP Đà Nẵng ra Nghị quyết dự chi hơn gần 410 tỷ đồng để miễn học phí với trẻ mầm non, học sinh các trường phổ thông công lập và ngoài công lập, học viên trung tâm giáo dục thường xuyên năm học 2023 - 2024. Trong đó, dành ra hơn 316 tỷ đồng miễn học phí cho học sinh khối các trường công lập và 92,2 tỷ đồng hỗ trợ học sinh ngoài công lập.
Trước đó, thành phố Đà Nẵng đưa ra mức học phí với cấp mầm non, tiểu học, THCS, THPT vùng thành thị mức thu 300.000 đồng/học sinh/tháng; vùng nông thôn 100.000 đồng/học sinh/tháng, riêng cấp THPT vùng nông thôn 200.000 đồng/học sinh/tháng; vùng miền núi 50.000 đồng/học sinh/tháng.
Hải Phòng dự tính chi hơn 400 tỷ đồng ngân sách địa phương để miễn học phí cho toàn bộ học sinh đang học tại các trường mầm non, tiểu học, THCS, THPT trên địa bàn. Việc miễn học phí này được thực hiện theo nghị quyết số 54 và được Hội đồng nhân dân thành phố thông qua năm 2019.
Mức thu học phí năm học 2023 - 2024 của Hải Phòng gồm: Khu vực thành thị, mức thu học phí 300.000 đồng/học sinh/tháng. Khu vực nông thôn là 100.000 đồng/học sinh/tháng cho ba bậc học mầm non, tiểu học, THCS. Bậc học phổ thông là 200.000 đồng/học sinh/tháng.
Tại kỳ họp thứ 18, HĐND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu thông qua nghị quyết về quy định chính sách hỗ trợ học phí cho trẻ nhà trẻ, trẻ mẫu giáo 3 - 4 tuổi, học sinh THPT công lập và ngoài công lập. Nghị quyết có hiệu lực từ ngày 5/9/2023 - 31/5/2024.
Bà Rịa - Vũng Tàu dự chi khoảng 327 tỷ đồng cho việc miễn học phí cho học sinh các cấp học. Trong đó, dành 190 tỷ đồng hỗ trợ giảm học phí cho trẻ 5 tuổi và học sinh THCS (học sinh tiểu học được miễn theo luật).
Hà Nam quyết định hỗ trợ một phần học phí cho học sinh các cấp trên địa bàn sau khi công bố mức học phí mới. Mức hỗ trợ đúng bằng mức tăng học phí khi thực hiện theo Nghị định 81. Về dự chi ngân sách, hiện tỉnh này chưa công bố đang chờ Chính phủ ban hành Nghị định 81 sửa đổi.
Quảng Bình quyết định không thu học phí học kỳ I năm học 2023 - 2024 với học sinh các trường công lập và ngoài công lập. Riêng với trẻ em, học sinh, học viên vùng đồng bào dân tộc thiểu số, biên giới và miền núi, xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển được miễn học phí cả năm học.
Nghị quyết cũng quy định mức thu học phí năm học 2023 - 2024 khu vực thành thị của mầm non, THCS, THPT thu mức học phí 300.000 đồng/học sinh/tháng. Với khu vực nông thôn, học phí các cấp mầm non, THCS 100.000 đồng/học sinh/tháng, THPT 200.000 đồng/học sinh/tháng.
Đây không phải là năm đầu tiên những tỉnh này miễn học phí. Có những tỉnh đã qua 3 năm miễn học phí từ khi dịch COVID-19 bùng phát.
Năm học 2022 - 2023, cả nước có hơn 10 địa phương thực hiện miễn học phí như Khánh Hòa, Hậu Giang, Bạc Liêu, Quảng Bình, Lào Cai, Bắc Ninh, Quảng Ninh, Bà Rịa - Vũng Tàu, Thành phố Đà Nẵng, Cần Thơ, Bắc Kạn, Hải Phòng.
Năm học 2021 - 2022 khi Nghị quyết 81 được ban hành, cộng với tình hình dịch COVID-19 phức tạp, có các thành phố lớn như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh cũng áp dụng miễn giảm học phí.
Tỉnh nghèo giảm học phí bền vững
Năm học 2023 - 2024, số lượng các tỉnh, thành miễn giảm học phí đã giảm so với trước đây nhưng Quảng Bình - một tỉnh còn nhiều khó khăn nhưng vẫn quyết định miễn giảm học phí.
Đầu tháng 10/2023, tại kỳ họp thứ 11 (kỳ họp chuyên đề), HĐND tỉnh Quảng Bình khóa XVII đã thông qua Nghị quyết quy định về thu học phí năm học 2023 - 2024 trên địa bàn tỉnh.
Theo đó, không thu học phí học kỳ I năm học 2023 - 2024 đối với trẻ em học mầm non và học sinh phổ thông công lập, học viên học tại cơ sở giáo dục thường xuyên theo chương trình giáo dục phổ thông trên địa bàn tỉnh. Riêng đối với trẻ em, học sinh, học viên vùng đồng bào dân tộc thiểu số, biên giới và miền núi, xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển theo quyết định của cấp có thẩm quyền không thu học phí cả năm học 2023 - 2024.
Nghị quyết cũng quy định rõ mức thu học phí năm học 2023 - 2024 khu vực thành thị của mầm non, trung học cơ sở, trung học phổ thông 300.000 đồng/trẻ, học sinh/tháng; khu vực nông thôn của mầm non, trung học cơ sở 100.000 đồng/trẻ, học sinh/tháng, trung học phổ thông 200.000 đồng/trẻ, học sinh/tháng; đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển và trung học phổ thông 100.000 đồng/trẻ, học sinh/tháng. Trong trường hợp học trực tuyến thì mức thu học phí bằng 80% mức học phí theo từng cấp học được quy định tại Nghị quyết.
HĐND tỉnh Quảng Bình đánh giá mặc dù dịch bệnh đã qua song gây ảnh hưởng rất lớn đến tình hình phát triển kinh tế xã hội, đời sống vật chất và tinh thần của giáo viên, học sinh và phụ huynh. Do đó, việc miễn học phí giúp người dân giảm bớt khó khăn.
Đây là năm thứ hai liên tiếp Quảng Bình miễn học phí công lập. Khoảng 233.500 học sinh ở các cấp học được hưởng chính sách này. Học phí công lập của tỉnh hiện dao động 80 - 370.000 đồng/học sinh/tháng. Hai năm qua, để giảm bớt khó khăn cho nhân dân do ảnh hưởng của dịch COVID-19, tất cả địa phương miễn, giảm học phí cho trẻ mầm non và học sinh phổ thông với mức 50 - 100%.
Lào Cai là một tỉnh miền núi còn nhiều khó khăn cũng sẽ hỗ trợ học phí cho trẻ em tại cơ sở giáo dục mầm non công lập trên địa bàn tỉnh thuộc vùng dân tộc thiểu số và miền núi theo quy định của Thủ tướng.
Kể từ ngày 1/1/2023 đến hết năm 2025, Lào Cai hỗ trợ 100% mức thu học phí theo quy định của HĐND tỉnh theo năm học đối với đối tượng phải đóng học phí theo quy định về cơ chế thu, quản lý học phí đối với cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân và chính sách miễn, giảm học phí, hỗ trợ chi phí học tập; giá dịch vụ trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo tại Nghị định số 81 của Chính phủ.
Lào Cai cũng hỗ trợ phần học phí còn lại theo mức thu học phí của HĐND tỉnh theo năm học đối với đối tượng đã được giảm học phí theo quy định tại Nghị định số 81/2021/NĐ-CP ngày 27/8/2021 của Chính phủ.