Tại sao nên chọn phương án 4 môn cho kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025?
Chương trình giáo dục phổ thông 2018 đã đi được gần hết chặng đường. Đến năm 2025, chương trình mới sẽ áp dụng đồng bộ ở các bậc học. Đây cũng sẽ là năm đầu tiên việc thi tốt nghiệp THPT được đổi mới phù hợp với định hướng, mục tiêu của chương trình.
Bộ GD-ĐT đang lấy ý kiến về phương án thi tốt nghiệp THPT năm 2025. Phương án 1 gồm các môn Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ, Lịch sử và 2 môn tự chọn trong số các môn đã lựa chọn học. Phương án 2 gồm các môn Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ và 2 môn tự chọn trong số các môn đã được học, trong đó có cả môn Lịch sử.
Mới đây, Bộ GD-ĐT cho biết, trong quá trình đánh giá tác động về số môn thi tốt nghiệp THPT từ năm 2025 tại TP Hồ Chí Minh, Long An, Tây Ninh, Lạng Sơn và Bắc Giang, có nhiều ý kiến đề xuất về lựa chọn 2+2.
Cụ thể, thí sinh học chương trình THPT và chương trình giáo dục thường xuyên cấp THPT phải thi 4 môn, gồm 2 môn bắt buộc là Ngữ văn và Toán, thêm 2 môn lựa chọn trong số các môn còn lại được học lớp 12 (gồm cả Ngoại ngữ và Lịch sử).
Kết quả, gần 60% ý kiến giáo viên ở một số địa phương tham gia khảo sát đề xuất kỳ thi tốt nghiệp THPT từ năm 2025 chọn phương án chỉ thi 4 môn gồm, 2 môn bắt buộc là Ngữ văn và Toán, cộng thêm 2 môn lựa chọn.
Như vậy có 3 phương án được đề xuất trong kỳ thi tốt nghiệp 2025 và cũng còn có nhiều ý kiến khác nhau. Có ý kiến cho rằng: “Nếu như môn Lịch sử là môn thi bắt buộc, sự mất cân bằng giữa số lượng chọn tổ hợp các môn xã hội và tổ hợp các môn tự nhiên của học sinh sẽ ngày càng tăng lên".
Cũng có ý kiến cho rằng nếu Lịch sử cùng với Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ là các môn thi bắt buộc (phương án 1) sẽ rất thiệt thòi cho học sinh lựa chọn tổ hợp các môn tự nhiên ở bậc THPT. Vì thế, 3 môn bắt buộc Toán, Văn, Ngoại ngữ và thêm 2 môn tự chọn là hợp lý (phương án 2).
Là một giáo viên giảng dạy môn Lịch sử, tôi cho rằng, để lựa chọn môn thi tốt nghiệp THPT vào năm 2025, cần hết sức cẩn trọng, vì kết quả kỳ thi này được sử dụng với mục đích xét tốt nghiệp và làm cơ sở tuyển sinh vào đại học. Để việc lựa chọn môn thi tốt nghiệp THPT khoa học, công bằng, đảm bảo mục đích của kỳ thi, cá nhân xin được đề xuất như sau:
Thứ nhất, Chương trình giáo dục phổ thông 2018 được thiết kế giảng dạy theo định hướng phát triển năng lực, phẩm chất học sinh cùng với việc lựa chọn học môn tổ hợp hiện nay phù hợp với năng lực cá nhân, định hướng nghề tương lai cho học sinh.
Do vậy, việc chọn học môn tổ hợp là quyền chính đáng của học sinh, các trường cần tạo điều kiện thuận lợi cho các em được học tập. Việc mất cân đối trong việc chọn môn tổ hợp là điều tất yếu và có thể chấp nhận, sẽ không ảnh hưởng đến môn thi tốt nghiệp THPT.
Thứ hai, tất cả các môn học bắt buộc và tự chọn trong chương trình 2018, đảm bảo mục tiêu yêu cầu phát triển giáo dục phù hợp với thực tế Việt Nam, có sự tiếp cận với các nước, thế giới. Do vậy, không thể nói cụ thể môn học nào là quan trọng nhất, môn học nào ít quan trọng điều cần nhất chọn môn thi nào phù hợp với mục đích, yêu cầu của từng kỳ thi khác nhau.
Thứ ba, Bộ GD-ĐT đưa ra hai phương án về môn thi tốt nghiệp THPT năm 2025 có thể chưa đầy đủ hết, cần có thêm phương án khác để cân nhắc, thảo luận. Nếu có phương án khác (phương án 3), xin được đề xuất phương án môn thi tốt nghiệp THPT năm 2025 gồm 4 môn.
Trong đó, 2 môn bắt buộc là Toán, Ngữ văn và hai môn còn lại trong tổ hợp môn tự chọn gồm: Lịch sử, Địa Lý, lý, Hóa, sinh, Ngoại ngữ, Giáo dục kinh tế và pháp luật, Tin học, Công nghệ... Như vậy, học sinh sẽ thi tất cả 4 môn đảm bảo cho việc xét tốt nghiệp và tuyển sinh đại học theo khối ngành.
Phương án này giảm được số môn thi của phương án 1 và 2 nhưng vẫn đảm bảo mục đích xét tốt nghiệp và tuyển sinh, giảm áp lực thi cử, thời gian, tài chính cho học sinh. Nhược điểm duy nhất của phương án này là có thể ảnh hưởng đến việc dạy và học môn Lịch sử và Ngoại ngữ, là 2 môn bắt buộc phải học. Tuy nhiên vấn đề này không đáng lo ngại. Vì học sinh sẽ có lợi thế nếu chọn 2 môn này để thi trong số các môn tự chọn trong phương án 3.
Thầy cô, phụ huynh, học sinh rất mong Bộ GD-ĐT sớm có công bố phương án thi, số môn thi, hình thức thi… để có sự chuẩn bị sớm cho lứa học sinh học chương trình 2018, thi tốt nghiệp vào năm 2025, được nhiều thuận lợi, ít băn khoăn. Điều này giúp các trường chủ động trong kế hoạch dạy học, ôn tập cho học sinh đảm bảo để các em có đủ năng lực, kỹ năng đáp ứng các kỳ thi, tuyển sinh.
Trước đó, tại hội nghị tổng kết công tác tổ chức kỳ thi năm nay diễn ra sáng 20/9, Bộ GD-ĐT đã chia sẻ những điểm đã được thống nhất về phương án thi tốt nghiệp THPT năm 2025.
Nội dung thi sẽ bám sát mục tiêu của Chương trình giáo dục phổ thông 2018, chủ yếu là chương trình lớp 12. Đề thi theo hướng tăng cường đánh giá năng lực, phù hợp với quy định và lộ trình triển khai của Chương trình giáo dục phổ thông 2018.
Về hình thức thi, môn Ngữ văn thi theo hình thức tự luận; các môn còn lại thi theo hình thức trắc nghiệm. Ngân hàng câu hỏi thi và đề thi cho tất cả các môn được xây dựng theo định hướng chú trọng đánh giá năng lực.
Giai đoạn 2025 - 2030, kỳ thi tốt nghiệp THPT sẽ tiếp tục giữ ổn định phương thức thi trên giấy; đồng thời tăng cường ứng dụng hiệu quả công nghệ thông tin, từng bước thí điểm thi trên máy tính đối với các môn thi trắc nghiệm ở các địa phương có đủ điều kiện (có thể kết hợp giữa thi trên giấy và thi trên máy tính).
Giai đoạn sau 2030 sẽ phấn đấu để đến khi tất cả các địa phương toàn quốc có đủ điều kiện để tổ chức thi trên máy tính sẽ chuyển sang tổ chức kỳ thi tốt nghiệp THPT trên máy tính đối với các môn thi trắc nghiệm.