Âm vang mùa thu

Quê tôi nghèo, trong vùng gọi là "làng chết đói" năm một - chín - bốn - lăm (*). Đang ngắc ngoải còn bao người chờ ngày "ra đi" vì không cơm không cháo. Bỗng một ngày kia - sự thật hay giấc mơ huyền ảo - Việt Minh về hô dân làng sang phủ Tứ Kỳ lấy thóc gạo về ăn. Đường cái "tây" rầm rập những bàn chân. Cờ đỏ sao vàng tung bay trên phủ huyện. Nơi kho thóc mở tung cho những người đói đến. Chỗ dân quân tập luyện bảo vệ chính quyền. Cuộc đổi đời từ ấy. "Đoàn quân Việt Minh đi sao vàng phấp phới". Âm vang đất trời mùa thu...

Từ mùa thu ấy đến nay, quê tôi "lột xác" từng ngày. Độc lập mới giành đã lại lo chống Pháp. "Làng chiến đấu" với trận càn quyết liệt. Thành điển hình "thôn trang chiến" của khu ba (**) . Kháng chiến càng gian nan càng tôi thêm ý chí trẻ già. Người tòng quân, người tham gia phá tề diệt bốt... Vừa hoà bình dựng xây hợp tác. Đã lại lo chống Mỹ, giải phóng miền Nam. "Xẻ dọc Trường Sơn" là mơ ước của những trai làng. "5 tấn thóc" gái "ba đảm đang"giành được. "Xã anh hùng" từ sớm được tuyên dương...

Từ mùa thu ấy đến nay, quê nghèo đổi mới từng ngày đi lên. Đường, trường, trạm... như bức tranh mới vẽ. Đồng lúa, màu vụ liền vụ bội thu. Làng nghề thêu ren, rồi mở mang dịch vụ. Xoá nghèo nàn cho giàu có tăng thêm...

"Làng chết đói" năm nào đang vững bước đi lên.
---------------------------
(*) Theo sách "Nạn đói năm 1945 ở Việt Nam - những chứng tích lịch sử thì Nhũ Tỉnh (Quang Khải, Tứ Kỳ) có 32% số hộ có người chết đói, 17% chết đói cả nhà.
(**) Chiến thắng ngày 5-8-1951.

Tản bút của NGUYỄN THẾ