Hoa gạo

Sáng nay chị tôi đi chợ về, những giọt mồ hôi lấm tấm trên gương mặt sau một chặng đường nắng, nhưng đôi mắt và nụ cười sáng lên làm chúng tôi cũng vui lây. Chị lấy ra chùm hoa gạo đỏ thắm và khoe: "Chị nhặt được ở lối về qua cổng đình làng ta đó".

Nhìn chùm hoa gạo tươi màu nắng mà tôi bồi hồi với bao kỷ niệm. Nhớ những ngày còn học ở trường làng, sau buổi tan trường, lũ trẻ bọn tôi lại đuổi bò ra cánh bãi ven đê. Ngay đầu dốc có cây gạo rất to mà gốc của nó nhô ra những cái u lồi lõm mốc meo màu cổ thụ, đội trên đầu những tầng lá cành mang đầy những bông hoa đỏ thắm. Nó cũng giống như một quầng lửa báo cho người đi xa biết là về gần đến làng mình rồi.

Ở quê tôi có rất nhiều cây gạo, nó mọc tự nhiên bên đình làng, bên con đường sang chợ hoặc đầu dốc bến đò quê … Mỗi năm vào những ngày đầu tháng ba âm lịch, nắng mới bừng lên sau những ngày ẩm thấp của mưa xuân. Rét đài, rét lộc tan biến và một bầu trời phong quang sáng bừng những chùm hoa gạo, loài hoa như có lửa thôi thúc, như dẫn lối bước chân con người và vũ trụ sang mùa hè.

Tháng ba mang đầy dự cảm trong lòng, thức dậy bao mơ ước. Được ấp ủ trong trời đất và chỉ có tháng ba mới có nắng mới, mới có sấm động giục giã cơn mưa đầu mùa mướt mát trên sóng lúa con gái của cánh đồng làng như một câu ca dao: “Lúa non ngấp nghé đầu bờ/Hễ nghe tiếng sấm phất cờ mà lên”. Thời mà nghề nông còn phụ thuộc vào thiên nhiên thì năm nào đầu tháng ba không có sấm là năm ấy sẽ mất mùa, đói kém. Sấm tháng ba như một dự báo cho đời sống xã hội nông nghiệp xa xưa.

Hoa gạo tháng ba như dệt thắm tình yêu quê hương xứ sở, chẳng thế mà có biết bao áng văn thơ, nhạc họa đã ngợi ca, chia sẻ nỗi niềm với nắng gió, với âm thanh của một mùa biếc lên sự sinh tồn trong trời đất.

Màu hoa gạo và tháng ba da diết trong lòng người  tình yêu quê hương đất nước, vì yêu hoa gạo mà sau ngày chiến thắng 30.4.1975, cha tôi từ chiến trường trở về đã đặt tên cho cô em gái là Mộc Miên (hoa gạo) để gửi gắm những kỳ vọng vào tuổi trẻ ở một trang mới của lịch sử nước nhà.

NGUYỄN HUY