Dáng mẹ

Nắng chiều hắt bóng, mẹ ngồi trước ngõ xếp lại món củi khô, vừa xếp mẹ vừa vặn vẹo cái lưng than đau quá trời. Rồi mẹ đứng dậy vươn hai cánh tay, làm mấy động tác thể dục nhưng xem chừng cơn đau vẫn chẳng thuyên giảm là bao. Đàn kiến cạnh bên hối hả rủ nhau kéo thành từng đàn. Chỉ cần nhìn vậy thôi là mẹ biết ngày mai, ngày kia mưa sẽ về. Mẹ thở dài đến não nề.

Tận dụng trời đang khô ráo mẹ giục bầy con sắp xếp công việc ổn thỏa trước khi mưa về. Bắt đầu là từ món củi khô. Gì không biết chứ củi khô luôn được ưu tiên hàng đầu. Toàn bộ số củi được đưa hẳn vào gian nhà trong nơi chứa bồ lúa, gạo và những đồ dùng quan trọng. Hồi đó đã làm gì có bếp điện, bếp ga nên củi lửa quan trọng vô cùng. Vậy nên từ củi to, củi bé, những bẹ dừa, nhành nhãn, nhành ổi khô được bầy con tha vào nhà để ngăn nắp phòng mai kia mưa còn có cái để mà đun nấu. Tiếp theo là đến khu trú ngụ của lũ trâu, bò, lợn, gà, vịt, ngan… Bố tranh thủ đánh thêm mấy phên rạ chất lên mái, mẹ thì lóc cóc tìm những tấm ni lông to bản che chỗ nọ, chắn chỗ kia. Bầy con lóc cóc chạy ra cây rơm sau nhà rút mấy bao tải. Rơm vừa làm thức ăn cho lũ trâu bò vừa làm nơi lót ổ cho bọn chúng. 

Quanh quẩn mới được một ngày chuẩn bị thì mưa bắt đầu về. Mới đầu là từng cơn bé xíu rồi lớn dần, lớn dần. Mưa xối xả trên mái nhà, mưa rớt xuống hiên tí tách. Mưa trắng trời trắng đất, rung rinh trên từng tán lá cây xao động. Quê nhà tự nhiên bao trùm một không gian buồn hiu, lặng lẽ. Mấy mẹ con ngồi trên giường nói chuyện. Các con chạy vào bồ lấy một hạt thóc ra nhổ tóc sâu cho mẹ. Chẳng hiểu sao những lúc như thế này bầy con lại thích thú vô cùng. Một cảm giác bình yên cứ trải dài vô tận.

Những ngày mưa, mẹ lại lụi cụi vào bếp nấu những món ngon các con thích. Những món ăn vặt mà bất kể ngày mưa nào cũng có mặt. Lúc mẹ xuống bếp trong đầu bầy con đã hiện rõ trưa nay sẽ có món khoai rán thơm nức mũi. Đứa nào đứa nấy ăn một cách ngon lành, ăn đến no mà vẫn chưa thấy chán. Mẹ nhìn bầy con cười cười, khóe mắt hiện rõ những dấu chân chim chằng chịt. Cái món khoai rán ấy cứ mỗi lần nhắc nhớ là ký ức lại rưng rức của cả gia đình. Và bao lần mùa mưa ghé thăm, nếu bầy con về đúng dịp mẹ đều làm đĩa đầy ú ụ.

Có những ngày mưa, mẹ lo lắng mảnh ruộng rau cỏ ngập úng nước liền mặc áo mưa, đội nón lá ra khơi thông đường, rãnh cho nước nhanh rút bớt. Dẫu không theo mẹ, nhưng hình ảnh người phụ nữ nhỏ thó xiêu vẹo cầm cuốc, vét bùn trong mưa luôn ẩn hiện trong đầu những đứa con. Bà mẹ quê tần tảo, lúc nào cũng chỉ nghĩ về gia đình mà không màng tới bản thân. Những lúc như thế này bầy con chỉ cầu trời thôi mưa cho mẹ bớt khổ cực. Sau nhiều năm đi xa, đi qua những mùa mưa, bầy con lại rưng rức nhớ tới mẹ. Nhờ những hy sinh thầm lặng của mẹ mà bầy con mới khôn lớn trưởng thành.

Dẫu biết sau cơn mưa trời lại sáng và nắng lại chan hòa trên vùng quê yêu dấu nhưng ký ức về những ngày mưa thì chẳng thể nào nhòa phai. Con xa quê, bước chân về lại xứ người mang theo nỗi nhớ một mùa mưa bình dị. Ở đó có bóng dáng người mẹ hiền tất tả bước chân ống cao ống thấp trong màn mưa trắng xóa. Ở đó, quê nhà mấy mẹ con đã quây quần bên nhau, cùng nhau trải qua những giây phút hạnh phúc. Phút hoài niệm, những cũ càng con gửi lại phía sau, thấy tim mình tan chảy trong màn mưa trắng xóa, trong những ngọt ngào yêu thương…

Tản văn của CAO THƠM