Chuyển đổi số báo chí: Bài 2 - Bạn đọc được lợi gì?

Phóng viên Báo Hải Dương livestream thi đấu môn bóng bàn SEA Games 31 tổ chức tại Nhà Thi đấu thể dục thể thao tỉnh 

Đọc theo nhu cầu

Trong mấy năm gần đây, báo chí đang phải cạnh tranh khốc liệt với mạng xã hội và các nền tảng xuyên biên giới. Đứng trước thách thức ấy, chuyển đổi số là quyết định sống còn của các tờ báo. Theo Cục Báo chí (Bộ Thông tin và Truyền thông), để thu hút bạn đọc trong thị trường cạnh tranh hiện nay, nội dung hay chưa đủ, cơ quan báo chí cần phải tích hợp với trải nghiệm cao cấp của người dùng.

Công nghệ đã trang bị cho báo chí những khả năng mới, thay vì phục vụ đại bộ phận công chúng một sản phẩm đồng nhất thì nay hướng tới tùy chỉnh, chuyên biệt hóa theo những nhu cầu riêng biệt, chinh phục các nhóm độc giả mới, phân phối nội dung hiệu quả hơn và tạo được doanh thu lớn hơn. Hiện nay, một số tòa soạn đã ứng dụng nhiều công cụ, phần mềm nhằm thu thập dữ liệu về độc giả, giúp họ hiểu rõ hơn bạn đọc của mình, từ đó đề ra những chiến lược nội dung cũng như chiến lược kinh doanh tốt hơn.

Nhà báo Nguyễn Hoàng Nhật, Phó Tổng Biên tập Báo điện tử VietnamPlus trong một bài phát biểu tham luận tại hội thảo về chuyển đổi số báo chí cho biết, trong 7 sự thay đổi lớn nhất của truyền thông trong thập kỷ qua thì sự thay đổi mới mẻ và quan trọng nhất nằm ở yếu tố dữ liệu thông qua internet (identified internet). Qua theo dõi công cụ Google Analytics, tòa soạn VietnamPlus đã có những sự điều chỉnh kịp thời để tăng lượt truy cập, phát triển những tuyến nội dung chuyên sâu mà độc giả quan tâm. Tuy nhiên, Analytics chỉ là công cụ miễn phí, không thể cung cấp những báo cáo chuyên sâu hoặc giúp tùy biến. VietnamPlus cũng đã hợp tác với Công ty Công nghệ Insider (từ 2020), Taboola (từ năm 2022) trong việc thu thập dữ liệu người dùng để chọn lựa những tin tức đặc sắc và gửi trực tiếp cho độc giả qua hình thức Newsletter và Webpush, giúp lan tỏa thông tin cũng như tăng lượt truy cập đáng kể, giữ chân và phát triển độc giả trung thành.

Không riêng VietnamPlus, hiện nay khi truy cập vào một số tờ báo điện tử lớn như VnExpress, Vietnamnet, Tuổi trẻ… bạn luôn nhận được câu hỏi có muốn theo dõi tin tức và nhận thường xuyên những thông tin như vậy từ báo không. Nếu đăng ký, bạn sẽ nhận thông báo mỗi khi có tin mới thuộc lĩnh vực mà bạn quan tâm được xuất bản từ các báo này. Rõ ràng là bạn đọc cảm thấy thuận tiện hơn nhiều khi quyết định có hay không đọc tin mới theo thông báo mình nhận được thay vì phải truy cập vào trang và tìm, hoặc đôi khi vì bận rộn không biết rằng có vấn đề, sự kiện như vậy vừa mới xảy ra và tờ báo mà họ yêu thích đã có tin.

Trên thế giới, tờ The Guardian (Anh) đã ra mắt mô hình đăng ký dài hạn từ năm 2014. Theo đó, tờ báo để cho người đọc tự quyết định có chi tiền hay không, họ sẽ tự đưa ra quyết định trả phí (nếu có) dưới danh nghĩa hợp tác và ủng hộ tờ báo, dựa trên những trải nghiệm của họ với The Guardian. Tùy theo gói cước mà bạn đọc được hưởng các quyền lợi như cập nhật tin tức nhanh nhất hằng ngày liên tục từ 6 giờ sáng, với giao diện được thiết kế bắt mắt, thân thiện người dùng điện thoại thông minh; trong khi sử dụng ứng dụng, người đọc không bị quảng cáo làm phiền; cập nhật các ấn phẩm đặc biệt khác từ The Guardian hoặc các tính năng hấp dẫn hơn như live (trực tuyến), discover (khám phá)…

Đọc trên mọi nền tảng

Với phương châm “bạn đọc ở đâu, báo chí ở đó”, khi bạn đọc không còn thụ động ngồi chờ báo chí cung cấp tin tức thì các tòa soạn buộc phải  lao đến các nền tảng mà người đọc (và cả người xem) đang tập trung đông đảo ở đó. Hiện nay hầu hết các báo đều thiết lập các kênh trên mạng xã hội như Facebook, Zalo. Nhiều báo xây dựng cả trên kênh YouTube, Twitter, Instagram, Tik Tok, Spotify…

Nhà báo Ngô Văn Hải, Tổng Biên tập Báo điện tử VTC News từng chia sẻ tại một cuộc hội thảo rằng, trước thách thức phải cạnh tranh bạn đọc/bạn xem với mạng xã hội, VTC News đã thực hiện giải pháp cơ bản mà rất nhiều đơn vị báo chí khác tại Việt Nam đã làm trong những năm gần đây, đó là đưa nội dung lên nhiều nền tảng khác nhau, hay nói cách khác, hợp tác với đối thủ. “Chúng tôi tranh thủ ưu thế về người dùng của các nền tảng mạng xã hội để đẩy mạnh lan tỏa thông tin. Chúng tôi phải nhấn mạnh rằng, phân phối nội dung lên các nền tảng mạng xã hội, chứ không phải thực hiện thao tác vật lý đơn giản để chuyển toàn bộ nội dung trên mặt báo lên mạng xã hội. Những nội dung này phải được tối ưu hóa, tìm được “cách kể chuyện riêng” dựa theo đặc thù của mỗi nền tảng”, ông Ngô Văn Hải nói.

Với cách làm như vậy, cái lợi mà bạn đọc có được là trong khi tham gia mạng xã hội, họ được tiếp cận với nguồn tin chính thống từ các cơ quan báo chí thay vì bị nhiễu bởi rất nhiều thông tin chưa được kiểm chứng của mạng xã hội. Nhiều bạn đọc của báo Hải Dương cho biết họ tiếp cận với tờ báo thông qua mạng xã hội và thường xuyên theo dõi các thông tin mà báo đưa trên fanpage. Họ cảm thấy yên tâm vì thông tin của báo Đảng là thông tin chính thống.

Một lợi ích nữa mà bạn đọc nhận được nhờ chuyển đổi số báo chí, đó là, hiện nay các báo điện tử chuyển tải thông tin tới bạn đọc gần như đồng thời cùng sự kiện với lượng thông tin đồ sộ, thậm chí không có sự giới hạn về dung lượng, thời lượng. Những sản phẩm báo chí mới tạo nên tính tương tác hai chiều với độc giả, như phỏng vấn trực tuyến, tạo cảm giác gần gũi hơn giữa bạn đọc với báo… Thông qua mạng xã hội, bạn đọc cũng được tham gia làm báo bằng cách gửi thông tin có được về các sự kiện vừa diễn ra, tham gia góp ý với thông tin mà báo cung cấp…

HOÀI ANH

Kỳ sau: Chuyển đổi số báo chí: Bài cuối - Báo chí Hải Dương đang ở đâu?