Đề xuất xét tuyển ngành y bằng phỏng vấn, bài luận

Cả nước hiện có 27 trường đào tạo ngành Y khoa, phương thức tuyển sinh chủ yếu là dựa vào điểm thi tốt nghiệp THPT, phổ biến theo tổ hợp ba môn Toán, Hóa, Sinh (B00) hoặc Toán, Lý, Hóa (A00).

Điểm chuẩn vào Y khoa luôn nằm trong top cao nhất cả nước. Năm ngoái, ngành Y khoa của những cơ sở đào tạo lớn lấy điểm chuẩn dao động 26,45-28,15 ở tổ hợp truyền thống B00. Trong đó, cao nhất là trường Đại học Y Hà Nội.

Nguyên lãnh đạo một trường đại học đào tạo Y khoa lớn ở phía Nam nói từng khảo sát và nhận thấy những sinh viên có điểm đầu vào cao chưa chắc đã học tốt. Nguyên nhân là điểm thi ba môn không phản ánh hết trình độ, tố chất, mức độ phù hợp của một thí sinh với ngành Y.

Tương tự, TS Đàm Quang Minh, chuyên gia giáo dục, cho rằng điểm số chỉ đánh giá được một phần năng lực, năng khiếu của thí sinh. Một số giảng viên ở các trường Y từng chia sẻ với ông rằng nhiều sinh viên đã bỏ học, stress nặng sau khi chuyển sang giai đoạn thực tập bệnh viện hoặc học 5-6 năm mới nhận ra mình không phù hợp.

Nguyên nhân là nhiều em đăng ký học Y với suy nghĩ đây là trường uy tín, điểm cao mới vào được, nếu thi điểm cao thì không nên chọn ngành điểm chuẩn thấp. Sau 5-6 năm học, việc thay đổi đã muộn và cái giá phải trả nếu thay đổi nghề nghiệp lúc này quá lớn. Các em chấp nhận học và làm nghề một cách cầm chừng.

"Việc một bác sĩ có điểm thi 28 mà không đam mê với ngành thì khả năng cống hiến, phục vụ người bệnh còn thua bác sĩ đạt 26 điểm", ông Minh nhận định. Theo ông, tuyển sinh chỉ dựa vào điểm số là thiếu khoa học và cuối cùng, xã hội và người bệnh mới là nơi gánh chịu hậu quả.

Hia người này cho rằng ngành Y cần thay đổi cách tuyển sinh, giảm lệ thuộc vào điểm số bằng cách coi đây chỉ là yếu tố để sơ tuyển.

GS Đặng Vạn Phước, Chủ tịch Hội đồng Giáo sư ngành Y, Trưởng khoa Y của Đại học Quốc gia TP HCM nhìn nhận ngành Y không thể mãi xét tuyển bằng điểm số một vài môn. Việc tuyển sinh ngành Y nên có thêm vòng phỏng vấn sau khi sơ loại bằng điểm số.

Theo ông, các trường có thể sơ loại bằng điểm thi tốt nghiệp, học bạ hoặc điểm thi đánh giá năng lực. Sau đó, thí sinh được một hội đồng gồm bác sĩ, chuyên gia tâm lý, giảng viên phỏng vấn về kiến thức xã hội, quan điểm phục vụ con người, đạo đức và tố chất khác để xem có phù hợp với ngành Y không. Ngoài ra, hồ sơ xét tuyển ngành Y nên yêu cầu thí sinh có thêm một bài luận trình bày lý do, đam mê, định hướng khi chọn ngành này.

Ông Phước nói hơn 50 năm trong nghề ông nhận ra rằng nếu không có đam mê thì sẽ rất khó phát triển và vượt qua những vất vả để gắn bó với nghề.

"Không có đam mê, bác sĩ sẽ rất nhanh chán nghề, làm việc cầm chừng và dễ đi vào con đường sai trái. Nhưng đam mê, đạo đức không phản ánh hoàn toàn qua điểm số", GS Đặng Vạn Phước chia sẻ.

Đây cũng là hướng tuyển sinh mà TS Đàm Quang Minh và TS Lê Viết Khuyến, Phó chủ tịch Hiệp hội các trường đại học, cao đẳng Việt Nam, đề xuất.

"Tổng điểm thi tốt nghiệp THPT của một thí sinh vào trường Y có thể cao nhưng điểm Sinh thấp và điểm Toán cao vọt thì không đáp ứng được mục tiêu tuyển sinh của các ngành lĩnh vực sức khỏe", ông Khuyến lý giải vì sao các trường Y chỉ nên dùng kết quả kỳ thi này để sơ tuyển.

Sau đó, ông Khuyến đề xuất các trường tổ chức một kỳ thi chung. Ở phần này có thể cho thi môn Sinh - môn học cốt lõi của ngành Y hoặc thi vấn đáp, vốn là hình thức chọn lọc được nhiều trường nổi tiếng trên thế giới áp dụng.

"Trước đây, tôi học ở Đại học Tổng hợp Lomonosov của Nga, sau khi sơ tuyển, thí sinh phải thi viết. Sau vòng thi viết, thí sinh tiếp tục thi vấn đáp. Nếu không trúng tuyển ở các vòng sau, họ quay về thi vào các trường đại học địa phương. Đó mới là cách chọn nhân tài thực sự", ông Khuyến kể.

Trong bối cảnh các trường Y, Dược vẫn tuyển sinh bằng điểm thi tổ hợp ba môn, GS Đặng Vạn Phước cho rằng đó nên là Toán, Hóa, Sinh. Với những ý kiến khuyến khích đưa môn Văn vào tổ hợp tuyển sinh vì bác sĩ cũng cần thuyết phục, cảm thông, chia sẻ với bệnh nhân, ông tôn trọng nhưng không cùng quan điểm.

"Bác sĩ phải thuyết phục bệnh nhân bằng cơ sở khoa học và kiến thức y học chứ không phải bằng lời nói êm ái, sáo rỗng", GS Phước nói, nhìn nhận một người học giỏi Toán, Hóa, Sinh thì khả năng môn Văn không tệ, đủ để viết, trình bày, giao tiếp một cách hoàn chỉnh, thậm chí mạch lạc, logic.

Hơn nữa, ngành Y có thời gian đào tạo 6 năm. Trong quá trình đào tạo và thực hành tại bệnh viện, sinh viên sẽ được thầy cô, đồng nghiệp đi trước chỉ bảo, rèn luyện y đức, kỹ năng chia sẻ, thấu hiểu tâm lý người bệnh. Các em cũng được học cách viết luận văn, bệnh án nên các kỹ năng đều có thể bổ sung trong quá trình học.

Trong khi đó, GS.TS Nguyễn Hữu Tú, Hiệu trưởng trường Đại học Y Hà Nội, mong muốn khối trường Y, Dược dùng công cụ tuyển sinh chung, bằng cách thống nhất tổ hợp môn thi, đặt hàng một số đơn vị đang tổ chức các kỳ thi đánh giá năng lực, tư duy. Thí sinh chỉ cần thi một lần nhưng có thể dùng kết quả xét tuyển vào nhiều trường.

"Việc này vừa có khả năng lọc ảo, vừa đảm bảo chất lượng và giảm lãng phí", ông Tú nói, nhận định kỳ thi tốt nghiệp không còn đáp ứng mục tiêu tuyển sinh đầu vào của ngành Y, nhất là với những ngành cạnh tranh cao như Y khoa và Răng - Hàm - Mặt. Hơn nữa, từ năm 2025, Bộ Giáo dục và Đào tạo không còn tổ chức kỳ thi tốt nghiệp như hiện nay nên các trường Y, Dược cần gấp rút chuẩn bị phương thức tuyển sinh phù hợp.

Theo VnExpress