[Audio] Nhà ở xã hội cho người thu nhập thấp vẫn "lệch pha" cung - cầu

Hải Dương hiện có 4 dự án nhà ở cho người thu nhập thấp tại đô thị đã triển khai, trong đó có 3 dự án đã hoàn thành. Trong ảnh: Khu nhà ở xã hội thuộc khu đô thị mới Tuệ Tĩnh

Hải Dương đã quan tâm bố trí quỹ đất xây dựng nhà ở xã hội, tuy nhiên số lượng dự án đã hoàn thành, đưa vào sử dụng hiện nay còn rất ít, chưa đáp ứng được nhu cầu về nhà ở cho các đối tượng thu nhập thấp ở đô thị.

Cung chưa đủ cầu

Vừa qua, UBND TP Hải Dương đã rà soát 96.142 người thuộc 9 nhóm đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội. Qua rà soát, có 2.621 người có nhu cầu thuê, mua nhà ở xã hội. Theo UBND TP Hải Dương, trong số người có nhu cầu mua và thuê nhà ở xã hội được rà soát, thành phố đã có chủ trương bố trí, sắp xếp nhà ở xã hội để ổn định cuộc sống cho 353 trường hợp. Số còn lại chưa có nhà ở xã hội để bố trí. Thành phố còn cần khoảng 2.268 căn nhà ở xã hội nữa để bố trí cho các đối tượng có nhu cầu mua và thuê. 

Những người có nhu cầu thuê, mua nhà ở xã hội trên địa bàn TP Hải Dương chủ yếu là hộ nghèo, thu nhập thấp, việc làm không ổn định và sống trong các khu nhà đã hỏng, xuống cấp. Đối với các hộ thu nhập thấp có nhu cầu thuê, mua nhà ở xã hội, điều họ quan tâm nhất là giá thành và chính sách hỗ trợ vay vốn mua nhà. Song phần lớn cho rằng mức giá thuê, mua hiện nay quá cao so với thu nhập của họ.

Là một trong những hộ dân sống tại khu tập thể B4 Bình Minh thuộc diện được chuyển về căn hộ nhà ở xã hội tại khu dân cư phía đông Ngô Quyền, bà Vũ Thị Khuyến băn khoăn: “Ở khu tập thể cũ, mỗi tháng gia đình tôi chỉ phải trả 150.000 đồng/tháng tiền thuê nhà. Nhưng khi di chuyển ra khu nhà ở xã hội đông Ngô Quyền, chúng tôi rất lo lắng vì giá thuê nhà cao, mỗi tháng khoảng 1 triệu đồng, chưa kể các loại phí khác. Số tiền này quá lớn so với đồng lương hưu ít ỏi của tôi”.

Không chỉ giá thuê nhà ở xã hội cao mà việc mua nhà ở xã hội đối với nhiều người có thu nhập thấp cũng rất khó khăn. Vợ chồng anh Nguyễn Ngọc Sơn quê ở xã Cẩm Chế (Thanh Hà) là công nhân trong một công ty may trên địa bàn TP Hải Dương vừa vay mượn để mua một căn nhà ở xã hội thuộc dự án khu nhà ở phường Nhị Châu với giá hơn 1 tỷ đồng. Theo anh Sơn, mức giá này là cao so với thu nhập của công nhân. Bởi mỗi tháng, vợ chồng anh thu nhập khoảng 20 triệu đồng, trừ sinh hoạt phí, nuôi 2 con ăn học thì chỉ để ra được chưa đến 10 triệu đồng. Ngoài ra, anh Sơn không nắm được các thủ tục để mua nhà ở xã hội trực tiếp từ chủ đầu tư mà phải mua lại qua người khác nên giá mua đã bị đẩy cao hơn. Đây cũng là tình trạng của không ít hộ mua nhà ở xã hội.

Để giải quyết vấn đề nhà ở xã hội trên địa bàn, UBND TP Hải Dương đã kiến nghị UBND tỉnh chỉ đạo các sở, ngành liên quan rà soát toàn bộ các dự án phát triển nhà ở thương mại có bố trí quỹ đất nhà ở xã hội đã giao chủ đầu tư mà không giao trách nhiệm thực hiện đầu tư xây dựng nhà ở xã hội, bàn giao quỹ đất nhà ở xã hội đó cho TP Hải Dương quản lý và kêu gọi nhà đầu tư thực hiện. 

Người có nhu cầu thuê, mua nhà ở xã hội trên địa bàn TP Hải Dương chủ yếu là hộ có thu nhập thấp, đang sống trong các khu nhà đã xuống cấp

Nhiều nguyên nhân

Theo báo cáo của Sở Xây dựng, tỉnh đã thực hiện quy định về bố trí 20% quỹ đất nhà ở xã hội tại các dự án phát triển nhà ở thương mại tại các đô thị từ loại III trở lên với 55,76 ha tại đất nhà ở xã hội của 25 dự án trên địa bàn tỉnh. Từ năm 2010 đến nay, UBND tỉnh đã đồng ý cho phép triển khai 4 dự án nhà ở cho người thu nhập thấp tại đô thị, trong đó có 3 dự án đã hoàn thành với tổng diện tích sàn xây dựng khoảng 98.200 m2, quy mô 1.137 căn hộ đều ở TP Hải Dương. Cụ thể, dự án khu nhà ở xã hội Tuệ Tĩnh thuộc khu đô thị mới Tuệ Tĩnh, dự án khu nhà ở xã hội tại khu dân cư phía đông Ngô Quyền và dự án nhà ở xã hội thuộc dự án khu nhà ở xã hội tại khu đô thị mới phía nam TP Hải Dương (phân khu 2) đã hoàn thành 43 căn nhà ở thấp tầng và chuẩn bị đầu tư xây dựng 4 tòa nhà cao 8 tầng; dự án nhà ở xã hội thuộc dự án khu nhà ở phường Nhị Châu có 3 tòa nhà cao 15 tầng, quy mô 619 căn đã hoàn thành và đang xét duyệt đối tượng đủ điều kiện được mua, thuê mua đợt 2. 

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến nhà đầu tư chưa quan tâm xây nhà ở xã hội. Đại diện Công ty CP Đầu tư phát triển nhà và hạ tầng Hudic cho rằng do cơ chế chính sách ưu đãi về đất đai, tài chính, tín dụng, đầu tư còn ít. Nguồn vốn đầu tư xây dựng nhà ở xã hội lớn nhưng thời hạn thu hồi vốn dài và lợi nhuận thấp, rủi ro cao, trong khi đó nguồn vốn cho vay ưu đãi dành để phát triển nhà ở xã hội còn hạn chế, chưa đáp ứng được nhu cầu thực tế. Ngoài ra, dư địa đất nền trên địa bàn tỉnh còn nhiều, giá nhà ở xã hội hiện nay còn khá cao, nhiều người sẽ ưu tiên lựa chọn mua đất nền.

Để đẩy mạnh phát triển nhà ở xã hội trên địa bàn tỉnh trong thời gian tới, bên cạnh việc kiến nghị hoàn thiện cơ chế, chính sách phát triển nhà ở xã hội, cần đẩy nhanh tiến độ triển khai thực hiện các dự án nhà ở xã hội thuộc dự án nhà ở thương mại đã hoàn thành giải phóng mặt bằng. Xem xét cho phép thí điểm phát triển nhà ở xã hội để cho thuê nhằm giải quyết nhà ở cho các đối tượng không có khả năng mua, thuê theo cơ chế thị trường...

PV