Giữ đất trồng lúa

Theo Bộ Nông nghiệp vàPhát triển nông thôn (NN và PTNT), cả nước hiện có 4,09 triệu ha đấtlúa, giảm gần 400 nghìn ha so năm 2000, tốc độ giảm bình quân 1,1%/năm,trong đó vùng đồng bằng sông Cửu Long giảm khoảng 288 nghìn ha. Diệntích đất lúa giảm một phần do chuyển dịch sang trồng các loại cây khácvà một phần chuyển sang xây dựng khu công nghiệp, phát triển đô thị hóa.

Việc thu hồi đất nông nghiệp phục vụ các mục tiêu phi nông nghiệp ảnh hưởng đến việc làm và đời sống hàng triệu hộ dân nông thôn. Ðối với đất lúa chuyển dịch sang các loại cây trồng khác và nuôi trồng thủy sản, mặc dù cho hiệu quả kinh tế cao hơn trồng lúa, song một số nơi chuyển đổi đất lúa không theo quy hoạch nên hiệu quả thấp và tác động tiêu cực đến môi trường.

Cục Trồng trọt cho rằng, mặc dù quỹ đất nông nghiệp nước ta vẫn còn đủ để sản xuất và xuất khẩu lúa gạo, song với tốc độ đô thị hóa và gia tăng dân số như hiện nay, đến năm 2020, nước ta sẽ không còn lúa gạo để xuất khẩu.  Dự kiến, từ nay đến năm 2030, nhu cầu chuyển đất lúa sang các mục đích khác còn tiếp tục tăng khoảng 500 nghìn ha. Ðó là chưa kể đến tác động của biến đổi khí hậu. Theo dự báo, trong 100 năm tới, nước biển sẽ dâng một mét, đồng bằng sông Cửu Long  và đồng bằng sông Hồng sẽ có hàng trăm nghìn ha đất lúa bị ngập hoặc nhiễm mặn không thể sản xuất.

Việc diện tích đất lúa sụt giảm đã gây ra những lo ngại về an ninh lương thực. Trong khi đó, nhiều địa phương quy hoạch khu đô thị mới, khu vui chơi giải trí, sân golf trên đất trồng lúa, thậm chí trên cả vùng đã có hệ thống thủy lợi hoàn chỉnh. Không ít diện tích đất lúa gần các khu công nghiệp, khu chế xuất bị ảnh hưởng trực tiếp từ nước thải, khói bụi, làm giảm năng suất lúa và ảnh hưởng nặng đến môi trường.

Nghị quyết số 63 của Chính phủ ban hành ngày 23-12-2009 về bảo đảm an ninh lương thực quốc gia đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 chỉ rõ, diện tích đất lúa cần phải giữ là 3,8 triệu ha, trong đó 3,2 triệu ha đất lúa sản xuất hai vụ trở lên. Theo đó, diện tích đất lúa cần giữ và  bảo vệ nghiêm ngặt phải được xác định cụ thể đến các cấp tỉnh, huyện, xã và lập bản đồ hiện trạng sử dụng đất lúa đến hộ sử dụng; Bộ NN và PTNT phối hợp Bộ Tài nguyên và Môi trường, UBND các tỉnh quy hoạch chi tiết quỹ đất trồng lúa trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt; Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp các bộ, ngành liên quan xác định nhu cầu sử dụng đất của các ngành, trong đó xác định rõ nhu cầu sử dụng đất từ chuyển đổi đất lúa theo nguyên tắc sử dụng tiết kiệm đất lúa; UBND các tỉnh, thành phố, trên cơ sở quy hoạch đất lúa cả nước, xác định diện tích đất lúa cần giữ trên địa bàn, nhất là đất lúa hai vụ cần được bảo vệ nghiêm ngặt, lập bản đồ sử dụng đất lúa đến cấp xã và hộ sử dụng.

(Theo Nhân dân)