Sản xuất sạch hơn trong ngành vật liệu xây dựng

Kinh tế - Ngày đăng : 23:06, 14/02/2011

Hiện nay, không ít cơ sở sản xuất vật liệu xây dựng trên địa bàn tỉnh bước đầu đã mở rộng quy mô sản xuất, sử dụng các thiết bị và công nghệ tiên tiến, góp phần phát triển công nghiệp bền vững trên địa bàn.


Sản xuất gạch tuynel đang dần thay thế gạch thủ công. Trong ảnh: Dây chuyền sản xuất gạch tuynel ở Nhà máy Viglacera Từ Sơn (TP Hải Dương)

Năm 2006, thực hiện chủ trương chung, tỉnh ta bắt đầu triển khai sản xuất sạch hơn (SXSH) ở nhiều doanh nghiệp. Việc làm đầu tiên là hỗ trợ phát triển lò gạch liên tục kiểu đứng (LTKĐ) thay thế cho lò gạch thủ công truyền thống. Mỗi lò tham gia dự án "Ứng dụng tiến bộ khoa học xây dựng mô hình trình diễn lò gạch LTKĐ, hiệu suất cao, giảm thiểu ô nhiễm môi trường, góp phần phát triển bền vững trên địa bàn" đều được hỗ trợ tiền, hướng dẫn mua thiết bị, xây dựng, lắp ráp và vận hành lò gạch, giám sát thi công, đào tạo công nhân sản xuất gạch mộc… Trong quá trình đó, công nghệ lò gạch LTKĐ liên tục được hoàn thiện thêm. Các lò xây dựng sau này đều có khả năng tiết kiệm nhiên liệu, lao động cao hơn, giảm thiểm ô nhiễm môi trường nhiều hơn và chất lượng gạch cũng tốt hơn. Gần đây, nhiều lò gạch LTKĐ tiếp tục được cải tiến, từ kết cấu lò đến quy trình và kỹ thuật sản xuất. Thân và ống khói của các cụm lò này cao trên 20 m, để lửa lên đều, gạch ra lò đẹp hơn. Lò cao hơn nên dung tích buồng sấy gạch lớn, mỗi cửa lò luôn có tới 7 khay gạch luân chuyển, điều này làm gạch mộc khô hơn nên tiết kiệm được nhiều nhiên liệu...

Trong danh sách những "điểm đen" ô nhiễm nghiêm trọng cần xử lý ngay theo Quyết định số 64/QĐ-CP năm 2005 của Thủ tướng Chính phủ, trên địa bàn tỉnh ta có nhóm các nhà máy xi-măng lò đứng (XMLĐ). Trong đó có tới 6 nhà máy XMLĐ tập trung trên địa bàn huyện Kinh Môn gồm: Nhà máy xi-măng Vạn Chánh (Quân khu 3), các Công ty Xi-măng: Duyên Linh, Phú Tân, Cường Thịnh, Thành Công 2 và Công ty CP Xi-măng Trung Hải - Hải Dương. Các đơn vị trên đều sử dụng công nghệ sản xuất xi-măng theo phương pháp bán khô, nung lò đứng (do Việt Nam thiết kế hoặc mua của Trung Quốc), thuộc thế hệ không tiên tiến và lắp đặt không đồng bộ. Hệ thống thiết bị xử lý ô nhiễm môi trường có nhưng không xử lý triệt để hoặc không được vận hành đúng quy trình kỹ thuật... Trên địa bàn huyện Kinh Môn còn có không ít trạm nghiền sàng đá, lò nung vôi và nhiều phương tiện tham gia hoạt động vận chuyển vật liệu xây dựng trong điều kiện hạ tầng giao thông kém cũng góp phần làm tăng mức độ ô nhiễm môi trường… Trước thực trạng trên, các ngành chức năng của tỉnh đã nhiều lần tổ chức kiểm tra đánh giá tác động môi trường. UBND tỉnh đã kiên quyết yêu cầu các nhà máy sản xuất XMLĐ trên địa bàn phải dừng hoạt động nếu không xử lý ô nhiễm môi trường... Khoảng 4-5 năm nay, các doanh nghiệp trên đã đầu tư lắp đặt hệ thống lọc bụi túi xử lý khói bụi cho các lò nung XMLĐ, thực sự đã tạo chuyển biến tích cực về môi trường.


Sản xuất gạch không nung tại Công ty CP Đoàn Minh Công góp phần bảo vệ môi trường


Hiện nay, không ít cơ sở sản xuất vật liệu xây dựng trên địa bàn tỉnh ta bước đầu đã mở rộng quy mô sản xuất, sử dụng các thiết bị và công nghệ tiên tiến. Đó là các cơ sở sản xuất xi-măng lò quay công suất lớn từ 1 đến 1,8 triệu tấn/năm, sử dụng dây chuyền thiết bị của Đan Mạch, Trung Quốc; gạch ốp lát công suất từ 1 triệu m2/năm, với dây chuyền đồng bộ của I-ta-li-a; gạch nung công nghệ tuy-nen, công suất từ 10 đến 20 triệu viên/năm; dây chuyền sản xuất tấm lợp 1 triệu m2/năm; công nghệ gạch không nung áp dụng công nghệ hiện đại của Trung Quốc, Đức tại các doanh nghiệp Đoàn Minh Công, Sông Đà-Cao Cường... Kết quả bước đầu này góp phần phát triển công nghiệp bền vững trên địa bàn tỉnh nhà.

Tuy nhiên, xử lý, giảm thiểu ô nhiễm vẫn là những thách thức lớn. Nhiều doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp vừa và nhỏ không có đủ tiềm lực để thay các công nghệ lạc hậu. Số lượng các khu, cụm công nghiệp tăng rất nhanh, nhưng hầu hết các hệ thống xử lý nước thải đạt hiệu quả chưa cao, xử lý rác thải chưa đồng bộ... SXSH trong sản xuất công nghiệp nói chung, trong sản xuất vật liệu xây dựng nói riêng đang cần sự quan tâm nhiều hơn của Nhà nước, các cấp, ngành liên quan thúc đẩy nhân rộng.

THÀNH LONG

Sản xuất sạch hơn (SXSH) đã trở thành 1 trong 36 chương trình ưu tiên của chiến lược quốc gia về bảo vệ môi trường của nước ta. Trong năm 2010, Hợp phần “SXSH trong công nghiệp" (CPI) – Bộ Công thương đã hỗ trợ nhiều hoạt động nhằm thực hiện Chiến lược SXSH trong công nghiệp như hỗ trợ tổ chức hội thảo, đào tạo đánh giá nhanh SXSH cho các doanh nghiệp. Trong Chiến lược SXSH trong công nghiệp đến năm 2020 do Bộ Công thương chủ trì, ít nhất 50% số doanh nghiệp Việt Nam sẽ tham gia, với mục tiêu sẽ tiết kiệm được từ 8 - 13% năng lượng, nguyên, nhiên, vật liệu/đơn vị sản phẩm. Có 5 đề án được triển khai từ nay đến năm 2020 để đạt mục tiêu này. Hằng năm, Bộ Công thương cũng sẽ tổ chức và nhận đăng ký kinh phí thực hiện đề án Chiến lược SXSH của các sở và trung tâm khuyến công để xây dựng cơ chế hỗ trợ về tài chính, kỹ thuật.