Hơn 20 năm tình nguyện chăm sóc nghĩa trang liệt sỹ

Nắng cũng như mưa, dù mùa đông hay mùa hè, ông đều có mặt trong nghĩa trang của xã để chăm chút từng nhành cây, từng bông hoa trên các mộ phần...

Ông Chí sinh năm 1930 trong một gia đình bần nông tại xã Tiên Động. Cũng như bao nhiêu người con trai khác của quê hương, lớn lên ông tham gia đội du kích của địa phương chống Mỹ từ 1955 - 1975. Khi đất nước hoà bình ông lại hăng hái lao động sản xuất. Và từ năm 1989, khi nghĩa trang liệt sỹ xã nhà được hoàn thành thì ông dành hết thời gian và công sức cho việc trông nom và chăm sóc, tìm địa chỉ cho những liệt sỹ vô danh đang nằm trong khu nghĩa trang.

Tôi đến thăm ông vào một ngày đầu tháng 7 trong ngôi nhà nhỏ đang ngày một xuống cấp theo thời gian. Không gặp ông ở nhà, dưới cái nắng gắt của trưa hè vẫn thấy ông miệt mài bên những luống cỏ, dọn dẹp lối vào và tỉa hoa trên những mộ phần liệt sỹ. Những phần mộ các liệt sỹ thẳng hàng, lối vào sạch bóng, trên ngôi mộ nào cũng có một luống hoa mười giờ được trồng rất gọn gàng và luôn nở những bông hoa đỏ thắm.

Khi được hỏi về lý do ông nhận tham gia công tác trông coi gìn giữ và chăm sóc cho các mộ liệt sỹ trong khu nghĩa trang, ông cho biết: "Nhiều đồng đội của ông thời kháng chiến chống Mỹ đã hy sinh ở nhiều chiến trường xa nhưng vẫn chưa được quy tụ lại với gia đình, nhiều ngôi mộ liệt sỹ thì được quy tụ về các nghĩa trang nhưng vẫn không có người chăm sóc hương khói thường xuyên, những đồng chí ngày xưa nhiều người đã anh dũng hy sinh mà bây giờ có khi người nhà không được biết tung tích để đưa về. Tôi chỉ mong muốn góp một phần công sức nhỏ bé của mình giúp cho linh hồn các liệt sỹ cảm thấy bớt quạnh hiu và gia đình các đồng chí cũng yên tâm khi tới đây thăm viếng".

Ông Đoàn Văn Chí trong nghĩa trang liệt sỹ xã Tiên Động, Tứ Kỳ, Hải Dương

Chính vì lý do thật giản đơn nhưng đầy ý nghĩa đó nên năm 1989 khi xã Tiên Động xây dựng nghĩa trang cũng là lúc ông xin tham gia, vừa để góp công sức, vừa để nắm được thông tin của các liệt sỹ trong xã và những liệt sỹ của các nơi khác chưa có người nhận giúp việc tìm kiếm và quy tập cho họ được thuận lợi. Ông đã nhiều lần cùng với UBND xã gửi thư đi các tỉnh của những liệt sỹ chưa có người nhận để báo về những gia đình đang tìm kiếm các liệt sỹ được biết.

Lúc mới xây dựng xong, cả nghĩa trang của xã có gần 7 ngôi mộ liệt sỹ các nơi chưa có người nhận, và trong suốt thời gian ông trông nom chăm sóc thì hiện nay chỉ còn duy nhất một ngôi mang tên: Liệt sỹ Nguyễn Văn Khánh - đơn vị trực chiến tàu Quốc - Hải Phòng là chưa có thông tin chính thức về gia đình làm cho ông luôn trăn trở và suy nghĩ. Những ngôi mộ khi chưa có người thân đến nhận, ông vẫn thường xuyên hương hoa chăm sóc như chính những người thân trong gia đình của ông vậy.

Năm nay dù tuổi đã khá cao, nhiều người trong gia đình đều muốn ông nghỉ ngơi nhưng ông kiên quyết còn sức ngày nào thì vẫn còn gắn bó nghĩa trang và các mộ phần của các liệt sỹ ngày ấy.

Trao đổi với ông Lâm Văn Khanh, Bí thư Chi bộ xã Tiên Động, ông cho biết: "Ông Đoàn Văn Chí trước kia từng tham gia kháng chiến chống Mỹ tại địa phương và đã được tặng Huy chương Kháng chiến hạng nhất. Khi nghĩa trang xã nhà được xây dựng xong, ông lại hăng hái tham gia trông nom, chăm sóc và gìn giữ cho nghĩa trang được sạch đẹp. Gia đình vô cùng khó khăn nhưng hơn hai chục năm ông không hề đòi hỏi một đồng trợ cấp hay lương bổng nào. Công sức đó của ông rất có ý nghĩa với linh hồn của các liệt sỹ và người thân của họ".

Nhìn ông đang nhổ cỏ và dọn dẹp bên phần mộ của các liệt sỹ trong khuôn viên nghĩa trang dưới cái nắng như đốt giữa mùa hè, chắc hẳn nhiều người sẽ vô cùng xúc động. Một người đã tự nguyện bỏ công bỏ sức ra để giúp cho nghĩa trang của xã luôn luôn sạch đẹp, đã tự bỏ công sức và thời gian để đưa những liệt sỹ vô danh về với gia đình họ. Những bông hoa ông trồng vẫn nở và tỏa hương thơm ngát khắp khu nghĩa trang. Những nén hương ông thắp ngày nào cũng tỏa khói như tình cảm của bao nhiêu thế hệ biết ơn những người đã ngã xuống vì Tổ quốc