Nhà thơ Xuân Diệu lo... muối

Năm 1949, trong cuộc kháng chiến chống Pháp, quân và dân ta chuẩn bị cho chiến dịch Biên giới. Một số văn nghệ sĩ  và nhà báo cũng lên đường tham gia vào chiến dịch này như hoạ sĩ Văn Giáo, nhà quay phim Nguyễn Đắc, nhà văn Thanh Tịnh, nhà báo Chính Yên. Tổ chuẩn bị lên đường tìm Trung đoàn 174 Cao - Bắc - Lạng, vào thời điểm nước lũ đang lên cao, bom đạn giặc lại thường xuyên trút xuống khu vực này. Tổ văn nghệ sĩ phải đến UBND xã và được đưa vào tá túc ở một cái hang khá rộng. Mấy ngày ở trong hang, mọi ngả đường tiếp tế đều bị cắt đứt, nên khẩu phần ăn của anh em văn nghệ sĩ chỉ toàn khoai lang, bí và ngô luộc do đồng bào dân tộc đem đến. Cuộc sống của quân và dân ở vùng kháng chiến thật gian khổ và thiếu thốn đủ thứ, đặc biệt là muối trắng rất hiếm, có đơn vị bộ đội phải đổi hàng chục kg gạo mới được 1 kg muối. Đương nhiên sự  “khát” muối ấy cũng không ngoại trừ một số anh em văn nghệ sĩ của chúng ta đang tá túc trong cái hang đá kia.

Một buổi trưa, tại hang đá này, chú liên lạc người dân tộc thiểu số dẫn đến ba vị khách, trong những vị khách ấy có nhà thơ Xuân Diệu - khi nhận ra “thi sĩ  của tình yêu” mọi người mừng rỡ. Nhà quay phim Nguyễn Đắc nói với cả tổ:
- Thế là tối nay chúng ta được nghe thơ của anh Xuân Diệu, thơ của anh mặn mà lắm, anh em sẽ bớt nhớ...muối đấy.
Xuân Diệu cười, bảo:
- Mặn nhưng mà không thay được muối! Thay chất mặn chỉ có...
Xuân Diệu nói chưa hết câu, nhà báo Chính Yên chen ngay:
- Chỉ có nước mắt à?
Xuân Diệu lắc lắc đầu, mớ tóc xoăn rung rung theo:
- Không, muốn mặn chỉ có muối thôi.

Nói xong, mọi người tưởng thi sĩ sẽ đọc một bài thơ nào đó về muối? Nhưng thật bất ngờ, Xuân Diệu từ từ mở ba lô lấy ra một gói nhỏ chừng mấy lạng muối. Mọi người cảm động thốt lên: “Ôi, thật vô cùng quý giá, muối quý hơn vàng, bạc...”.
Thì ra, trong hành trang của thi sĩ Xuân Diệu không chỉ có tài liệu, bản thảo thơ ca mà còn có cả... muối nữa.

LÊ HỒNG BẢO UYÊN