Quan tâm rèn luyện hành vi đạo đức cho giới trẻ

Giới trẻ là lực lượng đông đảo trong xã hội, là mầm xanh, trụ cột của đất nước trong tương lai. Quan tâm, tu dưỡng, giáo dục, rèn luyện tốt thế hệ trẻ thì đất nước sẽ có động lực lớn cho những bước phát triển xa và vững chắc hơn. Ngược lại, bất kỳ sự lơ là, thiếu quan tâm, thậm chí cả những phương hướng, cách thức giáo dục, tu dưỡng không phù hợp đều sẽ để lại những hậu quả cho xã hội, cho đất nước về sau.

Trong đánh giá, nhìn nhận đạo đức, phẩm chất của mỗi con người, chúng ta phải nhìn chính vào những hành động, việc làm cụ thể của họ. Cũng như cái đích cuối cùng trong giáo dục, bồi dưỡng và hoàn thiện đạo đức, nhân cách con người là giúp họ có những ứng xử đúng đắn, chuẩn mực với hoạt động thực tiễn, cụ thể hơn là biết “ứng nhân, xử thế”; giải quyết tốt mối quan hệ, trách nhiệm với gia đình, cộng đồng và xã hội. Chúng ta không chỉ tích cực giáo dục, bồi dưỡng ý thức, đạo đức cho giới trẻ mà quan trọng hơn hiện nay là phải tăng cường rèn luyện hành vi đạo đức cho họ.

Lứa tuổi thanh, thiếu niên đạo đức, nhân cách mới đang trong quá trình hình thành, chưa hoàn thiện. Họ còn thiếu kinh nghiệm, vốn sống, nhân cách, đạo đức chịu tác động lớn từ môi trường, cha mẹ, nhà trường và xã hội. Những cử chỉ, hành động, việc làm của người lớn, cha mẹ, thầy cô... đều là những yếu tố ảnh hưởng lớn tới nhân cách, đạo đức của họ sau này. Rèn luyện hành vi đạo đức cho giới trẻ hiện nay là việc làm cần thiết mang tính cấp bách, để xã hội thực sự có được một nguồn động lực to lớn, những con người “vừa hồng, vừa chuyên” đảm nhiệm trọng trách xây dựng đất nước to đẹp hơn. Để góp phần làm tốt công tác giáo dục, rèn luyện hành vi đạo đức cho giới trẻ hiện nay, cần chú trọng làm tốt một số nội dung sau:

Thứ nhất, xác lập việc rèn luyện hành vi đạo đức cho giới trẻ trở thành một hệ thống, mang tính chiến lược. Ngay từ trong gia đình - nơi hình thành nhân cách đầu tiên của mỗi người, các bậc cha mẹ cần đặc biệt quan tâm, chú trọng tới việc rèn luyện hành vi, đạo đức cho con cái mình. Hãy hướng dẫn, chỉ bảo con mình một cách cụ thể những việc gì nên làm, những hành động cao đẹp để họ định hình, xác lập được hành vi đạo đức trên thực tế. Tiếp đó, trong hệ thống giáo dục nhà trường cần tăng cường tính thực tiễn, thiết thực trong giáo dục đạo đức, nhân cách cho giới trẻ bằng các hoạt động thực tiễn, chú trọng hơn nữa việc rèn luyện phẩm chất đạo đức cho học sinh. Cùng với đó, xã hội cũng cần có sự “chung tay, góp sức” trong việc rèn luyện hành vi đạo đức cho giới trẻ thông qua các hoạt động như: phong trào tình nguyện, ủng hộ, giúp đỡ người nghèo… Chính từ những hoạt động thiết thực đó, mỗi bạn trẻ sẽ thấm nhuần được tinh thần nhân văn, nhân ái, sự chia sẻ, đùm bọc, thấy được trách nhiệm với cộng đồng.
Thứ hai, phát huy tốt vai trò của cộng đồng xã hội, các tổ chức, các lực lượng trong việc rèn luyện hành vi đạo đức cho giới trẻ. Vai trò, trách nhiệm của xã hội được thể hiện trong việc tạo mọi điều kiện, cơ hội rèn luyện cho giới trẻ, tạo thuận lợi kết hợp với yêu cầu cao trong hành vi, thói quen đạo đức cho thanh, thiếu niên. Thực tế hiện nay, có một tình trạng rất đáng phê phán, đó là nhiều khi thấy những hành vi đạo đức sai trái, thiếu lành mạnh của giới trẻ nhưng không ai có thái độ, động tác nhắc nhở lên án… Thậm chí, coi đó là hành động bình thường, tỏ ra thờ ơ, thiếu trách nhiệm với thế hệ tương lai. Do đó, bên cạnh việc tạo điều kiện, phải làm tốt công tác giám sát, kiểm tra, uốn nắn, kịp thời chấn chỉnh các hành vi đạo đức sai trái, lạc hậu của giới trẻ để họ sửa chữa..

Thứ ba, tổ chức Đoàn cần “đột phá” trong rèn luyện hành vi đạo đức chuẩn mực cho thanh niên. Với thế hệ trẻ, tổ chức đoàn chính là trường học xã hội chủ nghĩa để họ học tập, rèn luyện tu dưỡng trở thành những đoàn viên, thanh niên ưu tú, những công dân tốt của xã hội. Do đó, Đoàn cần hướng mọi hoạt động của mình vào việc rèn luyện hành vi đạo đức cho giới trẻ. Thông qua các phong trào xung kích, hoạt động tình nguyện... Đoàn phải lôi kéo, cuốn hút được giới trẻ tham gia vào các hoạt động xã hội thiết thực với tinh thần "đâu cần thanh niên có, đâu khó có thanh niên", làm sống lại khí thế hào hùng, trái tim nhiệt huyết vốn có trong giới trẻ để giúp đỡ nhân dân các vùng khó khăn, cưu mang những cảnh đời, số phận éo le... Bằng những việc làm đó, mỗi bạn trẻ sẽ thấy được mình cần phải làm gì và cố gắng ra sao để xứng đáng với những gì mà thế hệ đi trước dành cho, với sự trông đợi, kỳ vọng của xã hội.

Thứ tư, Tạo môi trường thuận lợi và phát huy tốt vai trò chủ thể trong tự giác rèn luyện hành vi đạo đức. Để có được môi trường hoàn toàn thuận lợi cho giới trẻ rèn luyện, đòi hỏi phải có sự quan tâm, tạo điều kiện của toàn xã hội, mọi cơ quan, tổ chức… Chỉ khi nào xã hội nhận thấy rằng, mình cần phải có trách nhiệm với thế hệ tương lai, cần tạo cho trẻ một môi trường và những điều kiện tốt để rèn luyện phẩm chất, đạo đức, hình thành nhân cách. Đồng thời, cần phải biết phát huy tốt tính tích cực, tự giác của bản thân mỗi bạn trẻ trong rèn luyện hành vi, chuẩn mực đạo đức cho mình.

Để thực hiện tốt mục tiêu rèn luyện hành vi đạo đức cho giới trẻ cần phải có sự quan tâm, góp sức của cả xã hội, trong đó, việc phát huy nhân tố chủ quan của giới trẻ là giải pháp có tính quyết định.

PHẠM XUÂN THÔNG