Nhạc sĩ của chị em

Nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý sinh ngày 5-3-1925 ở xóm chợ Tràng Thi, TP Vinh, Nghệ An, nhưng quê gốc ở xã Phú Cường, huyện Kim Anh, tỉnh Vĩnh Phúc. Đọc ngày sinh của ông, ta thấy ông sinh trước ngày 8-3 ba ngày, có phải thế mà thêm một lý do ông viết nhiều, viết hay về phụ nữ, về "chị em" đậm đà tâm huyết đến thế chăng?

Trong một lần gặp gỡ giao lưu với thính giả Hưng Yên  dịp đầu xuân 1998, nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý nói: "Người ta bảo tôi là nhạc sĩ của chị em". Thật vậy, có đến quá nửa những bài hát của ông viết về đề tài phụ nữ, không chỉ ca ngợi phụ nữ trong nước mà cả phụ nữ nước ngoài như bài "Tiếng hát Dôi-a" ca ngợi về người nữ anh hùng Liên Xô (cũ). Còn ở trong nước thì chỉ nghe, đọc tên các bài hát của ông sáng tác cũng đủ cơ sở để nói rằng ông viết nhiều về "chị em" rồi như các bài: "Mẹ yêu con", "Tiễn anh lên đường", "Em đi làm tín  dụng", "Bài ca cô nuôi dạy trẻ', "Nữ du kích Hoàng Ngân", "Tấm áo mẹ vá năm xưa", "Bài ca người phụ nữ Việt Nam", "Người đi xây hồ Kẻ Gỗ", "Bài ca năm tấn". Từ năm 1961-1967, ông về thâm nhập thực tế ở Hưng Yên. Trong 7 năm ấy, ông viết nhiều ca khúc về chị, về mẹ, về em. Sau đó, ông lại trở về Hà Nội làm việc ở Hội Nhạc sĩ Việt Nam. Năm 1975, ông vào công tác tại Viện Nghiên cứu âm nhạc (cơ sở II) ở TP Hồ Chí Minh. Tại đây, ông lại có điều kiện đến với các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long để sáng tác. Sau 5 năm đi thực tế, tìm hiểu phong trào Đồng Khởi 1968 của phụ nữ Bến Tre, ông đã viết thành công bài hát "Dáng đứng Bến Tre" giàu chất dân ca Nam Bộ, ngợi ca truyền thống bất khuất kiên cường của phụ nữ Bến Tre nói riêng và phụ nữ miền Nam nói chung trong thời kỳ chống Mỹ.

Nhạc của Nguyễn Văn Tý mượt mà, trữ tình, đậm màu sắc dân ca, mang bản sắc dân tộc rõ nét. Nguyễn Văn Tý là nhạc sĩ đầu tiên nhận giải thưởng của Hội Văn nghệ Việt Nam 1951-1952 về âm nhạc với bài hát "Vượt trùng dương" ca ngợi Đảng Cộng sản Việt Nam, vượt sóng gió làm Cách mạng Tháng Tám thành công.

Năm 2000, ông vinh dự được nhận giải thưởng Hồ Chí Minh đợt hai về văn học nghệ thuật.

LÊ HỒNG BẢO UYÊN(st)