Nhà thơ Vũ Đức Dật - rượu với sông Thương

Thời xưa ở Trung Quốc có Lý Bạch uống say rượu rồi ngã xuống hồ. Ở nước ta, thế kỷ trước có cụ Tản Đà uống nhiều rượu mà thơ vẫn hay. Các bậc thi sĩ, tiên sinh xưa kia đi đâu cũng có "bầu rượu, túi thơ".

Ở Hải Dương, tôi có hai bạn thơ: Vũ Đức Dật và Nguyễn Siêu Việt, cùng công tác ở Sở Văn hóa thông tin Hải Hưng (cũ). Thời bao cấp, nhà thơ Vũ Đức Dật từng bán cả tem phiếu thực phẩm để mua rượu uống. Với ông, chả có gì quý bằng rượu, rượu trên hết. Dự tiệc tùng mâm cao cỗ đầy, dù có rất nhiều loại bia cao cấp nhưng không có rượu, ông cũng cho là vô vị. Ông có bài thơ hay về rượu, nếu không phải là người nghiện rượu thì sao viết nổi:

"Câu thơ tôi viết nghiêng đêm/Em như chén rượu nâng lên lệch ngày/Thương ai chưa một lần say/Để nhìn nước chảy mây bay trăng tà/Để nghe trọn một tiếng gà/Ai tri âm, biết ai là tri âm".

Một lần lĩnh nhuận bút bài thơ "Nay mình uống rượu sông Thương" được hai chục nghìn, nhà thơ rủ ông Nguyễn Siêu Việt ra quán uống rượu ở đầu phố Quang Trung (TP Hải Dương). Hai ông lai rai từ 11 giờ đến 1 rưỡi chiều. Ông Dật đi không vững, còn ông Việt lảo đảo về cơ quan. Nhìn hai ông đi vào cổng cơ quan, mấy anh em cùng phòng cười đứt cả ruột. Hôm sau, hai ông được ai đó trong cơ quan đặt cho cái tên rất là… rượu. Vũ Đức Dật thành Vũ Đức Rượu, Nguyễn Siêu Việt thành Nguyễn Siêu Vẹo là thế!

Đôi bạn ấy hơn kém nhau chỉ vài ba tuổi, mà rất chí cốt: chỉ vì hai ông đều "ba cùng": cùng cơ quan, cùng làm thơ, cùng thích uống rượu.

Nhà thơ Vũ Đức Dật (sinh năm 1942, tại xã Cao Đức, huyện Gia Lương, Bắc Ninh) tốt nghiệp khoa ngữ văn Trường Đại học Tổng hợp (Hà Nội) 1966. Ông về làm phóng viên Thông tấn xã Việt Nam thường trú ở Hải Hưng, sau đó chuyển sang công tác ở Sở Văn hóa thông tin.

Vài tháng sau khi ông mất (tháng 10-1992), nhà thơ Văn Anh và một số bạn bè trong Hội Văn học nghệ thuật Hải Hưng và Sở Văn hóa thông tin Hải Hưng đã sưu tầm, tập hợp các bài thơ của ông in trên các báo, tạp chí, xuất bản tập thơ "Chim hót lời yêu" gồm trên 40 bài thơ. Tập thơ đã được giải C tác phẩm văn học nghệ thuật 1993 của Ủy ban Trung ương Hội Liên hiệp văn học nghệ thuật Việt Nam.

Bài thơ "Nay mình uống nước sông Thương" cũng có tập thơ của ông và được in một lần nữa trong tuyển tập thơ hay của Nhà xuất bản Hội Nhà văn Việt Nam, bài thơ có đoạn:

"Có một lần anh khát cháy thịt da/Khát như thể chưa bao giờ khát vậy/Anh tìm, anh tìm em chẳng thấy/Đành vục uống nước sông Thương uống cạn sóng".

Bài thơ gồm 9 đoạn 36 câu, đấy là món nợ ông trả quê hương.

Bình sinh đời thường của Vũ Đức Dật là uống rượu, còn ngòi bút thơ của ông cũng "uống" nước sông Thương quê nhà mà có thơ hay.

LÊ HỒNG BẢO UYÊN