Để nâng cao chất lượng quy hoạch phát triển đô thị

Điển hình như đồ án nâng cấp thị xã Hải Dương lên thành phố rồi lên đô thị loại 2; nâng cấp thị trấn Sao Đỏ lên đô thị loại 4 để xây dựng thị xã Chí Linh; quy hoạch chung nâng cấp huyện Kinh Môn thành thị xã; quy hoạch chung 13 trong tổng số 15 thị trấn trên địa bàn; quy hoạch chi tiết một số phường của TP Hải Dương, thị xã Chí Linh... Trong số đó, đồ án quy hoạch xây dựng thị xã Kinh Môn có bước đột phá lớn về hệ thống giao thông, phá thế của một huyện đảo, kết nối đa chiều với các quốc lộ 5, 18 và 37, đáp ứng về hạ tầng xã hội. Đồ án quy hoạch xây dựng phường Tứ Minh (TP Hải Dương) đã xử lý uyển chuyển trong kết nối không gian giữa các khu công nghiệp, khu đô thị mới với những ngôi làng, hài hòa với cảnh quan. Đồng thời, còn hàng chục đồ án quy hoạch cho các xã xây dựng nông thôn mới được nghiên cứu và thực hiện công phu nhằm tạo ra những vùng nông thôn phát triển bền vững…

Để có những đồ án quy hoạch chất lượng nói trên thì yếu tố quan trọng nhất là nhà tư vấn phải có năng lực, có kinh nghiệm. Trong quá trình lập đồ án phải đánh giá tiềm năng, thế mạnh cả khu đô thị; vận dụng được điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội, dân sinh để định hướng phát triển. Quy hoạch phải bảo đảm mối quan hệ vùng, phối hợp tốt với các ngành quản lý và người dân sinh sống trong khu đô thị; quan tâm tới lợi ích cộng đồng, bảo đảm có các công trình công cộng hợp lý, đáp ứng cơ sở hạ tầng thiết yếu như giao thông, điện, nước sạch, viễn thông, y tế, văn hóa, giáo dục, thể thao, thương mại, công viên...

Ngoài các yếu tố trên thì lựa chọn chủ đầu tư là điều hết sức quan trọng. Nếu chủ đầu tư quy hoạch đô thị vì lợi ích cộng đồng, chọn lựa được nhà tư vấn có năng lực, có điều kiện về tài chính thì đồ án quy hoạch được thực hiện chất lượng hơn, đô thị đẹp, kiến trúc hợp lý, thẩm mỹ, không gian sống đẹp và bền vững. Còn nếu chủ đầu tư thiên về lợi ích kinh tế trước mắt, can thiệp vào nhiều tiêu chí đô thị để đạt mục tiêu về lợi nhuận, như quy hoạch tỷ lệ đất ở cao, có nhiều nhà chia lô, đất dành cho công trình công cộng ít... thì quy hoạch bị vụn, thiếu công trình thiết yếu như công viên cây xanh, giao thông tĩnh, công trình văn hóa, xử lý nước thải... Hậu quả để lại là đô thị thiếu tính bền vững, không hấp dẫn, phát triển chệch choạc hoặc rất chậm phát triển.

Một nhân tố khác quan trọng nữa tác động đến chất lượng quy hoạch đô thị là Hội đồng thẩm định. Để thẩm định đồ án quy hoạch xây dựng đô thị, cơ quan hoặc Hội đồng thẩm định phải "cầm cân nẩy mực", có trách nhiệm trong việc rà soát tổng thể, các góc độ về cảnh quan môi trường, các công trình phúc lợi công cộng, chỉ tiêu kinh tế, kỹ thuật của đồ án. Ngoài ra, trong quy hoạch đô thị, lấy ý kiến cộng đồng dân cư là yếu tố không thể bỏ qua, bởi họ là người bị tác động trực tiếp của việc quy hoạch. Nhiều người dân thường tham gia rất sâu sắc, có những thông tin quý giá cho việc xây dựng cơ sở hạ tầng hợp lý. Cộng đồng còn là người giám sát thực hiện đồ án quy hoạch.

Nếu các yếu tố trên được xử lý hài hòa mới hy vọng có đồ án quy hoạch chất lượng, bảo đảm hài hòa lợi ích của cộng đồng dân cư, nhà đầu tư và của cả xã hội.

TUẤN TRẦN(TP Hải Dương)