Nhân việc xử phạt hành khách hút thuốc lá trên máy bay

Quyết định đúng đắn trên được nhiều người đánh giá cao do thực hiện nghiêm Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá (PCTHTL). Luật này có hiệu lực từ ngày 1-5-2013, với mục đích rất nhân văn, hạn chế nhu cầu sử dụng thuốc lá, phòng chống tác hại của thuốc lá. Điều 11 của luật quy định cấm hút thuốc lá hoàn toàn trong phạm vi khuôn viên các cơ sở y tế, giáo dục, cơ sở chăm sóc, nuôi dưỡng, vui chơi giải trí của trẻ em... Ngồi trong máy bay mà hút thuốc lá, làm ô nhiễm bầu không khí hạn hẹp, các hành khách khác đều phải hít thụ động khói thuốc, bị phạt nặng là đúng. Việc này thậm chí còn uy hiếp an toàn bay.

Hút thuốc lá là một thói quen không hay, nhưng lại là nhu cầu của nhiều người, chưa thể bỏ được. Hiện cả nước có 17 doanh nghiệp sản xuất thuốc lá điếu, diện tích trồng cây thuốc lá lên tới 16.000 ha. Có khoảng 20.000 lao động trong ngành công nghiệp thuốc lá và gần 220.000 lao động sản xuất nguyên liệu. Tổng sản lượng thuốc lá tăng nhanh hằng năm (năm 2000 sản lượng 2,7 tỷ bao, đến năm 2010 đã lên 5,2 tỷ). Giá thuốc lá Việt Nam rẻ nhất so với nhiều nước (giá trung bình một bao ở ta chỉ bằng 25% ở Malaysia, 20% ở Trung Quốc). Giá rẻ, chỗ nào cũng bày bán, nên giàu hay nghèo, người lớn hay trẻ em, ai cũng có thể tiếp cận được với thuốc lá. Có người nghĩ đơn giản: nếu không sản xuất, lấy đâu ra thuốc bán? Không phải thế. Thuốc lá đang là một nhu cầu tiêu dùng, cấm hàng nội thì hàng ngoại tràn vào, phức tạp và tổn hại vô cùng. Việc sản xuất, kinh doanh thuốc lá là theo luật pháp của Nhà nước và có đóng góp vào ngân sách nhà nước.

Luật PCTHTL có quy định rõ một số biện pháp mang tính nguyên tắc để kiểm soát hoạt động kinh doanh thuốc lá, trong đó có nhóm biện pháp hướng tới giảm một cách chủ động về nguồn cung cấp thuốc lá, nhu cầu sử dụng thuốc lá. Tuy Nhà nước ta đã có nhiều nghị định, nay lại có luật hẳn hoi, nhưng nhìn chung vi phạm vẫn tràn lan, cứ như không có luật. Ở các khuôn viên bệnh viện, ở ngay nhiều công sở vẫn còn rất nhiều người thoải mái phì phèo điếu thuốc trên môi. Điều 25 của Luật PCTHTL quy định các cơ sở bán thuốc phải có giấy phép, nhưng đã có ai xin phép? Phải treo biển không bán cho người dưới 18 tuổi nhưng chẳng hề có biển và đứa trẻ trên dưới 10 tuổi vào mua cũng vô tư bán. Điểm bán thuốc lá không trưng bày quá một bao, nhưng người ta xếp đầy tủ kính, chẳng sao! Đội ngũ quản lý thị trường thuốc lá là ai, xử phạt thế nào, không cụ thể. Cho nên thuốc lá hiện diện khắp nơi. Khói thuốc lá mịt mù ở nhiều chỗ. Và, người bị bệnh do hậu quả của việc hút thuốc lá thì mỗi ngày một tăng.

Nhà nước đã có nhiều nghị định (Nghị định 45, Nghị định 176...), nay lại có Luật PCTHTL, nhưng xem ra còn nhiều bất cập, từ văn bản soạn thảo đến việc tổ chức thực hiện. Đã đến lúc phải làm quyết liệt, từ sửa đổi, bổ sung luật, đến việc triển khai thực hiện đồng bộ, rộng khắp. Việc ngành hàng không vừa xử phạt 2 vị khách hút thuốc trên máy bay là một dấu hiệu tích cực, cần được nhân rộng.

NGUYỄN HỮU(TP Hải Dương)