Khi trẻ con già trước tuổi

Nhà trường và phụ huynh cần đưa ra những định hướng để giúp các em giữ được sự hồn nhiên theo đúng lứa tuổi

Những "ông cụ, bà cụ” non

Một lần, chị T.T.Q. ở xã Việt Hưng (Kim Thành) đang xem phim trên ti vi thì cô con gái 6 tuổi của chị nhận xét: "Ôi, diễn viên trong phim này xấu thế, ăn mặc chẳng ra gì cả! Con chẳng thấy hay gì cả, mẹ có thể chuyển sang kênh khác được không?". Mới đầu, khi thấy con đưa ra những nhận xét như vậy chị Q. và mọi người trong gia đình cảm thấy khá... vui vì cho rằng con lanh lợi, thông minh, sớm biết phân tích, nhận xét sự vật, sự việc xung quanh so với các bạn cùng trang lứa. Nhưng sau đó, khi thường xuyên thấy con có nhiều nhận xét già dặn, nhất là chê bai thì sự lo lắng dần thế chỗ cho niềm vui ban đầu của chị Q. Dường như sự hồn nhiên, vô tư của một đứa bé 6 tuổi đã biến mất, thay vào đó là những suy nghĩ, nhận xét của một “bà cụ” non. Đã thế con chị Q. còn nằng nặc đòi đi uốn tóc xoăn, nhuộm vàng vì cho rằng nhiều bạn cũng làm như vậy, phải làm thế mới xinh đẹp và được nhiều bạn quý mến. Mỗi lần cho con đi chơi, hay đi ăn cưới cùng gia đình, bé Ph., con chị mất rất nhiều thời gian lựa chọn váy áo, giày dép, túi xách đi kèm rồi bắt mẹ phải trang điểm bằng được mới chịu. Khi không được theo ý muốn, bé  lại hờn dỗi, khóc ngằn ngặt. Thương con, chị Q. cũng đành tặc lưỡi chiều theo ý bé Ph.  

Một giáo viên tiểu học ở phường Bình Hàn (TP Hải Dương) từng chia sẻ: "Ở bậc tiểu học, tình trạng trẻ bị bạn bè trêu đùa, gán ghép đôi với nhau không hiếm. Sẽ không có gì đáng nói nếu như đó chỉ là sự quý mến bạn bè thông thường. Điều đáng lưu tâm là nhiều học sinh còn có những hành động ôm, nắm tay rất thân mật với bạn khác giới”. Chị đã nghe được những câu chuyện như bạn A. "yêu" bạn B. vì bạn B. xinh xắn, ngoan ngoãn hay bạn này "hứa hẹn" sẽ cưới bạn kia khi lớn lên... Trong giờ học, giờ ra chơi hay bất cứ hoạt động nào khác, có học sinh chỉ muốn ở bên cạnh bạn mà mình "thích". Thậm chí, cô giáo này còn chia sẻ thêm chuyện dở khóc dở cười về trường hợp có hai học sinh quý mến nhau, khi giáo viên muốn đổi chỗ ngồi thì nhất quyết không chịu vì không muốn... xa bạn.

Giữ sự hồn nhiên cho trẻ

Từng có nhiều năm công tác trong ngành giáo dục, cô Nguyễn Thị Hà, Hiệu trưởng Trường Mầm non Hiệp An (Kinh Môn) cho rằng nếu so với hơn chục năm về trước thì hiện nay trẻ em ngày càng có xu hướng bị "già" hơn so với lứa tuổi. Sở dĩ có hiện tượng này là do sự tác động từ nhiều phía, nhiều yếu tố, nhất là từ gia đình và xã hội. Trẻ em như tờ giấy trắng, các em thường bắt chước những câu nói, hành động mà mình nghe thấy, nhìn thấy. Nhiều trẻ mới chỉ 2-3 tuổi nhưng đã biết sử dụng điện thoại thông minh, máy tính bảng. Những hình ảnh, video clip mà các em xem được trên mạng có thể tác động đến suy nghĩ và hành động. Vì thế nếu như không được kiểm soát thì những hình ảnh, thông tin không lành mạnh có thể gây ra những hệ lụy sau này.

Một số người thường hay lợi dụng sự thơ ngây, thuần khiết, vô tư của trẻ để đùa cợt, bày cho trẻ nói những từ ngữ của người lớn. Khi nói những từ ngữ đó, nhiều khi trẻ lại được người lớn cười đùa, cổ vũ nên cảm thấy thích thú. Việc này nếu kéo dài sẽ khiến ngôn ngữ của trẻ phát triển lệch lạc. Những câu hỏi tưởng chừng vô hại của người thân trong gia đình như: "Ở lớp con yêu (thích) bạn nào?" hay "Có bạn nào yêu (thích) con không?" sẽ vô tình gieo vào đầu của trẻ những suy nghĩ của người lớn. Những hành động không giữ ý tứ của bố mẹ như ôm ấp, nắm tay nhau khi có mặt trẻ cũng sẽ khiến trẻ học theo làm tương tự với những bạn ở lớp học. Khi học sinh có những hành động này, giáo viên nên nhẹ nhàng phân tích đó là tình cảm bạn bè thông thường, đồng thời cũng nên trao đổi với phụ huynh để nắm bắt tâm lý trẻ, từ đó có những điều chỉnh giữ được sự hồn nhiên theo đúng lứa tuổi. Phụ huynh cũng không nên đáp ứng tất cả những yêu cầu, đòi hỏi của con.

Khi thấy trẻ có biểu hiện già trước tuổi, cha mẹ và giáo viên nên định hướng để trẻ hiểu rằng điều đó không phù hợp. Nên khuyến khích trẻ tìm hiểu và khám phá thế giới xung quanh, tạo điều kiện cho trẻ tham gia các hoạt động bổ ích với các bạn đồng trang lứa.

HUYỀN TRANG