Chuyên gia hàng đầu của ngành y học thần kinh Việt Nam

Dù công việc rất bận rộn nhưng PGS.TS Đồng Văn Hệ vẫn dành thời gian nghiên cứu, viết sách

Vượt khó thành tài

PGS.TS Đồng Văn Hệ sinh năm 1966, ở xã Liên Hòa (Kim Thành). Tuổi thơ của ông bị ám ảnh khi phải chứng kiến người mẹ chiến đấu với căn bệnh phổi mạn tính, những cơn ho ra máu, ngược xuôi khắp các bệnh viện để chạy chữa trong khi cái nghèo cứ dai dẳng đeo bám gia đình. Mong muốn chữa khỏi bệnh cho mẹ đã giúp cậu bé Hệ nhen lên ước mơ khoác trên mình chiếc áo blouse trắng. Cậu dành toàn tâm, toàn sức chăm chỉ học hành, miệt mài ôn thi và cuối cùng đã đỗ vào Trường Đại học Y Hà Nội, sau đó theo học tại Phân hiệu Đại học Y Hải Phòng (cơ sở 2 của Đại học Y Hà Nội, nay là Trường Đại học Y dược Hải Phòng). Cậu chắt chiu từng đồng bố mẹ gửi cho, có những khi nhịn đói để dành tiền mua sách vở, tài liệu. Có năm vào dịp Tết, cậu còn lóc cóc đạp xe chở lồng gà từ quê xuống tận Hải Phòng để bán cho được giá dù trong thâm tâm chỉ sợ gặp bạn bè trêu chọc.

Năm 1989, bước vào năm học thứ 5 cũng là lúc cậu chuẩn bị bước vào kỳ thi bác sĩ nội trú của Đại học Y Hà Nội, một khát khao của nhiều sinh viên y khoa, bởi họ sẽ được các giáo sư, tiến sĩ, bác sĩ hàng đầu các chuyên ngành trực tiếp giảng dạy "cầm tay chỉ việc". Thời đó, nguồn tài liệu tham khảo không có nhiều. May mắn thay, cậu đã được một người bạn tốt bụng cho mượn tài liệu để thức thâu đêm suốt sáng miệt mài ghi chép lại. Sau thời gian dốc sức ôn thi, chàng trai Đồng Văn Hệ đỗ thủ khoa (khóa 1989-1993) và trở thành cái tên được nhiều giảng viên nhà trường nhắc đến như một tấm gương sáng cho các thế hệ sinh viên noi theo.

Tốt nghiệp, cậu được Trường Đại học Y Hà Nội cử sang Pháp học một năm, sau đó trở về công tác tại Khoa Ngoại thần kinh, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, đồng thời là giảng viên Trường Đại học Y Hà Nội.

Đam mê phẫu thuật

Phẫu thuật thần kinh là một trong những chuyên khoa khó và phức tạp nhất vì những can thiệp về thần kinh sọ não đòi hỏi sự chính xác rất cao. Để đảm đương được công việc này, bác sĩ Hệ được cử đi học tập ở nhiều nơi trên thế giới và mang những kiến thức chuyên môn về nước áp dụng đạt kết quả khả quan. Đó là kỹ thuật mổ nội soi qua lỗ tự nhiên của cơ thể, giúp ca phẫu thuật nhẹ nhàng, không đau, không để lại sẹo, giảm nguy cơ bị nhiễm trùng biến chứng sau mổ, rút ngắn thời gian nằm viện, tiết kiệm chi phí điều trị.

Với PGS.TS Đồng Văn Hệ, máy móc dù có hiện đại đến đâu mà con người không có khả năng cũng coi như bỏ phí. Từng được đi nhiều nơi, quen biết nhiều đồng nghiệp trên thế giới nên ông thường mời họ cùng tham gia những ca phẫu thuật khó. Những cuộc phẫu thuật với sự tham gia của các bác sĩ nước ngoài được truyền trực tiếp ra ngoài phòng mổ để nhiều y, bác sĩ khác học hỏi. Trong nhiều cuộc phẫu thuật như vậy, ông ấn tượng nhất với cuộc phẫu thuật cho một cháu bé nhập viện ngày 3.6.2017 bị phình động mạch cảnh trong với kích thước tới 10 x 12 cm trong khi hơn 1,5 cm đã là lớn, hơn 2,5 cm là khổng lồ. Đây là một trường hợp hiếm gặp trong y học. Để cứu cháu bé, ông đã mời GS Kasumi Takizawa, Giám đốc Trung tâm Ngoại thần kinh Bệnh viện Red Cross Asakikawa (Nhật Bản), chuyên gia hàng đầu về phẫu thuật mạch máu thần kinh sang phẫu thuật. Ngày 8.6.2017, ê kíp mổ gồm 6 người do PGS.TS Đồng Văn Hệ và GS Kasumi Takizawa trực tiếp tiến hành. Ca phẫu thuật phức tạp kéo dài hơn 12 giờ cuối cùng đã thành công. Sau mổ, sức khỏe bệnh nhân tiến triển tốt.

Không chỉ mời các bác sĩ nước ngoài tới Việt Nam mổ trình diễn, PGS.TS Đồng Văn Hệ còn thường xuyên đến nhiều địa phương để trao đổi kinh nghiệm với đội ngũ y, bác sĩ tuyến tỉnh. Ông từng nhiều lần trở về quê hương Hải Dương để trao đổi, truyền đạt lại kinh nghiệm cho các đồng nghiệp. Hằng tuần, thường vẫn có những cuộc điện thoại trao đổi chuyên môn giữa ông và lãnh đạo bệnh viện ở tỉnh nhà. Ông còn tận tình hướng dẫn cho nhiều nghiên cứu sinh người Hải Dương. Khi biết bệnh nhân nào đó là người Hải Dương, ông thường dành sự quan tâm đặc biệt và hỏi thăm tình hình ở quê hương.

Hơn 20 năm là bác sĩ phẫu thuật, mỗi năm thực hiện 300-400 ca phức tạp, cuộc phẫu thuật kéo dài nhất mà ông từng tham gia mất tới 21 tiếng đồng hồ. Thế nhưng trong suốt thời gian phẫu thuật chưa bao giờ ông cảm thấy mệt mỏi hay áp lực. Với ông phẫu thuật không chỉ đơn thuần là công việc mà đã trở thành đam mê.

Vừa tham gia phẫu thuật vừa giữ vai trò lãnh đạo, công việc của ông bận rộn tối ngày thế nhưng khi trở về nhà, ông lại dành rất nhiều thời gian cho việc nghiên cứu, viết sách. Với vốn ngoại ngữ sẵn có, ông tìm hiểu các tài liệu nước ngoài rồi chắt lọc, tìm tòi, cộng với kinh nghiệm của bản thân viết thành những cuốn sách chuyên môn, trở thành tài liệu y khoa hết sức quý báu.

HUYỀN TRANG