Tình yêu vẫn thắm một màu hoa

Nhà thơ, với trạng thái cảm xúc như sóng từ của một dạng ăng-ten đặc biệt, họ dễ đau đáu và rung cảm trước thời gian, nên thường "không có tuổi". Chính sự hồn nhiên, yêu đời đến da diết và đắm say ấy đã làm nên nhiều thi phẩm kiệt tác khiến lòng người mê đắm. Tín hiệu thời gian qua sắc thái đất trời, tạo vật ánh lên như một nỗi niềm chứa chan, tha thiết. Màu hoa gạo tháng ba đỏ đến nhói lòng khiến cho nhà thơ Đặng Bá Tiến giật mình thảng thốt để rồi ngân lên một bài thơ lục bát thật dễ thương. Tháng ba hoa gạo là bài thơ mang cảm thức thời gian đến khắc khoải và cũng chính là lòng yêu đời mãnh liệt của thi nhân.

Trong khổ thơ đầu, tác giả khắc họa hình ảnh tháng ba và màu hoa gạo trong phép tương quan so sánh thật thi vị: "Tháng ba như thể dậy thì". Đó là tháng chuyển giao từ xuân sang hạ; từ non tơ, mơn mởn sang một chút nắng nôi của cánh hạ nồng nàn. Nhưng cái tính chất "dậy thì" hẳn phải giàu liên tưởng lắm nhà thơ mới có thể phát hiện được. Không để người đọc chờ đợi thêm về sự so sánh hơi khác thường này, Đặng Bá Tiến đã thắp lên cái màu hoa "đỏ chói hồn" ngay ở câu thơ thứ hai thật ấn tượng: "lửa hoa gạo đỏ cả khi tối trời". Phép hoán dụ kết hợp với thủ pháp nghệ thuật tương phản làm nổi bật hình tượng hoa gạo cháy đỏ ngay cả khi trời đang chuyển dần về tối. Đó là màu của lửa sáng, của sức nóng nồng nàn và mãnh liệt, thế là "dậy thì" quá còn gì! Liên tưởng tiếp nối liên tưởng, so sánh chồng lên so sánh, gam màu đỏ của hoa gạo tháng ba một lần nữa thiết tha và nồng cháy qua làn môi thắm đỏ của nụ hôn tình yêu dâng hiến, đắm say:
Cánh hoa như thể làn môi

Muốn dâng tất cả cho người nụ hôn

Giọng thơ đắm say, nhịp thơ hớn hở, hình tượng thơ rực rỡ ở khổ thơ đầu đã khiến tâm hồn người đọc nao nao một niềm mơ tưởng. Đang nồng nàn, tha thiết thế, giọng thơ ở khổ thứ hai bất chợt chuyển sang trầm lắng, suy tư và man mác một nỗi niềm cô đơn. Con người ta hay buồn, hay cô đơn và hoài vọng khi nhận ra xung quanh một thế giới tràn đầy sức sống mà mình đã bước qua bên kia cái dốc cuộc đời. Điều đó âu cũng là lẽ tự nhiên và nhân bản. Nhà thơ Đặng Bá Tiến, trước màu hoa gạo "dậy thì" cũng đã tự mình "cầm hạt cô đơn" đi ươm vào lòng thế nhân một niềm mơ ước thiết tha, một khát khao nồng cháy "trong những ngón tay mềm" hay "ánh mắt sau rèm mi ai" yêu dấu. Bốn câu thơ của khổ thơ thứ hai nhờ đó hiện lên đẹp lung linh như một bản tình ca tràn đầy ước vọng, tin yêu về một lẽ sống hiện sinh vĩnh cửu ở đời:

Tháng ba cầm hạt cô đơn
ta đi tìm chỗ để ươm nỗi niềm
ươm trong những ngón tay mềm
ươm vào ánh mắt sau rèm mi ai

Sự kiếm tìm, chờ đợi và khát vọng càng cháy bỏng bao nhiêu, con người ta dễ bẽ bàng, đau khổ bấy nhiêu khi nhận ra tất cả "chở theo yêu dấu ra ngoài nhân gian" mãi mãi. Ôi cái "hạt cô đơn" mới tội nghiệp làm sao! Nó là tiếng lòng thủ thỉ, là tiếng thở dài muôn thuở của kiếp sống nhân sinh giữa sự thế vô thường. Người thơ mãi đợi giữa mênh mang bến tình một hình bóng giai nhân, một con thuyền mắt biếc đang vời xa hun hút. Không gian tràn ngập màu mây trắng của tháng ba như tiếng thở dài xa xót:

Tháng ba mây trắng thở dài
chở theo yêu dấu ra ngoài nhân gian
ta ngồi đợi giữa mênh mang
con thuyền mắt biếc chèo sang bến tình

Tác giả chuyển mạch thơ sang nỗi niềm lắng đợi ngậm ngùi của tháng ba "thở dài" qua làn mây trắng giữa bầu trời cao rộng. Để làm nổi bật tứ thơ, Đặng Bá Tiến một lần nữa đưa hình tượng thơ hoa gạo tháng ba cháy đỏ "đậu xuống vai mình" để rồi cảm thán thốt lên như một tuyên ngôn về tình yêu, về khát vọng sống nồng nàn, cháy bỏng.

Tháng ba đậu xuống vai mình
bông hoa gạo nói lặng thinh bằng màu:
cây già nào biết bạc đầu
màu hoa vẫn thắm trong bao mắt người!

Nhà thơ mượn màu hoa gạo đỏ để neo thả trái tim tình yêu vào thời gian vĩnh cửu: "Cây già nào biết bạc đầu/Màu hoa vẫn thắm trong bao mắt người". Đó chính là vẻ đẹp triết lý ẩn trong sự đắm say, nồng cháy của một tâm hồn tha thiết với trần gian, với tình yêu lứa đôi muôn thuở.

LÊ THÀNH VĂN