Bệnh nghề nghiệp tấn công công nhân

Công nhân làm việc lâu năm dễ mắc phải nhiều chứng bệnh có yếu tố nghề nghiệp

Sau nhiều năm làm việc, nhiều công nhân mắc phải những căn bệnh mang tính đặc thù liên quan đến nghề nghiệp. Họ thường phải "chịu trận" một mình do sự thiếu quan tâm của chủ sử dụng lao động và những bất cập trong quy định của pháp luật.

Nhiều bệnh ngoài danh mục

Cuối năm 2017 vừa qua, công ty nơi chị Nguyễn Thị Huyên (phường Việt Hòa, TP Hải Dương) làm việc tổ chức khám bệnh định kỳ cho người lao động (NLĐ). Sau khi khám cho gần 1.000 công nhân, các bác sĩ Bệnh viện Đa khoa tỉnh thông báo có khoảng 100 người mắc căn bệnh u tuyến giáp. Một số người bị nghi ngờ u ác tính, thậm chí ở dạng ung thư. Phần lớn số công nhân bị bệnh đã gắn bó với công ty trong thời gian dài nên họ nghi ngờ mắc bệnh là do môi trường làm việc và tính chất công việc gây nên. Hoang mang về tình trạng sức khỏe, những công nhân này đã cùng nhau xin nghỉ làm, thuê xe lên bệnh viện tuyến trên khám lại. Theo chị Huyên, kết quả sau khi khám lại có 7 người được chẩn đoán ung thư và một số người phải tiến hành phẫu thuật. Chị Huyên may mắn hơn vì u lành tính, chỉ phải uống thuốc.

Sau hơn 10 năm làm nhân viên vi tính cho một công ty ở TPHải Dương, đến nay chị Phạm Thị Dung ở khu 1, phường Cẩm Thượng đã khá oải do bị một số bệnh hành hạ liên tục. Đầu tiên là căn bệnh thoái hóa đốt sống cổ cứ sau một thời gian điều trị lại tái phát. Rồi đến chứng rối loạn tiền đình khiến chị phải lên Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 điều trị cả tháng trời. Ban đầu chị Dung nghĩ do tuổi tác ngày càng cao nên sức khỏe yếu đi. Nhưng khi khám và hỏi đến yếu tố nghề nghiệp, các bác sĩ đều khuyên chị nên tích cực vận động và cố gắng hạn chế ngồi trước màn hình máy vi tính thì tình hình bệnh tật mới có thể cải thiện theo chiều hướng tích cực.

Theo quy định của Thông tư 15/2016/TT-BYT chỉ có 34 bệnh nghề nghiệp (BNN) được hưởng bảo hiểm xã hội, trong đó không có những bệnh như u tuyến giáp, thoái hóa xương khớp mà chị Huyên, chị Dung mắc phải. Mặc dù nghi ngờ mắc bệnh do yếu tố công việc nhưng họ không thể khẳng định điều đó vì chưa có cơ quan chức năng nào xác định mối liên hệ trên. Điều này phần nào gây khó khăn cho người bệnh khi điều trị và dễ bị tái phát nếu quay trở lại làm việc.

Còn nhiều bất cập

Viện Khoa học an toàn và Vệ sinh lao động (thuộc Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam) tổ chức khám sức khỏe, tư vấn bệnh nghề nghiệp miễn phí cho công nhân Công ty TNHH M&V Vina (TP Hải Dương)

Bị bệnh có yếu tố nghi ngờ do nghề nghiệp nhưng không ít công nhân vẫn phải chịu trận một mình. Theo chị Huyên, khi phát hiện số lượng lớn công nhân mắc bệnh u tuyến giáp, công ty nơi chị làm việc vẫn tỏ ra bình thường bởi theo quy định loại bệnh này không thuộc diện BNN. Họ không có bất kỳ hỗ trợ nào cho công nhân đi khám lại cũng như điều trị. Chị Huyên cho biết: "Tôi bị bệnh ở thể nhẹ nên chỉ mất hơn 2 triệu đồng. Nhiều người phải phẫu thuật hoặc điều trị ung thư thì tốn kém hơn rất nhiều. Họ chỉ được công đoàn và công ty tổ chức thăm hỏi như những trường hợp đau ốm bình thường trước đó". 

Chị Dung cũng tốn khá nhiều tiền và thời gian đi khám, chữa bệnh. Do bệnh tật nên cuộc sống của bản thân chị cũng như cả gia đình bị ảnh hưởng không nhỏ. Nhưng chị đành "sống chung với lũ" vì không thể chuyển sang nghề khác.

Ông Nguyễn Văn Hinh, Phó Giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh cho biết ở nước ta do nhiều yếu tố nên danh mục BNN mà NLĐ được bảo hiểm y tế chi trả còn khá hạn chế. Trên thế giới đã có những nước thống kê số lượng BNN gấp đôi, thậm chí là gấp 3 lần chúng ta. Danh mục BNN ít nhưng ngành y tế tỉnh ta vẫn chưa thể thực hiện hết các xét nghiệm về BNN cho NLĐ. Cả tỉnh chỉ có Trung tâm Y tế dự phòng đủ chức năng khám BNN. Đơn vị này chỉ làm theo sự trưng cầu của cơ quan chức năng hoặc khi doanh nghiệp ký hợp đồng. Trên thực tế, chủ sử dụng lao động thường không muốn khám BNN cho NLĐ. Việc thanh tra, kiểm tra của ngành lao động cũng còn hạn chế do lực lượng mỏng. Vì vậy, nhiều NLĐ mắc BNN trong danh mục cũng không được hưởng quyền lợi theo quy định.

Để NLĐ không bị thiệt thòi, chủ sử dụng lao động cần hợp tác tích cực với cơ quan chức năng tổ chức khám sức khỏe định kỳ, khám BNN cho NLĐ. Khi phát hiện công nhân mắc những bệnh liên quan đến công việc dù không phải là BNN cũng nên quan tâm về kinh phí chữa trị, điều kiện làm việc để họ yên tâm gắn bó với công việc. 

NGỌC THANH