Đứng bên thí sinh trong lần lựa chọn quan trọng

Với mỗi thí sinh, đăng ký môn thi tốt nghiệp THPT, đăng ký xét tuyển vào các trường đại học, cao đẳng có thể coi là lần đặt bút lựa chọn quan trọng đầu tiên cho hướng đi của cuộc đời mình.

Mặc dù theo quy định, thí sinh được đăng ký không giới hạn số nguyện vọng vào các trường, nhưng do chỉ được trúng tuyển vào một nguyện vọng ưu tiên cao nhất, nên việc chọn trường, chọn ngành của các thí sinh phải hết sức thận trọng. Trượt nguyện vọng ưu tiên cao nhất, thí sinh vẫn được tiếp tục xét tuyển các nguyện vọng tiếp theo, nhưng tuỳ từng trường, từng khoa mà có thể sẽ phải đáp ứng thêm các điều kiện khác, phổ biến là mức điểm phải cao hơn điểm trúng tuyển, đồng nghĩa với việc cơ hội bước chân vào cổng trường đại học sẽ khó khăn hơn.

Đối với đa số các thí sinh, môn thi và nguyện vọng ưu tiên được “quyết” theo hướng chọn trường nào có khả năng trúng tuyển cao hơn hoặc ngành học nào có khả năng xin việc sau khi tốt nghiệp hơn. Và để bảo đảm “chắc ăn”, khái niệm “chọn trường vừa sức” thường được hiểu là những trường có thể điểm tuyển thấp hơn điểm thi, thậm chí có thể trái với nguyện vọng và sở trường của thí sinh. Miễn là được trúng tuyển.

Đã đi thi, thí sinh nào cũng mong đỗ. Tuy nhiên, nếu chỉ vì “miễn là trúng tuyển vào một trường” mà xem nhẹ yếu tố sở thích, mong muốn nghề nghiệp trong tương lai, hay là những đặc điểm, sở trường của mỗi cá nhân, thì lại là điều không nên khuyến khích. Nếu ngành học không thực sự là mong muốn của thí sinh thì sự tập trung của người học và kết quả học tập, đào tạo khó đạt hiệu quả cao. Khi đi làm “sai nghề”, lòng say sưa với công việc và sự nghiệp sẽ bị ảnh hưởng. Đó là chưa kể tới những người đi làm không theo nghề đã học, lãng phí cho cá nhân, gia đình và xã hội. Mỗi năm có hàng chục nghìn cử nhân ra trường không tìm được việc làm hoặc việc làm phù hợp. Trong số này, có không ít những trường hợp đã sai lầm ngay từ khi chọn nguyện vọng vào các trường.

Vào đại học là một bước ngoặt quan trọng, có ý nghĩa trong cuộc đời mỗi cá nhân. Nó đánh dấu hướng đi và bước trưởng thành của mỗi thanh niên đang đứng trước ngưỡng cửa cuộc đời. Lựa chọn dựa trên khả năng, lựa chọn để dễ trúng tuyển, lựa chọn để được trường tốt, được nghề đáp ứng thị trường lao động… là những cân nhắc nên có. Nhưng các thí sinh và phụ huynh cũng đừng quên chữ “nguyện vọng” luôn phải đi kèm với ước mơ, hoài bão, khát khao đóng góp và chinh phục. Lựa chọn nào đáp ứng được điều này sẽ thực sự là lựa chọn bản lĩnh của cả cuộc đời. 

Nếu thí sinh chỉ việc thi, không cần đăng ký trước nguyện vọng, sau đó mang kết quả đến bất kỳ trường nào phù hợp để xét tuyển (đối với các trường xét tuyển dựa trên kết quả thi hoặc có thi thêm 1-2 môn gắn với đặc thù của trường) thì chắc chắn công tác xét tuyển của các trường sẽ thêm phần khó khăn, do bị động. Nhưng nếu các trường thật sự tốt, sẽ không lo không đủ thí sinh để tuyển. Và những trường thật sự dám gánh áp lực tuyển sinh, để đỡ áp lực cân nhắc chọn trường cho thí sinh, thì càng thể hiện rõ tinh thần phục vụ người học của ngành giáo dục.

Và để hỗ trợ sự lựa chọn của cả cuộc đời thí sinh, nếu ngành giáo dục và các trường sẵn sàng chấp nhận làm những phần việc khó thì sẽ thực sự là những hỗ trợ “bản lĩnh” của từng trường, người học và vì thị trường lao động.

THÙY HƯƠNG