Báo động tình trạng vô sinh

Tư vấn phương pháp điều trị cho bệnh nhân vô sinh tại Khoa Hiếm muộn-Phụ khoa (Bệnh viện Phụ sản tỉnh)

Gia tăng

Theo bác sĩ Nguyễn Thị Kim Quyên (Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh), tỷ lệ vô sinh hiện rất đáng lo ngại. Trung bình, mỗi tuần, trung tâm tư vấn cho khoảng 20 cặp vợ chồng bị vô sinh, hiếm muộn trong khi cách đây khoảng 10 năm, số lượng tư vấn chỉ khoảng 10 cặp vợ chồng/tuần.

Chị L.M.P. ở TP Hải Dương đã kết hôn hơn 3 năm, dù không sử dụng bất cứ biện pháp tránh thai nào nhưng mong muốn làm mẹ của chị vẫn chưa thể trở thành hiện thực. Mấy năm nay vợ chồng chị vô cùng mệt mỏi, thậm chí có những lúc tuyệt vọng với những lần khám, xét nghiệm, canh trứng nhưng họ vẫn động viên nhau vượt qua khó khăn. Và chị P. biết hành trình phía trước vẫn còn xa xôi.

Vợ chồng chị N.T.Th. 30 tuổi ở xã Hợp Tiến (Nam Sách) đã sinh một con. Vì hoàn cảnh kinh tế gia đình nên anh chị quyết định giãn khoảng cách sinh con. Khi đứa con đầu lòng được 10 tuổi, anh chị mới quyết định sinh con thứ hai. Không ngờ mong muốn này lại chẳng hề dễ dàng. Dù không áp dụng biện pháp tránh thai nào nhưng mãi mà anh chị không có tin vui. Năm 2017, may mắn tưởng như mỉm cười với gia đình chị Th. khi chị có thai. Nhưng niềm vui ngắn chẳng tày gang bởi khi đi khám, chị được bác sĩ phát hiện mang thai ngoài tử cung nên không thể giữ lại. Từ đó, sự suy sụp cả về thể chất lẫn tinh thần làm chị Th. gầy rộc. Khoảng thời gian sau đó, anh chị cũng tìm đến một số cơ cở điều trị vô sinh hiếm muộn song nghĩ về hành trình "tìm" con dài đằng đẵng phía trước trong khi điều kiện kinh tế nhiều khó khăn nên cả hai cùng nản lòng. Bây giờ, hai người gần như đã từ bỏ ý định có thêm con.

Bác sĩ Nguyễn Xuân Huy, Giám đốc Bệnh viện Phụ sản tỉnh đã nghiên cứu thực trạng và biện pháp can thiệp nguy cơ vô sinh ở nữ công nhân tại một số khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh trong giai đoạn từ tháng 1.2016 - 12.2017. Qua khảo sát trên 1.775 cặp vợ chồng công nhân ở một số khu công nghiệp, có 225 cặp vợ chồng vô sinh, hiếm muộn (chiếm 12,67%).

Nhiều nguyên nhân

Vô sinh là sự tổng hợp nhiều nguyên nhân bệnh lý khác nhau ở người vợ hoặc người chồng. Vô sinh chia làm hai loại: Vô sinh nguyên phát và vô sinh thứ phát. Vô sinh nguyên phát là tình trạng không có thai sau 1 năm vợ chồng chung sống mà không dùng bất cứ biện pháp tránh thai nào. Trung bình, cơ hội có thai mỗi tháng của một cặp vợ chồng trong tuổi sinh sản vào khoảng 20-25%. Do vậy, 80% các cặp vợ chồng sẽ có thai trong 6 tháng đầu tiên cùng chung sống. Trong 3 tháng đầu là thời gian có xác suất mang thai cao nhất. Tỷ lệ các cặp vợ chồng sẽ có thai trong 12 tháng đầu là hơn 90%. Nếu không có thai trong 12 tháng đầu, trong 12 tháng tiếp theo, chỉ có hơn 5% các cặp vợ chồng còn lại có thể có thai tự nhiên. Vô sinh thứ phát là trường hợp những cặp vợ chồng từng có con trước đó nhưng sau 6 tháng không sử dụng biện pháp tránh thai mà vẫn không có con. Tỷ lệ vô sinh nguyên phát và thứ phát gần như tương đương nhau. Vô sinh có nhiều nguyên nhân như do nhiễm trùng nấm, đơn bào, vi khuẩn dẫn đến viêm tắc, dính vòi trứng. Ngoài ra còn có thể do cấu trúc bất thường của tử cung, vòi tử cung, tinh trùng yếu... Tình trạng vô sinh cũng có thể xuất phát từ một số thói quen xấu, không điều độ trong sinh hoạt như hút thuốc lá, lạm dụng rượu bia, sử dụng các chất kích thích. Việc đối mặt với căng thẳng, áp lực trong cuộc sống trong một thời gian dài cũng là một trong những nguyên nhân có thể dẫn đến tình trạng vô sinh. Hiện nay, nhiều cặp vợ chồng kết hôn muộn hoặc trì hoãn việc có con sau khi kết hôn, đến lúc muốn có con lại không thể được do bị suy giảm chức năng sinh sản. Đặc biệt chức năng sinh sản bị suy giảm rõ rệt khi bước vào độ tuổi 35-38. Tỷ lệ thành công từ các phương pháp hỗ trợ sinh sản với phụ nữ ở lứa tuổi này cũng thấp hơn so với phụ nữ ở lứa tuổi dưới 30. 

Hiện nay, nhiều thầy lang quảng cáo nhiều loại thuốc nam, thuốc bắc chữa trị vô sinh, hiếm muộn nhưng các cặp chồng đang điều trị vô sinh, hiếm muộn cần phải hết sức thận trọng tìm hiểu thông tin, tránh tiền mất tật mang. Bác sĩ Quyên vẫn nhớ trường hợp một cặp vợ chồng trẻ từng điều trị bằng thuốc bắc, sắc uống trong một thời gian dài. Không những không mang về tín hiệu vui mà kết cục buồn là sau một thời gian điều trị, buồng trứng của người vợ từ bình thường đã bị teo đi, không còn khả năng sinh sản. Những câu chuyện buồn như vậy vẫn hoàn toàn có thể xảy ra khi nhiều cặp vợ chồng vì nôn nóng, mong ngóng có con mà tìm đến nhiều phương pháp điều trị trong đó có những phương pháp không dựa trên cơ sở khoa học.

Bởi vậy, nhiều bác sĩ đưa ra lời khuyên để đề phòng việc mất đi cơ hội điều trị vô sinh, hiếm muộn, các cặp vợ chồng không nên trì hoãn việc có con quá lâu sau khi kết hôn, không để khoảng thời gian giãn cách giữa các lần sinh quá dài và không để lớn tuổi mới đi điều trị vô sinh. Ngay từ khi chưa kết hôn, mọi người cần phải giữ thói quen sinh hoạt khoa học, không lạm dụng rượu bia, đồ uống có chất kích thích, thường xuyên luyện tập thể dục thể thao, kiểm tra sức khỏe theo định kỳ, kiểm tra sức khỏe tiền hôn nhân; không quan hệ tình dục bừa bãi, tránh nạo hút thai...

HOÀNG QUÂN