Qua nửa nhiệm kỳ thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh. Bài 4: Nông thôn mới về đích sớm

Diện mạo nông thôn có nhiều đổi thay nhờ công cuộc xây dựng nông thôn mới

Vượt chỉ tiêu

Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVI nhiệm kỳ 2015-2020 đặt mục tiêu đến năm 2020, trên 60% số xã được công nhận đạt chuẩn NTM. Qua nửa nhiệm kỳ đại hội, việc thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM của tỉnh đã vượt chỉ tiêu cả nhiệm kỳ.

Theo Văn phòng Điều phối Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM tỉnh, đến nay, toàn tỉnh đã có 150 trong tổng số 227 xã được công nhận đạt chuẩn NTM (chiếm 66,1%). Năm 2017, huyện Kinh Môn được công nhận đạt chuẩn NTM và thị xã Chí Linh hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM. Huyện Cẩm Giàng đã hoàn thành các tiêu chí huyện đạt chuẩn NTM, dự kiến được công nhận trong năm nay. Bình quân mỗi xã trong tỉnh đạt 17,7 tiêu chí. Thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn đạt 37,32 triệu đồng/năm. Tỷ lệ hộ nghèo đa chiều giảm còn 3,5%. Tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm y tế đạt 85,94%. Tỷ lệ hộ dân được sử dụng nước sạch đạt 92%. So với mức bình quân chung toàn quốc, kết quả thực hiện xây dựng NTM của Hải Dương rất cao. 

Thời gian qua, tỉnh đã huy động sức mạnh của cả hệ thống chính trị, sự đồng thuận của người dân và vận dụng nhiều cách làm sáng tạo trong chỉ đạo, điều hành, thực hiện.

Việc thành lập Ban Chỉ đạo ở 3 cấp từ tỉnh đến xã đã thể hiện rõ vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền, bảo đảm triển khai đồng loạt tại các xã trong tỉnh. Cách làm này đã tập trung sự lãnh đạo toàn diện của Đảng đối với mọi mặt đời sống kinh tế - xã hội, đồng thời giải quyết kịp thời các vướng mắc trong quá trình xây dựng NTM tại cơ sở. Đây còn là bước cải cách, lược bỏ một số khâu trung gian trong chỉ đạo, điều hành khi lãnh đạo cấp ủy, chính quyền trực tiếp tham gia ban chỉ đạo.

Sự ủng hộ, đồng thuận của người dân góp phần tạo nên sức mạnh tổng hợp để hoàn thành các mục tiêu xây dựng NTM. Các địa phương đã sử dụng nhiều hình thức tuyên truyền, vận động nhân dân chung sức, đồng lòng xây dựng NTM. Từ phong trào thi đua "Dân vận khéo", "Cả nước chung sức xây dựng NTM", cuộc vận động "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư" gắn với xây dựng NTM đã xuất hiện ngày càng nhiều tấm gương người tốt, việc tốt, hiến đất làm đường, góp công, góp của trong xây dựng NTM. Nhân dân toàn tỉnh đã hiến hàng trăm ha đất, hàng triệu ngày công lao động và hàng trăm tỷ đồng để xây dựng NTM.

Cơ chế hỗ trợ đặc thù và hỗ trợ xi măng đã phát huy hiệu quả cao. Tỉnh không hỗ trợ dàn trải tất cả các địa phương mà phân bổ ngân sách của Trung ương, của tỉnh cho các xã đăng ký hoàn thành NTM theo mức độ của từng xã. Thời gian đầu, những xã đăng ký về đích được hưởng cơ chế hỗ trợ này chủ yếu là xã mạnh. Bởi vậy, năm 2018, tỉnh hỗ trợ kinh phí cho các xã nghèo xây dựng NTM. Sự linh hoạt trong cơ chế hỗ trợ vừa giúp các xã khó khăn hoàn thiện các tiêu chí, vừa tạo sự bình đẳng, đồng đều giữa các địa phương được hưởng cơ chế đặc thù. Cơ chế hỗ trợ xi măng của tỉnh đã giúp đẩy nhanh tiến độ làm đường giao thông nông thôn ở nhiều nơi. Đến nay, toàn tỉnh đã xây dựng hơn 4.289 km đường các loại.

Nâng cao chất lượng

Bên cạnh những kết quả đã đạt được trong xây dựng NTM, vẫn còn những hạn chế. Đó là một số địa phương chưa quyết tâm cao, còn tư tưởng trông chờ vào sự hỗ trợ của cấp trên. Có nơi chưa quan tâm chỉ đạo phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập cho người dân mà chỉ chú trọng xây dựng kết cấu hạ tầng. Một số xã còn nợ đọng xây dựng cơ bản, việc huy động nguồn trả nợ gặp nhiều khó khăn...

Qua quá trình thực hiện, căn cứ chỉ đạo cấp trên và tình hình thực tế các địa phương, tháng 6.2017, tỉnh ban hành kế hoạch thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM giai đoạn 2016-2020, điều chỉnh mục tiêu cao hơn đầu nhiệm kỳ. Đến cuối năm 2018, tỉnh phấn đấu có 176 xã trong tổng số 227 xã đạt chuẩn NTM (chiếm 77,5%), bình quân mỗi xã đạt 17,8 tiêu chí. Đến năm 2020, phấn đấu có 203 xã đạt chuẩn NTM (chiếm 89,4%), mỗi xã 18,3 tiêu chí, 8 đơn vị cấp huyện đạt chuẩn và hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM.

Nhiều giải pháp cụ thể trong thời gian tới đã được xác định. Đó là nâng cao năng lực của Ban chỉ đạo và bộ máy giúp việc các cấp. Đẩy mạnh tuyên truyền, vận động các tầng lớp nhân dân tích cực tham gia xây dựng NTM. Các xã chủ động huy động ngân sách địa phương và các nguồn lực xã hội hóa để xây dựng NTM, lồng ghép xây dựng NTM với các chương trình phát triển kinh tế - xã hội khác. Các địa phương tập trung xử lý nợ đọng trong xây dựng NTM. Đẩy mạnh chỉ đạo phát triển sản xuất nông nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, làng nghề. Phát triển các công trình hạ tầng kỹ thuật và bảo đảm vệ sinh môi trường nông thôn. Tiếp tục đẩy mạnh phát triển giáo dục, y tế và xây dựng đời sống văn hóa, giữ vững an ninh trật tự ở nông thôn. Quan tâm hỗ trợ các xã khó khăn có điều kiện phấn đấu hoàn thiện các tiêu chí NTM...

Bên cạnh đầu tư nguồn lực cho thực hiện các tiêu chí hạ tầng kinh tế - xã hội như giao thông, thủy lợi, cơ sở vật chất văn hóa... các địa phương cần quan tâm phát triển các tiêu chí "mềm" như quốc phòng, an ninh, hệ thống chính trị, tiếp cận pháp luật... Đây là những tiêu chí không cần đầu tư nhiều kinh phí, có thể đạt được nhờ sự quyết tâm của chính quyền địa phương và sự đồng lòng của người dân. Xây dựng NTM phải tạo ra sự thay đổi bộ mặt nông thôn một cách toàn diện, mang lại lợi ích thiết thực cho người dân. Nếu như cơ sở vật chất, hạ tầng nông thôn khang trang nhưng tình hình an ninh không bảo đảm, người dân ít được tiếp cận pháp luật, thu nhập thấp thì xây dựng NTM cũng trở nên vô nghĩa.

Để đạt mục tiêu xây dựng NTM không dễ dàng, nhưng với sự quyết tâm cao của hệ thống chính trị, sự đồng lòng ủng hộ của nhân dân, tin rằng 89,4% số xã đạt NTM vào cuối nhiệm kỳ sẽ thành hiện thực.  

HÀ NGA

--------------------------
Kỳ sau: Đột phá trong xây dựng trường chuẩn quốc gia