Tăng cường quan hệ hữu nghị truyền thống Việt - Séc

Hội thảo kinh tế Việt Nam-Cộng hòa Séc 2018

Diễn ra trong bối cảnh quan hệ giữa Việt Nam và Cộng hòa Séc thời gian gần đây có những bước phát triển tích cực, chuyến thăm lần này sẽ tiếp tục góp phần củng cố và tăng cường hơn nữa quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác nhiều mặt giữa hai nước. Đồng thời, là dịp để hai bên trao đổi các biện pháp thúc đẩy hợp tác song phương trên các lĩnh vực, đặc biệt là về kinh tế, thương mại, đầu tư, giáo dục-đào tạo và xuất khẩu lao động...

Quan hệ chính trị, ngoại giao ngày càng thắt chặt

Việt Nam và Cộng hòa Séc có mối quan hệ hữu nghị truyền thống lâu đời. Hai nước chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao ngày 2-2-1950. Kể từ đó đến nay, vượt qua những thăng trầm của lịch sử, mối quan hệ tốt đẹp đó vẫn luôn được lãnh đạo, nhân dân hai nước gìn giữ và phát triển.

Việt Nam luôn coi trọng phát triển quan hệ với các nước bạn bè truyền thống tại khu vực Trung-Đông Âu, trong đó Cộng hòa Séc là một trong những đối tác ưu tiên. Cộng hòa Séc cũng luôn quan tâm thực hiện chính sách phát triển quan hệ hợp tác với Việt Nam trên mọi lĩnh vực. 

Mối quan hệ tốt đẹp giữa hai nước được đánh dấu qua các chuyến thăm và tiếp xúc cấp cao, trong đó phải kể đến: chuyến thăm Séc của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang (tháng 5-2015), Phó Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh (tháng 6-2016), Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân (tháng 4-2017)…; về phía Séc có chuyến thăm Việt Nam của Chủ tịch Thượng viện Séc Milan Stech (tháng 11-2016), Tổng thống Milos Zeman (tháng 6-2017), Phó Chủ tịch Hạ viện, Chủ tịch Đảng Cộng sản Séc-Morava Vojtech Filip (tháng 6-2018)…

Để tạo thuận lợi cho việc hợp tác, hai bên đã ký các văn kiện như: Hiệp định về tránh đánh thuế trùng (năm 2004); Hiệp định về hợp tác kinh tế (năm 2006); Hiệp định về khuyến khích và bảo hộ đầu tư (năm 2007); Nghị định thư hợp tác giữa hai Bộ Ngoại giao (năm 2014); Hiệp định về hợp tác trong lĩnh vực văn hóa, giáo dục, khoa học, thanh niên và thể thao (năm 2016), Hiệp định về hợp tác phòng, chống tội phạm (năm 2017)…

Bên cạnh đó, hai nước luôn ủng hộ lẫn nhau trên các diễn đàn quốc tế. Cộng hòa Séc ủng hộ Việt Nam ứng cử vào vị trí Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2020-2021; đồng thời ủng hộ và mong muốn các bên sớm ký Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA).

Biểu diễn đàn T'rưng tại Lễ hội ẩm thực quốc tế ''Trải nghiệm Việt Nam'' tại Séc

Quan hệ kinh tế, thương mại có bước phát triển

Hiện nay, nền kinh tế Việt Nam và Cộng hòa Séc đang phát triển và cùng hội nhập sâu vào nền kinh tế thế giới và khu vực. Điều đó đã tạo cơ hội thuận lợi cho phát triển hợp tác song phương về kinh tế, thương mại và đầu tư giữa hai nước. Cộng hòa Séc là một trong những bạn hàng lớn nhất của Việt Nam tại khu vực Trung và Đông Âu. Kim ngạch thương mại giữa hai nước gần đây có tăng trưởng song vẫn còn khiêm tốn so với tiềm năng của hai nước. Năm 2017, kim ngạch thương mại hai chiều đạt 258 triệu USD, năm 2018 đạt 307 triệu USD, tăng 19% so với năm 2017. 

Việt Nam xuất khẩu sang Séc các mặt hàng như: cà phê, hạt tiêu, hoa quả tươi - khô, lạc, chè, gạo, cao su, hải sản, giày dép, hàng dệt may, hàng thủ công mỹ nghệ, linh kiện vi tính… và nhập khẩu từ Séc các mặt hàng như: điện tử, máy móc, hóa chất, hàng may mặc, sợi dệt vải, hàng da, máy móc thiết bị, sữa và các sản phẩm từ sữa, dược phẩm, các sản phẩm cơ khí, chất dẻo, sản phẩm thuỷ tinh…

Vào năm 1998, Ủy ban liên Chính phủ về hợp tác kinh tế-thương mại giữa Việt Nam và Cộng hòa Séc được thành lập và năm 2001 đã họp khóa 3 tại TP Hồ Chí Minh. Sau khi Séc gia nhập Liên minh châu Âu (EU), hai bên đã thành lập mới Ủy ban liên Chính phủ về hợp tác kinh tế dựa trên Hiệp định Hợp tác kinh tế ký năm 2006. 

Năm 2012, Séc công bố Chiến lược xuất khẩu quốc gia 2012-2020, trong đó đưa Việt Nam (nước duy nhất trong ASEAN) vào danh sách 12 thị trường ưu tiên.

Về đầu tư, tính đến nay Séc có 38 dự án FDI tại Việt Nam, đứng thứ 42 trong tổng số 101 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư tại Việt Nam, với tổng số vốn đăng ký 90 triệu USD, tập trung vào các các lĩnh vực bất động sản, bia, thiết bị điện, vật liệu xây dựng... Các lĩnh vực hợp tác đầu tư có thế mạnh của Séc là năng lượng, đầu máy - toa xe lửa, xe buýt, tàu điện, máy nông nghiệp, thiết bị tưới tiêu. 

Về hợp tác phát triển, trước đây, Séc thường xuyên tham gia các Hội nghị quốc tế tài trợ cho Việt Nam và là nước Đông Âu đầu tiên liên tục cấp ODA cho Việt Nam với tổng vốn khoảng 18 triệu USD. Các dự án ODA của Séc dành cho Việt Nam có thể kể đến như: hỗ trợ đào tạo và việc làm cho lao động Việt Nam ở Séc về nước (năm 1994); xây dựng Trung tâm chỉnh hình và phục hồi chức năng trẻ em tàn tật Bắc Thái, Thái Nguyên (năm 1995), dự án chế biến phân vi sinh tại Hải Dương (năm 2003)… Từ năm 2013, Séc không xếp Việt Nam vào danh sách các nước nhận viện trợ phát triển ODA do sự tiến bộ phát triển kinh tế của Việt Nam trong những năm gần đây.

Mở rộng hợp tác trên nhiều lĩnh vực

Hợp tác về giáo dục-đào tạo là một lĩnh vực phát triển tiềm năng giữa hai nước. Hai bên đã nỗ lực mở rộng các khả năng hợp tác, nhất là việc khuyến khích các trường đại học uy tín của nước bạn phối hợp với các cơ sở giáo dục đại học của Việt Nam để liên kết đào tạo trình độ trên đại học. 

Một số trường đại học của Việt Nam đã liên kết đào tạo với các trường đại học của Cộng hòa Séc như: Đại học Bách Khoa Hà Nội liên kết đào tạo với Trường Đại học Tổng hợp Kỹ thuật Liberec; Học viện Nông nghiệp Việt Nam liên kết với Đại học Nông nghiệp Nhiệt đới Praha; Đại học Kỹ thuật Ostrava ký kết văn kiện hợp tác với Đại học Tôn Đức Thắng. Từ năm 1999 đến nay, Chính phủ Cộng hòa Séc tiếp tục cấp học bổng cho sinh viên và nghiên cứu sinh của Việt Nam. Hai bên đang đàm phán việc ký Thỏa thuận hợp tác về giáo dục cho giai đoạn mới. 

Ngoài ra, hợp tác trong lĩnh vực lao động cũng là một điểm đáng chú ý trong quan hệ giữa hai nước. Trong bối cảnh thiếu hụt nguồn lao động, Séc có nhu cầu tiếp nhận lao động Việt Nam được đào tạo về chuyên môn và tiếng Séc, nhất là trong lĩnh vực y tế. Cộng hòa Séc đã thành lập một số cơ sở đào tạo nghề, hỗ trợ nâng cao tay nghề cho lao động Việt Nam về các lĩnh vực như cơ khí, công nghiệp ô tô để bổ sung một lực lượng lao động lành nghề cung cấp cho các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh tại Séc.

Về cộng đồng người Việt Nam tại Séc, hiện có hơn 65.000 người Việt Nam sinh sống tại Séc. Chính quyền Séc luôn tạo thuận lợi cho cộng đồng người Việt cư trú, kinh doanh theo pháp luật. Năm 2013, Chính phủ Séc đã quyết định bổ sung đại diện người Séc gốc Việt vào Hội đồng Dân tộc thiểu số, qua đó công nhận sự tồn tại của người Séc gốc Việt như một dân tộc thiểu số tại Séc.

Theo TTXVN