Vì sao người dân bất bình?

Nhưng đến gần đây, khi người dân phải thanh toán hóa đơn tiền điện tháng 4 thì mới bùng phát nhiều ý kiến không thật sự đồng tình với cách tính giá điện mới. Sự bất bình của không ít người dân không chỉ đến từ việc giá điện tăng mà còn do cách thông báo, tuyên truyền chưa rõ ràng từ phía Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) và cách  lý giải nguyên nhân tăng giá điện chưa thật sự thuyết phục. 

Có thể dễ dàng nhận thấy nguyên nhân trực tiếp khiến nhiều người phản đối là do số tiền điện người dân phải trả theo giá mới cao hơn nhiều so với họ hình dung ban đầu. Theo thông báo của EVN khi bắt đầu tăng giá điện thì mức tăng là hơn 8%, trong khi thực tế hóa đơn tiền điện của một số gia đình tăng cao hơn nhiều so với con số này. Chỉ riêng trong tháng 4, Công ty TNHH một thành viên Điện lực Hải Dương đã nhận tới 248 ý kiến của khách hàng thắc mắc về giá bán điện. Trên nhiều diễn đàn, mạng xã hội, nhiều người tranh cãi về việc giá điện thực sự tăng bao nhiêu phần trăm. Điều này cho thấy khi có thông báo giá điện tăng, phần lớn người dân chưa được biết chính xác về việc mình sẽ phải trả thêm bao nhiêu tiền điện mỗi tháng. Chính vì vậy, nhiều người cảm thấy bất ngờ, giống như mình bị đánh lừa khi nhận được hóa đơn. Với cách thông báo ban đầu là giá điện bình quân tăng 8,36%, mọi người đều tưởng rằng hóa đơn hằng tháng sẽ chỉ tăng tổng số 8,36% chứ không phải mấy chục phần trăm như một số trường hợp. 

Việc tăng giá điện lần này không được thông báo, tuyên truyền rộng rãi trước khi diễn ra nên người dân rơi vào tình thế bị động, chưa kịp thích ứng với mức giá mới. Đồng thời, việc lý giải nguyên nhân tăng giá điện có nhiều điểm chưa thật sự hợp lý khiến người dân băn khoăn, thắc mắc; ví dụ như so sánh giá điện của nước ta thấp hơn nhiều nước trong khu vực và trên thế giới. Cách so sánh này không thuyết phục và rất khập khiễng, bởi thu nhập, mức sống của người dân các nước rất khác nhau. Nhiều nước phải dùng nhiều than, dầu, khí đốt để sản xuất điện nên chi phí cao hơn, giá bán cao hơn, khác với nước ta có nhiều thủy điện… Việc khảo sát tác động của giá điện tăng đối với các ngành kinh tế và đời sống của người dân đến bây giờ mới chuẩn bị tiến hành là khá muộn màng. Những tác động này lẽ ra phải được nghiên cứu kỹ trước khi tăng giá điện để có các biện pháp điều chỉnh và doanh nghiệp, người dân có cách thích ứng mà không ảnh hưởng nhiều tới sản xuất, kinh doanh, sinh hoạt. 

Dù sao giá điện cũng đã tăng và người dân đang sử dụng điện theo mức giá mới. Nhưng để tạo được sự đồng thuận trong dư luận, để khách hàng không cảm thấy ấm ức giống như mình bị đánh lừa, ngành điện lực cần có cách xử lý khác mỗi khi tăng giá điện. Cần thông tin, tuyên truyền rộng rãi, rõ ràng và cụ thể mức giá sẽ tăng để mọi người tiêu dùng hình dung đúng về mức tiền mình sẽ phải trả. Việc thông báo tăng giá điện cũng nên được thực hiện sớm hơn để doanh nghiệp, người dân kịp thời có sự chuẩn bị. Những lý giải về nguyên nhân tăng giá điện cũng cần rõ ràng, minh bạch hơn.

Điều người dân và doanh nghiệp mong muốn hơn cả là một mức giá điện hợp lý và minh bạch cùng với cảm giác khách hàng được tôn trọng chứ không phải giá điện thấp. Nhà nước cần thúc đẩy thị trường điện phát triển, tạo ra sự cạnh tranh và người dân, doanh nghiệp có quyền lựa chọn nguồn điện. Như thế sẽ khắc  phục tình trạng tăng giá điện có khi chỉ vì lợi ích của một tập đoàn..

LAM ANH