Xây dựng tỉnh công nghiệp: Khó về tỷ lệ dân số thành thị

Năm 2018, số dân thành thị ước đạt gần 461.000 người, chiếm 25,5% tổng số dân toàn tỉnh. Một số năm gần đây, quy mô kinh tế, GRDP, thu ngân sách của tỉnh thường nằm ở top 10-15 cả nước, nhưng tỷ lệ dân số thành thị chủ yếu ở vị trí trên 20. Tốc độ đô thị hóa bình quân những năm gần đây tăng khá chậm và có xu hướng giảm; giai đoạn 2016-2018 chỉ tăng 3,2%/ năm, trong khi giai đoạn 2011-2015 tăng 3,4%/năm.

Ngày 8.6.2010, UBND tỉnh có Quyết định số 1473/QĐ-UBND áp dụng hệ thống chỉ tiêu chủ yếu, đánh giá kết quả thực hiện mục tiêu xây dựng Hải Dương trở thành tỉnh công nghiệp (TCN). Tháng 4.2019, Cục Thống kê tỉnh phát hành ấn phẩm “Xây dựng Hải Dương trở thành TCN” để đánh giá kết quả thực hiện mục tiêu xây dựng TCN thời gian qua, đề xuất các giải pháp trong thời gian tới. Theo dự báo của Cục Thống kê trong ấn phẩm này, đến năm 2020, Hải Dương có 8/9 chỉ tiêu đạt mức của TCN, còn tỷ lệ dân số thành thị mới đạt 81,3% mục tiêu. Theo Quyết định số 1473/QĐ-UBND, tỷ lệ dân số thành thị của TCN cần đạt ít nhất 40% số dân. Do đó, đến năm 2020 Hải Dương mới có thể cơ bản trở thành TCN vì còn 1 chỉ tiêu chưa đạt. Tỷ lệ dân số thành thị là "nút thắt" lớn nhất trong thực hiện mục tiêu phát triển thành TCN.

Tất nhiên hiện nay việc áp dụng hệ thống chỉ tiêu chủ yếu, đánh giá kết quả thực hiện mục tiêu xây dựng Hải Dương trở thành TCN theo Quyết định số 1473/QĐ-UBND còn một số hạn chế, bất cập như một số chỉ tiêu không cần thiết, thiếu một số chỉ tiêu quan trọng, chủ trương của tỉnh điều chỉnh sang mục tiêu xây dựng "tỉnh công nghiệp theo hướng hiện đại", song đây vẫn là một căn cứ quan trọng để tham chiếu.

Theo Cục Thống kê tỉnh, trong 2 năm 2019-2020, số dân thành thị của tỉnh dự báo có thể tăng thêm gần 134.000 người do nhiều địa phương nâng cấp, mở rộng, thành lập đô thị, dân số thành thị tăng tự nhiên và cơ học. Tỷ lệ dân số thành thị năm 2020 ước đạt 32,5%. Đến năm 2025, dân số đô thị ước đạt 776.000 người, chiếm 41,6% tổng số dân, đạt mức của TCN.

Đó chỉ là dự đoán, còn thực tế muốn đạt được tỷ lệ dân số đô thị theo yêu cầu sẽ còn nhiều khó khăn. Nếu không có các biện pháp tích cực, hiệu quả với lộ trình, mục tiêu cụ thể thì rất khó đạt mục tiêu.

Thời gian tới, tỉnh cần đẩy mạnh việc mở rộng địa giới hành chính và nâng cấp từ xã lên phường ở các đô thị lớn; nâng cấp các thị trấn hiện có lên đô thị loại 4 gắn với việc sáp nhập, mở rộng địa giới hành chính. Khi thực hiện sáp nhập đơn vị hành chính nên chú ý đến khu vực giáp ranh các đô thị để xem xét, đề xuất sáp nhập. Ngoài ra, cần tiếp tục nâng cấp nhiều xã thành phường hoặc thị trấn.

MINH ANH(TP Hải Dương)